صفحه نخست
سیاست
رادیو زمانه- مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی از وضعیت ناگوار بازار تاریخی ارومیه خبر می‌دهند. این بازار به جا مانده از دوران صفویه به‌دلیل رطوبت و نفوذ آب در آستانه تخریب قرار دارد و باید هر چه سریع‌تر به وضعیت آن رسیدگی شود.
به‌گزارش خبرگزاری مهر، بسته شدن کانال سنتی فاضلاب و نیز نبود روش اصولی برای دفع آب‌های سطحی طی سال‌های گذشته موجب شده تا برخی سازه‌های بازار ارومیه به دلیل رطوبت و نفوذ آب در خطر جدی فروپاشی قرار بگیرند.
بازار تاریخی ارومیه قابلیت ثبت در فهرست میراث جهانی را دارد اما با وضعیت کنونیِ آن، شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها (ایکوموس) اجازه طرح چنین موضوعی را به میراث فرهنگی نمی‌دهد.
این بازار به شماره ۱۶۳۹ در سال ۱۳۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار ارومیه در بخش جنوب شرقی این شهر واقع است و مساحتی در حدود ۳۵ هزار مترمربع دارد. این بازار با ۴۰ راسته و ۱۲۷۰ باب مغازه، درآمد زندگی ۴۰ هزار نفر را به‌شکل غیر مستقیم تأمین می‌کند.
مدیریت‌های قبلی به بازار ارومیه رسیدگی نکرده‌اند
جلیل جباری، مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان غربی وضعیت پیش‌آمده برای بازار تاریخی ارومیه را ناشی از «مدیریت‌های قبلی و عدم همکاری دستگاه‌های خدمات‌رسان در استان» دانست و گفت در سال‌های گذشته تفاهم‌نامه‌هایی با برخی دستگاه‌ها برای رفع مشکل دفع اصولی آب‌های سطحی و فاضلاب این اثر صورت گرفت اما اجرایی نشد.
جباری گفت عدم دفع اصولی فاضلاب و آب‌های سطحی بازار ارومیه موجب شده تا هم‌اکنون بسیاری از بخش‌های بازار از جمله تعدادی از راسته‌ها، گنبدها و دیواره‌ها دچار آسیب جدی شده و در معرض تخریب قرار گیرند.
وی افزود: «این مجموعه به‌دلیل رطوبت شدید نشست نامتقارن داشته و وضعیت مناسبی ندارد و چنان‌چه سریع‌تر به این موضوع رسیدگی نشود بازار ارومیه دچار آسیب جدی خواهد شد.»
به‌گفته وی اعتبارات تخصیص یافته به میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی نسبت به استان‌های دیگر بسیار ناچیز است و با این میزان اعتبار نمی‌توان به اهداف تعیین‌شده دست یافت.
کل سازه بازار در معرض فروپاشی کامل قرار دارد
محمد فتحی، معاون میراث فرهنگی آذربایجان غربی نیز تأکید کرد که کل سازه بازار تاریخی ارومیه در معرض فروپاشی کامل قرار دارد.
وی گفت: «اثرات این رطوبت به‌گونه‌ای است که کف بازار و مجموعه‌ای از حجره‌های بازار در حال تخریب بوده و فاضلاب به جداره‌های بیرونی این مجموعه نفوذ کرده که در صورت عدم ساماندهی فوری، احتمال ریزش سقف بازار به‌دلیل سست بودن پی وجود دارد.»
بازاری با سبک خاص هر دوره
بازار ارومیه در طول زمان با تغییر شیوه زندگی، دستخوش تغییرات زیادی شده است به‌عنوان مثال حمام این بازار متعلق به دوره زندیه و قاجاریه است.
در بازار ارومیه هر راسته و بخشی، از سبک و شکل خاص دوره خود پیروی کرده است. بقایای به جای مانده، نمایانگر معماری دوره‌های مختلف است. به‌رغم تنوع شکل طاق‌ها، چشمه و گنبدها مجموعه بازار از سادگی ویژه‌ای برخوردار است، هیچ نوع کاشی‌کاری، گچ‌بُری و سنگ‌کاری در آن دیده نمی‌شود و مصالح تمام راسته بازار و چهارسوها از آجر و اغلب بدون اندود ساده گچ است.
بازار تاریخی ارومیه از راسته‌های اصلی و فرعی متعددی تشکیل شده که از نظم و نقشه خاصی پیروی نمی‌کند بلکه در طی دوره‌های مختلف به‌تدریج در محور طولی و عرضی گسترش یافته است.
در این بازار همچنین تعدادی سرا، چهارسوق، تیمچه و حمام‌های قدیمی وجود دارد. راسته‌های بازار هر کدام وابسته به صنف خاصی است و بر همین اساس نامگذاری شده‌اند، مثل راسته عطاران، زرگران، پوشاک‌فروشان، چاقوسازان، فرش‌فروشان و غیره.
در این بازار که در بخش‌هایی دو طبقه می‌شود، مغازه‌ها بدون ویترین و در و پنجره است و تمام اجناس آن‌ها بر روی طبق‌های بزرگ و میزهای چوبی چیده شده‌اند.
