رادیو آلمان-خبرگزاری ایرنا به نقل از علی جمشیدی، معاون سیاسی امنیتی استاندار گلستان خبرداده است: «احداث تمامی مساجد اهل سنت باید با هماهنگی و اخذ مجوز از سوی مرکز بزرگ اسلامی انجام گیرد». جمشیدی همزمان اذغان کرد: «دغدغهی مهم در بخش مدارس علوم دینی این است که تاکنون برخی از آنان تحت پوشش مرکز بزرگ در نیامدهاند که لازم است اقداماتی جهت جذب این مدارس صورت گیرد».
در ۴ شهر استان کردستان نیز ۱۷ تن از معلمین پرسابقه سنی ممنوعالتدریس شدند. نخبگان اهل سنت با نوشتن نامهی سرگشاده به آیتالله علیخامنه ای خواستار پایان یافتن فشارها علیه اهل سنت در کشورشدهاند.
خبرگزاری مهر از قول حجتالاسلام ابوالفضل عامری، رئيس مركز بزرگ اسلامی شمال كشورنوشته که بیش از ۱۳۰۰ مسجد اهل سنت ترکمن در استان گلستان کددار شدهاند.
یک روحانی ترکمن به دویچه وله گفت، سنیها هیچوقت در هر دوره و رژیمی برای ساخت مساجد از مراجع دینی و دولتی اجازه نگرفتهاند. این روحانی که نخواست نامش ذکر شود، همچنین گفت: «علاوه بر اجازه اوقاف و شهرداری ترکمنها اکنون مجبورند برای تاسیس و یا تعمیر مساجد خود از مرکز بزرگ اسلامی شمال کشور نیز اجازه بگیرند.»
این روحانی تاکید میکند: «مرکز بزرگ اسلامی شمال برای کنترل فعالیت امور دینی در شمال شرقی کشور و تالش بوجود آمده است. این موضوع با اصل استقلال حوزههای علمیه و روحانیان از دولت منافات دارد. این مرکز در تهیه مواد درسی اهل سنت ترکمن آشکارا دخالت میکند. حوزههای اهل سنت ترکمنصحرا علاوه بر تبیین و آموزش فقه اهل سنت به لحاظ زبانی هم مهم هستند، چون زبان آموزشی ترکمنی است و طلاب ترکمن در آنجا آثار نویسندگان متقدم ترکمن را میخوانند. اما مرکز بزرگ اسلامی شمال کشور میخواهد این سنت را نابود کند و فقه حکومتی مبتنی بر اهل تشیع را در منطقه رواج دهد. ما معترض این قضیه هستیم اما کاری هم از دستمان برنمیآید.»
وی همچنین به دویچه وله اطلاع داد که امسال برای نخستین بار روحانیان ترکمن مجبور شدند در ۲۷ شهریور در آزمون ورودی مدارس علوم دینی هم شرکت کنند. این روحانی در انتقاد به چنین شرایطی میگوید: «این توهین به روحانیان و حوزههای علمیه ماست و این موضوع با دین و فقه ما هم سازگار نیست. ما برای تاسیس یک مسجد در روستای کوهستانی دورافتادهای چون گوللی داغ باید از مرکز بزرگ اسلامی شمال مجوز بگیریم.»
«قبلا فقط از شهرداری مجوز میگرفتیم»
روحانی ترکمن در ادامه متذکر میشود: «پیش از این برای تاسیس مسجد فقط نیاز به اخذ مجوز از شهرداری داشتیم و در روستاها نیازی به دریافت مجوز نبود. اما حالا این مرکزدر تعیین و نصب ائمه جمعه و متن سخنرانیهای روحانیان ترکمن دخالت میکند و اگر این روند ادامه یابد تربیت روحانی مستقل و مردمی ترکمن بسیار سخت خواهد بود.»
وی پیشبینی میکند: «در صورتیکه حکومت بتواند در اجرای برنامههای خود در ترکمنصحرا موفق شود، در مرحله دوم این برنامهها قطعا در استانهای دیگر سنینشین کشور از جمله در سیستان و بلوچستان و همچنین در کردستان پیاده خواهد شد.»
احمد اسماعیلی، سخنگوی شورای مرکزی سنت (شمس) تائید میکند که پیش از این در استان کرمانشاه و شهرهای بزرگ سنینشین ایران برای احداث و مرمت مسجد باید اجازه گرفته میشد. اسماعیلی که پیش از این در حومه شهرستان جوانرود استان کرمانشاه ۳ سال امام جمعه بوده است، به دویچه وله میگوید: «اداره اوقاف در مناطق و روستاهای کوچک موانعی ایجاد نمیکرد. اما در بسیاری از موارد مجوز صادر نمیکردند و حتی اجازهی مرمت مساجد را هم نمیدادند.»
وی در توضیح سخنان خود میگوید: «دیوارهای مسجد حکمتآباد کرمانشاه ترک خورده و در حال فروریختن هست، اما مجوز تعمیر صادر نکردند. مسجد قصر شیرین در استان کرمانشاه حدود ۶ سال است که فقط اسکلتش را ساختهاند، اما هنوز هم منتظر مجوز اوقاف و شهرداری است. مسجد مکی زاهدان را میخواهند تعمیر کنند و گسترش دهند، اما مشکل تراشی کردند.» اسماعیلی در ادامه گفت هدف دولت و مرکز بزرگ اسلامی از پیشبرد "برنامهی دریافت مجوز برای احداث مساجد اهل سنت" فقط با انگیزهی کنترل بیشتر فعالیتهای سنیها در ایران انجام میگیرد.
اخراج ۱۷ معلم سنی در کردستان
احمد اسماعیلی در ادامه میافزاید، برای اهل سنت ایران در برخی از مشاغل و نهادها از جمله در وزارتخانهها، نیروهای نظامی و انتظامی، صدا و سیما، استانداریها ممنوعیت مشاغل وجود دارد. وی تاکید میکند که بویژه در مدیریت کلان مملکتی نخبگان و متخصصین سنی به کار گرفته نمیشوند و سهمی ندارند.
سخنگوی مرکز سنت (شمس) در این رابطه به ممنوعیت شغلی ۱۷ تن از معلمان اهل سنت در استان کردستان اشاره میکند: «من برخی از این معلمان و استادان را میشناسم و آنها به دلیل عضویت در مکتب قرآن ممنوعیت شغلی پیدا کردند. در نخستین روز آغاز مدارس، معلمان شهرسقز به دلیل اعتراض به اخراج آنها در سر کلاسها حاضر نشدند. معلمان شهر ابراز همبستگی کردند و درخواست کردند که این قرار ناعادلانه لغو شود.»
تشدید اقدامات علیه "شورای مکتب قرآن کردستان"
پیش از این و در ۵ مهرماه ۱۳۹۱، "آژانس خبری موکریان" گزارش داده بود ۱۷ تن از دبیران و معلمان کرد اهل سنت ممنوع التدریس شدهاند. مدیران آموزش و پرورش در گفتگو با آژانس خبری موکریان گفتند که با دستوری شفاهی، اقدام به تغییر پست دبیری به امور دفتری ۱۷ نفر از دبیران و معلمان استان کردستان نمودند.
اکثرمعلمانی که ممنوعالتدریس شدهاند، سابقه کاری بالای ۲۰ سال دارند. ۴ معلم از شهر سقز، ۴ معلم از شهر مریوان، ۵ تن از شهر بانه، ۳ معلم از قروه و یک تن نیز از شهر موجش هستند. مسئولان دولتی استدلال کردهاند که این فرهنگیان وابسته به "حرکت مکتب قرآن" بودهاند که در نظام جمهوری اسلامی مقبولیت ندارد و غیرقانونی است.
منابع خبری اهل سنت ایران، خبر دستگیری عبدالله عباسی، یکی از مسئولان دفتر حسن امینی، حاکم شرع مردمی استان کردستان و رئیس "شورای مکتب قرآن کردستان" را هم تائید کردهاند. حسن امینی پیش از این در گفتگو با دویچه وله ضمن انتقاد از وضعیت اهل سنت در ایران اطلاع داده بود که در خرداد ماه ۱۳۹۱ به دادگاه احضار شده، اما تاریخ حضور او در دادگاه به تعویق افتاده است.
تشدید فشار به پیروان و رهبران اهل سنت در ایران سبب شد نخبگان سنی نامهی سرگشادهای به آیتالله خامنهای بنویسند. سنی آنلاین پایگاه اطلاع رسانی اهل سنت در ایران در روز ۶ مهر ۱۳۹۱، نامهی سرگشادهی جمعی از نخبگان اهل سنت به رهبری را منتشر کرد.
سنی آنلاین آورده است: «این نامه که در قالب ۷ ماده بیان شده، مورد تائید دهها نفر از بزرگان اهل سنت اعم از علما، امامان جمعه و جماعت، مدرسین، فعالان سیاسی، فرهنگی و اجتماعی از مناطق مختلف کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، گیلان، تالش، اردبیل، نمین، شیراز، خنج، بوشهر، کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، گرگان و ترکمنصحرا و جامعهی اهل سنت ساکن در استان تهران قرار گرفت.»
در این نامه سرگشاده، حبس و آزار"دهها تن از علما و فعالان اهل سنت، به دلیل داشتن عقاید مذهبی"، مورد انتقاد قرار گرفته است.
نخبگان اهل سنت در ادامه با استناد به اصل ۲۰ قانون اساسی، خواستار استخدام اهل سنت در سازمانها و نهادهای دولتی و نیز استفاده از شایستگان اهل سنت در پستهای مدیریتی کشور شدند.
به نوشته سنی آنلاین «امضاء کنندگان این نامه از رهبر انقلاب به عنوان شخص اول مملکت و ناظر بر سیاستگذاریها و پاسخگوی عمل نظام، خواستهاند تا با تدبیر و درک اهمیت موضوع و "با تعیین یک هیئت منصف عالیرتبه از برادران شیعی و اهل سنت مورد وثوق، مسائل و مشکلات جامعه اهل سنت عمیقا بررسی و از تداوم تضییع حقوق انسانی، اسلامی و قانونی این بخش ازهم میهنان جلوگیری به عمل آید.»
اما آگاهان به مسائل اهل تسنن در ایران تاکید میکنند که تاکنون دهها نامه سرگشاده به مقامهای تصمیمگیرنده کشور ارسال شده که به هیچکدام از آنها پاسخی داده نشده است. به باور هر دو روحانی که با دویچه وله صحبت کردند، پیام نخبگان سنی با نوشتن این نامهی سرگشاده، آن بوده که آنها طرفدار حل مشکلات سنیهای ایران از طریق گفتمان هستند.