رادیو آلمان- آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، در گفتوگویی با کانال اول تلویزیون آلمان که شامگاه چهارشنبه (۱۸ سپتامبر / ۲۷ شهریور) پخش شد، تائید کرد که مقدار زیادی مواد شیمیایی به سوریه صادر شده است، اما او افزود که هیچ دلیلی وجود ندارد که رژیم بشار اسد این مواد را در تولید اسلحه شیمیایی یا گازهای سمی به کار برده باشد.
خانم مرکل گفت که احزاب سوسیال دموکرات و سبزهای آلمان که در آن زمان در دولت وقت شرکت داشتند، با دقت این معاملات را دنبال میکردند و مراقب بودند که مواد صادراتی در امور نظامی مصرف نشود. خانم مرکل تصریح کرد: «با اطلاعاتی که در اختیار من است این مواد تنها در امور غیرنظامی مصرف شده است.»
خانم صدراعظم یادآوری کرد که از مه ۲۰۱۱ تحریم اقتصادی سوریه تشدید شده و از آن زمان این گونه صادرات به کلی متوقف شده است.
قابلیت دوگانه
گزارشهایی حاکی از آن است که میان سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ از آلمان مواد شیمیایی به سوریه صادر شده است. این موضوع در پاسخ دولت فدرال به پرسشی از جانب حزب "چپ" آلمان مورد تائید قرار گرفته است.
به گفته منابع دولتی خلال مدت یادشده حدود ۱۳۷ تن مواد شیمیایی به سوریه صادر شده است. برخی از این مواد ترکیباتی هستند که کاربرد دوگانه دارند، به این معنی که میتوانند هم در فراوردههای عادی به کار روند و هم در تولید اسلحه شیمیایی.
رژیم بشار اسد متهم است که در ۲۱ ماه اوت گذشته در حمله به منطقه غوطه در نزدیکی دمشق گاز سارین به کار برده است. در نتیجه این حملات بیش از ۱۴۰۰ نفر جان خود را از دست دادند که بسیاری از آنها کودک و زن بودند.
"توجیه تخلفات"
به نظر دولت فدرال آلمان در تحقیقاتی که توسط منابع بینالمللی صورت گرفته، هیچ نشانهای وجود ندارد که مواد شیمیایی صادره به سوریه غیر از تولیدات غیرنظامی، به مصارف دیگری رسیده باشد. وزارت اقتصاد آلمان تذکر میدهد که نباید صادرات شیمیایی به سوریه را به تولید یا کاربرد اسلحه شیمیایی در این کشور مربوط کرد.
مرکل: هیچ نشانهای وجود ندارد که مواد شیمیایی صادره به سوریه به مصارف نظامی رسیده باشد مرکل: هیچ نشانهای وجود ندارد که مواد شیمیایی صادره به سوریه به مصارف نظامی رسیده باشد
مقامات دولتی تأکید دارند که صدور مواد شیمیایی به سوریه با دقت و مراقبت کافی صورت گرفته است. بر صادرات شیمیایی چندین نهاد و ارگان دولتی نظارت داشتهاند.
افزون بر این صادرات مواد شیمیایی به دورهای برمیگردد که حزب سوسیال دموکرات به نحوی در دولت شریک بوده است، اما سوءظن حزب چپ آلمان همچنان باقی است. سران این حزب بر "مسئولیت سیاسی" دولت تأکید دارند و اظهارات مقامات را توجیه "تخلفات قانونی" میدانند.
سران حزب چپ عقیده دارند که مواد شیمیایی صادره از آلمان به نحوی در تولید اسلحه شیمیایی به کار رفته است و دولت باید مسئولیت خود را در این امر قبول کند.
انگشت اتهام به سوی شورشیان
هفته گذشته بازرسان سازمان ملل گزارش فعالیت تحقیقاتی خود در سوریه را عرضه کردند. آنها با قاطعیت از کاربرد اسلحه شیمیایی در سوریه سخن گفتند.
بازشناختن مرجع مسئول برای کاربرد اسلحه شیمیایی از چارچوب مأموریت هیئت بازرسان بیرون بود و آنها با صراحت از عامل حمله نام نبرده اما اشاره کردهاند که تنها ارتش دولتی سوریه است که از دهها سال پیش در تولید و اعمال اسلحه شیمیایی دست دارد.
در شورای امنیت سازمان ملل، کشورهای آمریکا، بریتانیا و فرانسه عقیده دارند که گزارش بازرسان سازمان ملل متحد، بهروشنی مقصر بودن نیروهای حکومتی سوریه را نشان میدهد چون فقط ارتش این دولت قادر به اجرای چنین حملهای بوده است.
اما بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، بارها نیروهای مخالف را عامل حمله شیمیایی ۲۱ اوت در غوطه دمشق دانسته است. دولت روسیه نیز در پشتیبانی از رژیم سوریه، حمله شیمیایی را فعالیت شورشیان با قصد "تحریک جامعه جهانی" دانسته است.
دولت روسیه گفته است که قصد دارد مدارکی ارائه دهد که کاربرد اسلحه شیمیایی توسط شورشیان مخالف دولت اسد را "اثبات" میکند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، خبر داد که مقامات سوریه در جریان دیدار اخیر سرگئی ریاباکوف، معاون وزیر خارجه، اسنادی به او تحویل دادهاند که "تحرکات" نیروهای شورشی را در کاربرد اسلحه شیمیایی نشان میدهد.
دولت بشار اسد موافقت کرده است که ظرف فرصتی یک هفتهای درباره زرادخانه شیمیایی خود اطلاعات کاملی به جامعه بینالمللی ارائه دهد و تا میانه سال آینده میلادی، یعنی تا ماه مه آینده، آنها را منهدم کند.
به نظر روسیه باید به این نیت و مقاصد دولت سوریه اعتماد کرد.
چند روز پیش دولت بریتانیا نیز اعتراف کرد که به سوریه مواد شیمیایی صادر شده است که میتواند برای تولید اسلحه شیمیایی به کار رود.