فشار مالی امریکا بر ژنرال‌های مصر

دویچه وله- باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا، قصد دارد تهدیدهای خود را عملی کند و سردمداران نظامی مصر را زیر فشار مالی قرار دهد. رسانه‌های جمعی امریکا به نقل از مقامات دولتی گفته‌اند که دولت اوباما می‌خواهد از یاری‌های هنگفت امریکا به مصر به شدت کم کند.

کتلین هایدن، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا، اعلام کرد که دولت اوباما در روزهای آینده نحوه و میزان کمک به مصر را اعلان خواهد کرد. خانم هایدن تأکید کرد که همکاری امریکا با مصر قطع نخواهد شد.

پیش از این باراک اوباما نیز در سخنرانی خود در برابر مجمع عمومی سازمان ملل، با وجود انتقاد شدید از نظامیان حاکم در مصر، تأکید کرده بود که کمک‌های امریکا به مصر به شیوه‌های دیگر ادامه خواهد یافت.

به دنبال تظاهرات گسترده علیه حکومت مورد حمایت "اخوان المسلمین"، نظامیان مصر در سوم ماه ژوئیه گذشته محمد مرسی، رئیس جمهور منتخب را برکنار کردند و عبدالفتاح سیسی، فرمانده کل نیروهای مسلح مصر قدرت را به دست گرفت.

اوباما هشدار داد که اگر فرماندهی ارتش مصر به سرعت به مسیر دموکراسی برنگردد، امریکا در کمک‌های نظامی خود به مصر تجدید نظر خواهد کرد. به نظر نمی‌رسد که زمامداران مصر قصد داشته باشند از مسیر خود عقب‌نشینی کنند.

چندوچون یاری‌های نظامی

امریکا با اعطای سالانه ۳ / ۱ میلیارد دلار کمک نظامی، از نیروهای مسلح مصر حمایت می‌کند. از سال ۱۹۷۹ که مصر با اسرائیل قرارداد آشتی امضا کرد، این کمک مرتب به سوی مصر جاری شده است.

به عقیده ناظران سیاسی معلوم نیست قطع یا کاهش این کمک‌ها تا کجا بتواند سردمداران مصر را به تجدیدنظر در رفتارشان وادار کند. نباید فراموش کرد که مصر با بودجه‌ای که از امریکا دریافت می‌کند، تنها قادر است از شرکت‌های امریکایی نیازهای ارتشی خود را خریداری کند.

به نظر روزنامه "واشینگتن پست"، امریکا می‌تواند تحویل هلیکوپترهای نظامی تیپ آپاچی را متوقف کند. دولت مصر این هلیکوپترها را به بهای ۸۲۰ میلیون دلار ۴ سال پیش سفارش داده اما هنوز تحویل نگرفته است.

تحویل ندادن این هلیکوپترها به مصر می‌تواند اقدامی نمادین باشد که جدیت امریکا را نشان دهد. قطع صدور وسایل یدکی نیز می‌تواند سران مصر را در تنگنا قرار دهد.

وابستگی ارتش مصر به تسلیحات امریکایی

دولت مصر سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به شکل وسایل یدکی و تکمیلی دریافت می‌کند. با این کمک‌هاست که ارتش مصر می‌تواند اسلحه و مهمات و همچنین جنگنده‌های ساخت امریکا را برای عملیات نظامی آماده نگه دارد. اگر امریکا این کمک را متوقف کند، بی‌تردید ضربه شدیدی بر ارتش مصر وارد می‌آید که سایر یاوران مصر، مانند عربستان سعودی و کویت و امارات نیز قادر به جبران آن نیستند. این سه کشور عربی پس از کودتای نظامی در مصر، با اعطای ۱۲ میلیارد دلار کمک به مصر موافقت کردند.

ظاهرا ایالات متحده قصد ندارد فشاری چنین سنگین بر مصر وارد کند. بنا به گزارش روزنامه "واشینگتن پست"، صدور وسایل یدکی ارتش و همچنین برنامه‌های آموزش نظامی ارتشیان مصر، ادامه خواهد یافت. به علاوه نیروهای مسلح مصر همچنان مجاز هستند که در صحرای سینا آزادانه فعالیت کنند. در این منطقه که در همسایگی اسرائیل نیز قرار دارد، ارتشیان مصر با گروه‌های تروریستی در نبرد هستند.

واقعیت این است که امریکا در قبال "دولت کودتایی" مصر بر سر یک دوراهی دشوار قرار گرفته است: از سویی قصد ندارد مهمترین متحد خود را در دنیای عرب از دست بدهد، و از سوی دیگر نمی‌تواند به عنوان قدرتی جهانی به تعهدات بین المللی خود در حفظ صلح و ثبات بی‌اعتنا باشد.

عواقب کودتای نظامی
فرماندهی ارتش مصر به حالت حکومت نظامی تمام عیار در آمده است: دولت گردهمایی‌های صلح‌آمیز را با خشونت سرکوب می‌کند، رسانه‌های جمعی را به زیر سانسور می‌برد، گزارشگران خارجی را از فعالیت آزاد خبری باز می‌دارد.

سه ماه پس از کودتای ارتش، اوضاع مصر همچنان پرتنش است. هیچ روشن نیست که زمامداران نظامی تا کی قصد دارند بر طبل خشونت بکوبند. عبدالفتاح سیسی، رهبر نظامی، در گفت‌وگویی با یکی از روزنامه‌های مصر این احتمال را رد کرده که در انتخابات ریاست جمهوری مصر خود را نامزد کند.

در کنار سرکوب و اختناقی که در "حالت فوق‌العاده" جریان دارد، اعتراضات و درگیری‌های خشونت‌آمیز ادامه دارد. آخرین نمونه آن روز یکشنبه گذشته (۶ اکتبر) پیش آمد که در خشونت‌ها دهها نفر کشته شدند.

کاترین اشتون، سرپرست امور خارجی اتحادیه اروپا، خواهان متوقف شدن موج خشونت و یافتن راه حلی سیاسی برای بحران مصر شد.

نکته نگران‌کننده‌ی دیگر این است که موج خشونت به تقویت بنیادگرایان می‌انجامد. در سه ماه گذشته نیروهای اسلامی هرچه بیشتر به افکار و مواضع رادیکال گرایش یافته‌اند. در برابر موج سرکوب آنها نیز به خشونت دست می‌زنند، ثبات و آرامش را باز هم از جامعه مصر دورتر می‌کنند.