هنر اعتراضی بهار عربی در نمایشگاه عرب آمریکایی




صدای امریکا- دیوارها و ساختمان های بسیاری از کشورهای سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا مملو از آثار خیابانی دوران انقلاب های «بهار عربی» بودند که در سال ۲۰۱۱ آغاز شدند. این آثار هنری برای معترضان ابزاری برای ابراز دیدگاه ها و احساساتشان بود.
 
مجموعه ای از آثار هنری اعتراضی بخشی از نمایشگاهی است که در «موزه عرب آمریکایی» در دیربورن در میشیگان برگزار شده است. این نمایشگاه با عنوان «مخالفت خلاق» برگزار شده و نشان می دهد چگونه فن آوری دیجیتال شیوه های ابراز دیدگاه های مخالف و روش های اعتراض های مردمی را متحول کرده و رواج داده است.
 
زمانی که قیام های عربی آغاز شد، کریستیان گروبر، استاد هنر اسلامی شگفت زده شده بود. اما او در حالی که شاهد تحولات این کشورها و به ویژه در مصر بود، بر یک جنبه از آن تمرکز کرد.
 
گروبر می گوید «در حالی که تحولات این کشورها و به ویژه رویدادهای میدان تحریر را دنبال می کردم از ابراز تظاهرات و اعتراضات با بهره گیری خلاقانه ابزارهای هنری و طنز و با استفاده از رسانه ها شگفت زده شده بودم».
 
خانم گروبر چندین دهه است که به شیوه های مختلف ابراز نارضایتی و اعتراض های مردمی توجه ویژه ای داشته است.
 
او می گوید «هنر نقش بسیار مهم، کلیدی و حیاتی در ابراز دیدگاه های سیاسی و شیوه هایی ایفا می کند که اغلب انسان ها با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، این امر به طور خاص در گردهمایی های بزرگ و عمومی در میادین و خیابان ها مشاهده می شود. آنها فقط از زبان استفاده نمی کنند، مردم از اشکال هنری بهره می گیرند، از تصاویر تلخ و گزنده و شعارهای تکراری استفاده می کنند».
 
گروبر می افزاید بسیاری از شعارهایی که در خیابان های تونس و میدان تحریر و سایر نقاط جهان سر می دادند همه ابزار هنرمندانه ای از شیوه های اعتراضی بود.
 
این استاد دانشگاه یادآوری می کند «زمانی که شعارها را بارها و بارها تکرار می کنند، تقریباً مثل این است که ضربان قلب را تقلید می کند، بنابراین من الگوهای مشابهی را در خیابان های استانبول نیز دیده ام و می توانم شهادت دهم طنین احساساتی که این شیوه های اعتراضی انعکاس می دهند چه تاثیری خواهند داشت».
 
آن ریتم شاعرانه خود را در نمایشگاه «مخالفت خلاق» تنیده است که خانم گروبر طراحی آن را در «موزه عرب آمریکایی» دیربورن در میشیگان به عهده داشته است. این شعارها در کنار پاراگراف هایی نگاشته شده اند که لحظه های مهم این قیام ها را نمایان می کنند و با دقت و ظرافت در کنار تصاویری جا داده شده اند که رهبران متهم به سرکوب و خودکامگی را هدف قرار داده بودند.
 
گروبر می گوید بزرگترین چالش پیش روی او فقدان نسخه اصلی آثار هنری بوده است.
 
وی توضیح می دهد «طراحان موزه ترجیح می دادند تا با اشیای هنری کار کنند که بیشتر با شیوه های سنتی در موزه به نمایش در می آیند، اما این آثار اشیای هنری نیستند، بیشتر آن ها مطلب و شعار و متن و عکس هستند که بازتولید تصاویر دیجیتالی در مقیاس بزرگ هستند».
 
گروبر خاطرنشان می کند فن آوری مخاطب بسیاری از هنرمندان اعتراضی را متحول کرده است. پیش از آن که فن آوری دیجیتالی و نشر و توزیع فوری برای مردم ممکن باشد، بعضی از آثار هنری هرگز امکان خروج از محل تولید را نداشتند.
 
این فضای محدود و ساختاری ابتدا به صورت یک سمپوزیوم آغاز شد و بعد به صورت نمایشگاهی در «موزه عرب آمریکایی» در معرض دید عموم قرار گرفت. گروبر قصد دارد اواخر ماه فوریه و پس از پایان نمایش این آثار در میشیگان، نمایشگاه را با همکاری موزه در نقاط دیگر برگزار کند.

الاربعاء 12 فبراير 2014
           

شخصیتهای خبر ساز | خاورمیانه