انتخابات سوريه؛ در ميان خون و فريب/ حسن هاشميان

ویژه خبرنامه گویا

روز سه شنبه ۳ ژوئن مضحک ترين انتخابات دوران معاصر در سوريه برگزار شد.بعد از سه سال اعتراض اکثريت قاطع ملت سوريه به تداوم رژيمی مستبد و سرکوبگر و کشتار بی رحمانه مردم و خرابی بيش از ۹۰ درصد شهرها و روستاها، بار ديگر فرزند حافظ اسد بنا بر قانون عشيره و قيبله آل اسد و نظام جمهوری وراثتی ابداع شده توسط آنها و تحميل شده بوسيله ابزارهای رعب و شکنجه و زندان،خود را برای هفت سال ديگر حاکم جان و مال مردم می کند تا در سايه سکوت وجدان جمع جهانی و با تکيه بر منطق توپ و تانک و دستگاه های تبليغاتی سيراب شده از دلارهای نفتی مردم ايران و عراق،به خرابی ها و کشتارهای خود ادامه دهد.

لاريجانی رئيس مجلس در ايران اين انتخابات را «فرآيند دموکراسی» واقعی خواند و برای رسميت بخشيدن به اين دموکراسی واقعی، قرار شد ايران به همراه روسيه و نمايندگانی از کشورهای اوگاندا، زيمبابوه، تاجيکستان، ونزوئلا، بوليوی و سيرالئون بر روند دموکراسی در اين انتخابات نظارت کنند.همچنين برای گرم کردن اين انتخابات، دو روز قبل از برگزاری آن، اجلاس دوستان بشار اسد در تهران برگزار شد که اگرچه اعلام شده بود، ۳۵ کشور در اين اجلاس حاضر خواهند شد، اما تعداد کشورهای مشارکت کننده فراتر از عدد ۹ نرفت و بيش از نصف سخنرانی ها به دولتمردان جمهوری اسلامی و حکومت سوريه اختصاص يافت.چهار روز قبل از اين اجلاس نيز نمايش مشارکت «ميليونی» سوری های خارج نشين در کنار سفارت های اين کشور در بيروت و تهران رقم خورد.اين شوهای تلويزيونی نشان می دهد که رژيم هائی چون سوريه و ايران بيشتر به پروپاگاندا و «هوچی گری» انتخاباتی نياز دارند تا يک انتخابات واقعی.

در اين انتخابات بشار اسد با دو نامزد «دولت ساخته» خود رقابت نمی کند، بلکه روياروئی واقعی ميان کسانی که اين انتخابات را اساسا رد می کنند و آنهائی که در ضاحيه جنوبی شهر بيروت با خون خود نام بشار اسد را بر برگه انتخاباتی قيد کردند.اختلاف و دوگانگی در اين انتخابات همانند کشورهای دموکراتيک بر سر برنامه های انتخاباتی و چگونگی اجرای آن در آينده سوريه نبود.اختلاف در اين انتخابات ميان دو قبيله است که به خون هم تشنه هستند و با حضور يا عدم حضور می خواهند مخالف خود را از روی زمين حذف کنند.

آمارهائی که بشار اسد درباره اين انتخابات ارائه می کند با آمارهای سازمان ملل و آخرين سرشماری که در سال ۲۰۱۰ به دست آمده، منافات دارد.براساس آمارهای پذيرفته شده، کل جمعيت سوريه حدود ۲۲ ميليون نفر است.آماری که برای واجدين شرايط شرکت در اين انتخابات توسط دولت سوريه اعلام شده، ۱۵ ميليون رأی دهنده است.اين رقم يعنی با کم کردن افراد زير سن رأی گيری همه سوری های داخل و خارج را شامل می شود.در واقع بشار اسد شهروندان سوری را که به قتل رسانده يا از سوريه فراری داده و يا در مناطق خارج از سيطره خود به سر می برند را جزء آمار خود آورده است.شهر دمشق در حدود يک ميليون و هشتصد هزار جمعيت دارد.يک سوم اين رقم شامل کودکان و افراد زير سن رأی گيری هستند و بنابراين در انتخابات شرکت نمی کنند.علاوه بر اين طبق برنامه توزيع صندوق های رأی که توسط دولت خود بشار اسد اعلام شد، به دلايل امنيتی در مناطق پر جمعيتی چون جوبر، قابون و ميدان عباسيون در شهر دمشق انتخابات برگزار نمی شود.اگر بشار اسد موفق شود در تمام مناطق باقيمانده شهر دمشق انتخابات برگزار کند و همه شهروندان بر سر صندوق های رأی حاضر شوند و حتی يک نفر هم غيبت نکند، تازه کل کسانی که به بشار اسد رأی می دهند به حدود يک ميليون نفر می رسد.اين رقم شامل حومه دمشق نيز خواهد بود. در مناطق ديگر براساس توزيع جمعيت از لاذقيه گرفته تا طرطوس و با حساب عدد نفوس منطقه سويدا که بخش مهمی از طرفداران بشار اسد آنجا هستند،در حدود دو ميليون نفر در اين سه استان زندگی می کنند.اگر يک سوم اين عدد را به خاطر جمعيت زير سن رأی کم کنيم، کل تعداد واجدين شرايط رأی گيری در اين مناطق به يک ميليون و سيصد هزار نفر می رسد. و اگر فرض را بر اين بگذاريم که همه واجدين شرايط رأی دادن در اين مناطق به اضافه کردها، سريانی ها و سنی ها داخل آن به بشار اسد رأی بدهند،کل کسانی که در سرتاسر سوريه به بشار اسد رأی می دهند، به سختی خود را به مرز دو و نيم ميليون می رساند.طبق آماری که خود دولت سوريه ارائه داده است، با کسر اين عدد، دوازده و نيم ميليون سوری واجد شرايط رأی دادن به بشار اسد رأی نخواهند داد.اگرچه من بعيد می دانم سنی ها و کردهای اين مناطق در اين انتخابات شرکت کنند.کردها در مناطق خود انتخابات را تحريم کردند و اجازه ندادند دولت سوريه در روستاهای غير کردنشين مناطق خود، صندوق رأی داير کند.

در بخش کوچکی از شهرهائی چون حمص و حلب انتخابات برگزار می شود اما تعداد آنها به مقدار کسانی که در دمشق انتخابات را تحريم کرده اند نخواهد رسيد.بی شک شخص بشار اسد و حامی او جمهوری اسلامی، کاملا از اين آمارها اطلاع دارند.اما همانطور که در بيروت با وجود يک ميليون و صد هزار پناهنده سوری و ثبت نام فقط ۴۰ هزار نفر برای رأی دادن، اعلام کردند«انتخابات ميليونی» برگزار شد، اين دو ميليون و نيم فرد رأی دهنده در سرتاسر سوريه برای برنامه پروپاگاندای بشار اسد کفايت می کند.

ترس بشار اسد

بشار اسد از چه چيزی واهمه دارد و با آگاهی از اين واقعيت های تلخ انتخابات،چرا مجبور شد به برگزاری آن تن دهد؟تا شش ماه پيش اجرای چنين انتخاباتی برای بشار اسد جدی نبود.اما تحرک وزير خارجه جديد ايران در منطقه و به دنبال آن تحرک ديپلمات های عرب منطقه و سپس سفر امير کويت به ايران و ديدار سعود الفيصل با ولاديمير پوتين در شهر سوچی در کنار دريای سياه، اخبار و تحليل های خوبی برای حاکم دمشق به ارمغان نياورده است.بعد از تحولات مصر و قرار دادن اخوان المسلمين، داعش (القاعده) و جبهه النصره در ليست تروريسم توسط دولت عربستان و برخی کشورهای منطقه،فرمول جديدی برای سوريه تدارک ديده شد.اين فرمول توسط امير کويت به ايران منتقل شد و خامنه ای به شدت با آن مخالفت کرد.براساس اين فرمول ايران با همکاری کشورهای منطقه شخصی ديگر از ميان فرقه علوی به دور از خانواده اسد برای حاکميت سوريه برمی گزيند.براساس اين فرمول کشورهای منطقه متعهد می شوند مخالفين دولت فعلی سوريه را در فرآيند جديد سياسی وارد کنند و به جنگ سوريه خاتمه دهند.همچنين اين کشورها متعهد می شوند از به قدرت رسيدن اسلامگرايان تندرو در سوريه ممانعت کنند و قانون اساسی را تدوين کنند که حقوق اقليتها و به ويژه علويان را تضمين کند.امير کويت همچنين قول داده است که وی به همراه رهبران ديگر منطقه برای رفع مجازات های بين المللی بر ضد ايران نهايت تلاش خود را ارائه دهند.

به نظر می رسد اين فرمول مورد توجه حسن روحانی قرار گرفته است که در اساس در پی چاره جوئی های دولت وی برای حل بحران سوريه،علائم اوليه آن توسط خود وی مطرح شد.اما متحدان بشار اسد در ايران و خارج از ان به شدت با اين رهيافت مخالفت می کنند.حسن نصرالله ، خامنه ای و برخی از فرماندهان سپاه در برابر اين فرمول شروط خود را تقديم کردند که بعضی از آنها در سخنان خامنه ای هنگام ديدار با امير کويت کاملا مشهود بود.خامنه ای در گام نخست از کشورهای منطقه می خواهد کمک های خود را به مخالفان که وی آنها را «تکفيری» خواند، قطع کنند.اگر اين گام از سوی عربستان و قطر برداشته شود، آن گام خامنه ای قبول می کند در مناقشه طرح امير کويت وارد شود.

برگزاری انتخابات رياست جمهوری و نشان دادن اين که حاکم دمشق منتخب ملت سوريه است، به متحدين وی در ايران و منطقه کمک می کند که در برابر هر گونه راه حل بدون بشار اسد، ايستادگی کنند.علاوه بر اين خامنه ای در اساس تمايلی به کنار گذاشتن بشار اسد ندارد و او را بخش جدا ناپذير سياست خود در منطقه می داند.اما فشارها در ايران و منطقه چنان بالا گرفته است که ضرورت برگزاری اين انتخابات هم برای خامنه ای و هم برای بشار اسد را به شکل حياتی مطرح کرد.طرح امير کويت اگرچه برخی اميدواری ها را برانگيخت، اما نتيجه ديدار سعودالفيصل با پوتين می تواند سرنوشت ساز باشد و بعد از اين نتيجه است که می توان گفت فرمول جديد مطرح شده برای حل بحران سوريه قابل عمل است يا نه.