رادیو آلمان- کودکان خیابانی کابل، پایتخت افغانستان، پولیورهایی کثیف به تن دارند، پولیورهایی که اغلب برایشان بزرگ است، با موهایی ژولیده و صندلهایی به پا در میان گل و لای برفی خیابانها و کوچهها راه میروند و باد سرد زمستان بر صورتشان میکوبد.
آنها کندرهای دودکردهشان را در آسمان تکان میدهند و برای سرنشینان خودروها آرزوی سلامتی و شادی میکنند تا مگر از پنجره خودرو دستی بیرون آید و چند افغانی (پول افغانستان) به آنها بدهد.
غروب که میشود کودکان به خانههایشان باز میگردند، خانههایی ساخته شده از مشماهای پلاستیکی یا آلونکهای سنگی و چوبی بدون پنجره. در اینجا، در ۵ کیلومتری کابل، آنها با خانوادههای خود زندگی میکنند.
به نقل از گزارش شنبه (۹ فوریه / ۲۱ بهمن) نشریه آلمانی "اشپیگل آنلاین"، اندکشماری از صاحبان صنایع و شرکتها در ده سال اخیر در افغانستان به ثروتی کلان دست یافتهاند، اما اکثر شهروندان این کشور در فقر دست و پا میزنند و زندگی برایشان تنها دست و پنجه کردن با مرگ است. بهویژه در روزهای سرد زمستان که دمای هوا گاهی به منهای ۱۰ درجه نیز میرسد.
محمد گل، در اردوگاه آوارگان "پروان ـ ۲" که ظرفیت آن ۲۹ خانوار است میگوید: «تا حالا سه کودکم را از دست دادهام.»
او قبلا در اردوگاه "کاچا گری" در پیشاور پاکستان زندگی میکرد، اما بعد از آنکه دولت افغانستان به آوارگان قول داد، در صورت بازگشت به آنها زمین خواهد داد با خانواده خود به وطن بازگشت.
آنها به امید شروعی تازه به کشور بازگشتند و خانه خود را در قطعهای زمین بنا کردند، اما سال گذشته به دنبال انفجار مین در نزدیکی پایگاه هوایی آمریکا در بگرام یکی از فرزندانشان را از دست دادند. دو کودک دیگر این خانواده نیز به شدت زخمی شدند.
امروز محمد گل میگوید: «دیگر نمیتوانیم بمانیم.»
تنها وسیله گرمایشی خانه محمد گل بخاری گازی آنها است و لباسهایشان نیز بر روی بندهای رخت بیرون از خانه یخمیزند.
آوارگان افغان از کمکهای دولتی بهرهمند نیستند. دولت افغانستان میل ندارد که زاغهها افزایش پیدا کنند و تلاش دارد که آوارگان به روستاهای خود باز گردند.
اما ۳۵ هزار آواره ساکن کابل و دست کم ۵۰۰ هزار آواره سراسر افغانستان جایی برای بازگشت ندارند. آنها مجبورند در سرمای طاقتفرسای زمستان در مکانهایی این چنین به سر ببرند. دو هفته پیش سرمای بیش از حد جان دست کم ۱۹ نفر که عمده آنها کودک و سالمند بودند را در کل کشور گرفت.
"به مدرسه که اصلا فکر نباید کرد"
یکی از همکاران تشکل "مدارس افغانستان" به نام زایین گل میگوید: «آنها در گل و لای زندگی میکنند، لباس گرم ندارند و به مدرسه که اصلا نباید فکر کرد.»
این تشکل امدادی آلمانی از چند هفته پیش شروع به توزیع مواد غذایی ضروری، از جمله برنج، روغن و آرد میان آوارگان اردوگاه کابل کرده است.
مارگا فلادر(Marga Flader)، بنیانگذار این تشکل، دهها سال است که از پروژههای آموزشی مدارس در شمال افغانستان حمایت میکند. وی در تازهترین دیدار خود از افغانستان در ماه اکتبر "پروژه کمک زمستانی" را بنیان نهاد.
تا کنون ۶۲ خانوار و ۴۸ زن بیوه از کمکهای خیریه شامل ۲۴ کیلوگرم برنج، ۴۹ کیلوگرم آرد و ۱۵ لیتر روغن بهرهمند شدهاند. با این کمکها یک خانواده ششنفری میتواند چهار هفته سر کند. هر پاکت کمکی ۶۵ یورو هزینه برمیدارد.
پس از اینکه در سال گذشته بیش از ۱۰۰ افغان بر اثر سرما جان خود را از دست دادند سازمانهای حقوق بشری نظیر عفو بینالملل از این "تراژدی قابل پیشگیری" انتقاد کرده و خواستار "امدادهای بهتر هماهنگشده در زمستان" شدند.
فعالان حقوق بشر همچنین نگران کاهش توجه و کمک سازمانهای خیریه به افغانستان هستند، به ویژه که ممکن است این توجه و کمک در سال آینده، پس از خروج نیروهای بینالمللی، به شدت پایین بیاید.
بسیاری از آوارگان مانند عبدل معین، پسر پیشهوری در ننگرهار، از مناطق خطرناک افغانستان فرار کردهاند.
عبدل معین که اینک به همراه خانوادهاش در اردوگاهی در نزدیکی کابل زندگی میکند پیشتر در منطقه مرزی با پاکستان میزیسته است. ولایتهای شرقی افغانستان گذرگاه نیروهای طالبان محسوب میشود.
عبدل معین، نجار ۳۴ ساله افغان، میگوید که این مناطق هر چند یکبار هدف آتش ارتش افغانستان و متحدان آن نیز قرار میگیرد.
آن وقت است که ساکنان غیر نظامی منطقه بین دو جبهه درگیر، حبس شده و دست به فرار میزنند، به این امید که در کابل حداقل امنیت و شاید هم آغازی دوباره داشته باشند. اما آن که به اندازه کافی نیرومند نیست در سرمای نفسگیر زمستان از پا در خواهد آمد و جان خواهد داد.