صفحه نخست
سیاست
رادیو فردا- ایلیا جزایری-طبقه سیاسی حاکم در لبنان، زیر فشار بی سابقه جامعه مدنی این کشور قرار دارد. جامعه مدنی لبنان، شنبه ۷ شهریور، بزرگترین تظاهرات تاریخ خود را برگزار و ضرب الاجلی برای آغاز اجرای خواسته‌هایش، تعیین کرد.
حرکت تازه جامعه مدنی لبنان، در اعتراض به بحران انباشت زباله در خیابان‌های بیروت آغاز شد. این حرکت اما کم کم توسعه یافت و خواست‌های مبارزه با «فساد» و «مجازات سیاستمداران فاسد» را نیز در بر گرفت.
روز یکشنبه، کمپین «بوی گندتان در آمده است» که برگزارکننده تظاهرات اخیر است، در شبکه‌های اجتماعی، خطاب به مسئولان سیاسی نوشت: «ساعتتان فرا رسیده است». این کمپین وعده داد در صورت نادیده گرفتن خواسته‌هایش تا شامگاه یکشنبه، حرکت خود را توسعه خواهد داد.
این ضرب‌الاجل ۷۲ ساعته در تظاهرات روز یکشنبه هم اعلام شده بود. خواسته‌ها عبارتند از: «استعفای محمد المشنوق وزیر محیط زیست لبنان به دلیل ناتوانی در حل مشکل زباله، ایجاد راه حلی دائم، پایدار و محیط زیستی برای بحران زباله، مجازات تمام کسانی که اموال عمومی را در دوره گذشته پایمال کردند و مجازات نهاد المشنوق، وزیر کشور لبنان و تمام کسانی که دستور شلیک به سمت تظاهرکنندگان را در هفته گذشته صادر کردند.»
پس از چند هفته اعتراض، کمپین «بوی گندتان در آمده است» موفق شد ده‌ها هزار نفر را در میدان شهدا در مرکز بیروت گردهم آمده بود. در تظاهرات شعارهایی همچون «اولویت با شهروند است» و «سرنگون باد حکومت لات‌ها» حمل شد.
این شعارها به این مساله اشاره می‌کند که تحمل مردم از نبود اصلاحات حقیقی در لبنان از پایان جنگ‌های داخلی در این کشور در سال ۱۹۹۰ به سر آمده است و فساد و نقص خدمات اصلی همچون آب و برق، خشم آنها را تشدید می‌کند.
تحت عنوان «شنبه مردم» روزنامه «السفیر» نوشت: «میدان شهدا به صاحبان اصلی‌اش بازگشت، نسل جدید، جوانانی که بر تصاویر شخصیتهای سیاسی چشم گشود که تریبون‌ها و پایگاه‌های خود را از چهل سال پیش ترک نکرده‌اند.»
روزنامه «السفیر» از رسانه‌های نزدیک به ائتلاف ۸ مارس متشکل از حزب‌الله لبنان و متحدانش به شمار می‌آید.
روزنامه‌های لبنانی ابراز عقیده کردند که ویژگی بی‌سابقه تظاهرات روزهای گذشته، نوید از آغاز مرحله جدیدی در لبنان می‌دهد. روزنامه «النهار» در این باره نوشت: «تظاهر نشان از حتمی بودن تغییر با اراده مردم دارد؛ اراده‌ای که یا توسط خود سیاستمداران عملی می‌شود یا با فشار خیابان که از سلطه دو گروه ۸ ، ۱۴ مارس که قدرت را میان خود تقسیم می‌کنند، خارج شده است.»
روزنامه «النهار» نزدیک به ائتلاف ۱۴ مارس است. در این ائتلاف گروه‌های مخالف حزب‌الله یعنی جریان المستقبل به رهبری سعد حریری نخست وزیر اسبق لبنان، گردهم آمده‌اند.
دو ائتلاف ۸ مارس که از سوی ایران حمایت می‌شود و ۱۴ مارس که حامی‌اش عربستان سعودی است، در دولت تمام سلام نخست وزیر لبنان حضور دارند. با این وجود اختلاف‌های سیاسی مانع از گرفتن تصمیم‌های مهم در این دولت شده؛ مساله‌ای که یکی از دلایل بروز بحران انباشت زباله است.
«النهار» نوشته است: «برای نخستین بار نیروهای جامعه مدنی برای خواسته‌های حیاتی حرکت می‌کنند، نه برای پاسخ به فراخوان یک رهبر سیاسی یا مذهبی.»
نظام در لبنان از سال ۱۹۴۳ بر تقسیم قدرت برپایه فرقه‌ای میام مسلمانان، مسیحی‌ها و دروزی‌ها پا برجا است. این نظام «دموکراسی توافقی» نامیده می‌شود. اما این نظام مسئول فساد گسترده در سازمان‌های حکومتی، حیف و میل اموال عمومی، جنگ داخلی (۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰) و بحران‌های پی در پی از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ به شمار می‌آید.
بحران‌ها و شکاف‌های سیاسی اخیر باعث شده تا پارلمان لبنان نتواند رئیس جمهوری انتخاب کند و این سمت از بیش از یک سال پیش شاهد خلأ است. از سویی ناتوانی در برگزاری انتخابات پارلمانی، باعث شد پارلمان کنونی، دوره خود را برای دو سال تمدید کند. این اقدام نیز از موارد مورد اعتراض تظاهرکنندگان است که خواستار برگزای انتخابات هستند.
پست‌های سیاسی در لبنان را سردمداران جنگ داخلی بر عهده دارند. آنها پست‌های دولتی و کرسی‌های پارلمانی را میان خود تقسیم می‌کنند.
علاوه بر کمپین «بوی گندتان در آمده است» گروه‌ها و کمپین‌های دیگری در جامعه مدنی به این حرکت پیوسته‌اند از جمله«می‌خواهیم مجازات کنیم»، «پیش به سوی خیابان» و «رهایمان کنید» که در شبکه‌های اجتماعی بسیار فعال هستند.
پس از یک هفته تظاهراتی که شاهد درگیری هم بود، تظاهرات روز شنبه – به جز برخی تحرکات حاشیه‌ای- آرام و در عین حال پر شور بود؛ حرکتی که فشار را بر طبقه سیاسی لبنان دو چندان می‌کند.
