"توت انخ امون" ، مقبره و گنجینه اش


نمایشگاهای در پیوند با گنجینه‌های باستانی و فرعون‌ها همواره از استقبال بسیار خوبی برخوردار میشوند.
اما برای اولین بار در پاریس، نمایشگاهی سیار برپا می شود که بیننده را در کشف گور "توتانخامون" سهیم می سازد. این نمایشگاه که در محل پارک نمایشگاها برگزار شده، تا روز اول سپتامبر ادامه خواهد داشت.



"توت انخ امون" ، مقبره و گنجینه اش

راديو فرانسه-شهلا رستمى- حال کمی برگردیم به ماجرای کشف گور "توتانخامون".

 در روز چهارم نوامبر سال ۱۹۲۲ میلادی، "هوارد کار‌تر"- باستان‌شناس انگلیسی، که از کودکی رؤیای کشف گور و گنجینه "توتانخامون" را در سر می‌پروراند، پس از پنج مأموریت نا‌موفق و کاوش‌های بی‌وقفه طاقت فرسا در جستجوی تنها مقبره فرعونی که از چپاول بری مانده بود، در دره شاهان، در مقابل شهر کنونی "لوکسور"- در منطقهٔ بیابانی مصر، تخته سنگ مسطحی را کشف کرد که راه ورودی یک مقبره فراعنه بود. 

"هوارد کار‌تر"، که سرانجام پاداش تلاش‌هایش را می‌گرفت، باور داشت که به مقبره‌ای دست خواهد یافت که معتبر‌ترین گنجینه فراعنه در مصر خواهد بود.

"توتانخامون" (۱۳۲۷-۳۱۳۳ پیش از میلاد)، در سن ۱۸ سالگی درگذشت. در این نمایشگاه، با به نمایش گذاشتن عکس‌هائی که از درون بدن مومیائی این فرعون گرفته شده به این اشاره می‌شود که او احتمالأبه قتل رسیده است. اما "سی تی اسکن" بر روی جسد مومیائی "توتانخامون" و آزمایشات دیگر مشخص کرد که وی از عوارض ناشی از شکستگی پا رنج می‌برده که پس از ابتلا به مالاریا، عوارض آن بیشتر شده و سرانجام مرگ وی را به د نبال داشته است.

 

جالب اینجاست که با نگاهی به تاریخ این دوره مصر می‌بینیم که هر فرعون یک خدای خاصی را می‌پرستیده و با خدایان پیش‌تر به ستیز در می‌آمده است. به عنوان مثال "آخانتون"- پدر "توتانخامون"، دستور داد نقش همه خدایان پیش‌تر از او را از همه جا بزدایند وبه جایش نقش "آتون" یا خورشید را قرار دهند. از این رو می‌توان او را یکی از پیشگامان آئین‌های تک خدا دانست و در حالی که "توتانخامون"، گر چه از ۹ سالگی فرعون شد و تنها ۹ سال حکومت کرد، دستورداد که همه خدایان گذشته را بار دیگر مورد احترام قرار دهند و خود نیز برای احترام به خداوند "امون" این نام را به عنوان پسوند به نامش افزود. در واقع معنای نام "توتانخامون"، «پنداشت زنده آمون» است و یازدهمین فرعون مصر باستان از دودمان هژدهم یا‌‌ همان پادشاهی نو شناخته می‌شود. 
فرعون جوان که پایتخت خود را شهر تب (که از زمام آخناتون‌‌ رها شده بود) قرار داد، آخرین فرعون دودمان شکوه‌مند هژدهم است.

توتانخاتون" در ۹ سالگی (طبق سنت مصر باستان) باخواهر خود- "انخاسنپاآتون" (کسی که برای آتون زندگی می‌کند)، سومین دختر "آخناتون" و ملکه "نفرتیتی"، ازدواج کرد اما چون فرزندی بر جا نگذاشت، پس از مرگ او "اسمنخکاره"- یک سردار مصری، به پادشاهی رسید و با همسر جوان "توتانخامون"، ازدواج کرد. او نیز به سهم خود همه خدایان پیشین را از روی سنگواره‌ها زدود و تمامی گنجینه "توتانخامون" را هم از آن خود کرد..

 

فراعنه سلسله جدید، برای اینکه مقبره‌هایشان مانند مقبره سلسله فراعنه قدیم، مورد تجاوز غارتگران قرار نگیرند مقبره‌های خود را در درون صخره‌های دره شاهان تراشیدند و ورودی‌های آن‌ها را پنهان کردند. در مورد آخناتون باید گفت که تعصب او و اینکه می‌خواست مقبره‌اش در جائی باشد که پیش‌تر هیچ مقبره‌ای آن را آلوده نکرده باشد، باعث شد که در دره‌ای دست نخورده آن را بسازد. 
با این حال، با گذشت روزگار، غارتگران توانسته بودند ورودی‌ها را کشف کنند و گنجینه مقبره‌ها را بربایند.

برای پی بردن به ارزش مادی این گنجینه، کافیست بدانید که تنها در ساخت یکی از سه تابوت این فرعون بیش از ۱۱۰ کیلو طلای خالص بکار رفته و با اینکه "توتانخامون"، فرعون بزرگی نبوده و در سن جوانی از دنیا رفته اما شمار اشیاء پیدا شده از مقبره او بسیار شگفت انگیز است.



"توت انخ امون" ، مقبره و گنجینه اش

 در اولین اتاق این مقبره آثار هنری، وسایل زندگی روزمره و تخت سلطنت از طلا دیده می‌شود. "کار‌تر" در مقبره اصلی «کوهی از طلا» و یک صندوق بزرگ از طلا که بیش از پنج متر طول داشت نیز کشف نمود. 

در داخل این صندوق مومیایی "توتانخامون" قرارداشت. 
کاوش مقبره "توتانخامون"، که در مجموع دارای پنج سالن بود، به کشف بیش از ۲۰۰۰ قطعه اشیایی از طلا و سنگ‌های گرانبها، از جمله ماسک مشهور چهره "توتانخامون" انجامید. 
امروز، مجموعه گنجینه توتانخامون در موزه قاهره نگهداری می‌شود و تماشای آن همواره برای بازدیدکننده شگفت انگیز است.

ویرانگری غنایم گذشته تنها کار فرعون‌ها نبوده بلکه به دنبال سرکشی‌ها و هرج و مرج هائی که در مصر به وجود آمد و به واژگونی رژیم حسنی مبارک انجامید، در روز ۱۳ فوریه، زکی حواس- باستان‌شناس سر‌شناس و سرپرست اداره میراث باستانی مصر، سرانجام اعلام کرد: «هشت نمونه از شاهکارهای گنجینه "توتانخامون" در موزه مصر به سرقت رفته و تعدادی دیگر آسیب دیده‌اند». او پیش‌تر در گفتگوئی با خبرگزاری الجزیره ربوده شدن اشیاء موزه را تکذیب کرده بود.

وفا صادق- یکی از برجسته‌ترین باستان‌شناسان مصری و مدیرپیشین موزه ملی مصر در قاهره، در مصاحبه‌ای گفته بود: «دزدان موزه از نگهبانان این مجموعه هستند.»

چنین به نظر می‌رسد که پنجره طبقه بالای موزه باز بوده و دزدان از راه پله‌های آتش‌نشانی وارد ساختمان شده‌اند. به گفته وی، نگهبانان موزه به هنگام سرقت، انیفورم خود را درآورده و با لباس شخصی وارد پارک مجسمه موزه شدند تا شناخته نشوند.

به گفته زکی حواس- یکی از کهنه کار‌ترین کار‌شناسان تمدن مصر باستان، در کنار سرقت شاهکارهای موزه، هفتاد اثر تاریخی مانند مومیایی و مجسمه سنگی متعلق به دو هزار سال پیش از میلاد مسیح نیز آسیب دیده‌اند. سارقان در مجموع ۱۳ ویترین را شکسته و حتی پاره‌ای از قطعات ارزشمند موزه، مانند پیکره یکی از خدایان گنجینه توتانخامون، را بر زمین افکنده‌اند. به باور برخی از باستان‌شناسان شماری از اشیاء شکسته شده بازسازی ناپذیرند.

مقامات مصری اعلام کردند که سارقان تنها در طبقه بالایی موزه، که جایگاه گنجیینه مقبره توتانخامون است، به تاراج و تخریب پرداخته و موفق به ورود به دیگر قسمت‌های موزه نشده‌اند.

روز ۲۸ ژانویه، در حالیکه مردم برای دستیابی به آزادی درمیدان تحریر قاهره گرد آمده بودند، گروهی به قصد سرقت وارد ساختمان موزه شدند. با هوشمندی تظاهرکنندگان که با تشکیل زنجیره‌ای انسانی محوطه موزه را محافظت کردند و سپس از نیروهای ارتش مصر کمک خواستند، از تاراج و ویرانی بیشتر مجموعه استثنائی مصر باستان جلوگیری به عمل آمد. اما در یک حمله‌ای دیگر و آتش کشیدن بخشی از موزه، شماری از اشیاء آسیب دیدند.

ساختمان کنونی موزه ملی مصر که در میدان تحریر قرار دارد، بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۲ میلادی ساخته شده و یکی از نفیس‌ترین مجموعه‌های مصر باستان را در خود جای داده‌است. بیش از ١٢٠ هزار نمونه از تمدن کهن مصر، از جمله تابوت و مومیایی فراعنه، هدایای کشف‌شده در گورهای آنان، زینت‌آلات و مجسمه خدایان، در این موزه وجود دارد و بابیش از ٢ میلیون و نیم بازدید کننده در سال، یکی از پربازدید کننده‌ترین بناهای مصر به شمار می‌آید. در انبارهای موزه هم هزاران تابوت و اشیاء قدیمی وجود دارد که تا کنون تحقیقی روی آنان انجام نشده‌است.

"هوارد کار‌تر"، در روز دوم مارس ۱۹۳۹ در اوج شهرت در شهر لندن درگذشت.



السبت 4 غشت 2012
           

هدهد نیوز | سیاست | مسائل ملي | جامعه وحقوق | دانش و فن آورى | زنان ومردان | ورزش | ديدكاه | گفتگو | فرهنگ و هنر | تروريسم | محيط زيست | گوناگون | ميراث | ويدئو | سلامت | سرگرمى