از عشق پیش از ازدواج می ترسم

لندن-بی بی سی- با این هدایا واژه جدیدی نیز در افغانستان رایج شده است "والنتاین" یا روز عشاق. این کلمه دیگر در میان نسل جوان افغان، کلمه آشنایی است.

با آنکه عشق در ادبیات فارسی و در اشعار شعرای نامی فارسی زبان بسیار پررنگ بوده و هرچند مزار رابعه بلخی که برادرش او را به جرم عشق ورزیدن کشت، در بلخ زیارتگاه عام و خاص است و هر چند فال گرفتن با اشعار عاشقانه حافظ از گذشته های دور تا کنون رایج بوده، اما در زندگی واقعی افغانها، عشق ورزیدن هنوز به معنی پا گذاشتن به حریم ممنوعه تلقی می شود.

شاید به سختی بتوان گفت که در سالهای اخیر آنچه اندکی تغییر کرده این است که عاشقان حد اقل در شهر های کلان افغانستان اجازه اهدای هدیه به هم دیگر را یافته اند.

هدایای والنتاین در افغانستان اما تنها مخصوص عشاق نیست، اینجا هدیه والنتاین حتی به والدین هم داده می شود.

عشق و ازدواج
لیمه دختر بیست ساله‌ای است که برای خرید هدیه والنتاین به یکی از فروشگاه های کابل آمده است. او می‌گوید که برای نامزدش هدیه می‌خرد.

او می گوید عاشق نامزدش است و می خواهد با دادن هدیه در روز والنتاین، عشقش را به او اظهار کند.

گسترش روابط اجتماعی جوانان و دسترسی آنها به تکنالوژی مدرن سبب شده که دختران و پسران شانس بیشتری برای آشنایی و شناخت یکدیگر داشته باشند.

علیرضا ۲۳ ساله از کابل می‌گوید، دو سال است عاشق دختری است که با او در دانشگاه آشنا شده است. او می‌گوید این دختر را به خوبی شناخته است و می خواهد زندگی آینده اش را با او بسازد.

اگر علیرضا بتواند رضایت خانواده خود را جلب کند، در واقع توانسته است عشق خود را با ازدواج پیوند محکمی بزند. اما آنچه برای خیلی از جوانان کار را دشوار می کند، این است که خانواده‌ها در اغلب موارد، به خواسته جوانان در ازدواج اهمیت چندانی قائل نیستند.

این خانواده‌ها بسیاری از تعصباتی را که در روابط اجتماعی بین افغان ها از سال ها وجود داشته، در ازدواج هم حفظ می‌کنند. ازدواج با فردی بیرون از قوم، مذهب و زبان برای بسیاری از خانواده‌ها غیرقابل قبول است.

زهرا که ۱۸ سال دارد، به همین دلیل از عشق و هر نوع رابطه قبل از ازدواج می ترسد. او می‌گوید: "بسیاری ها قبل از ازدواج عاشق می‌شوند، اما نمی‌توانند به هم برسند."

زهرا به محدودیت هایی که خانواده ها برای ازدواج در نظر می‌گیرند، اشاره می‌کند و می‌گوید که اکثر جوانان نمی‌توانند برخلاف نظر خانواده شان تصمیم بگیرند، به این دلیل او از این که پیش از ازدواج عاشق شود، می‌ترسد.

ترس زهرا، برای اکثر دختران و زنان افغان آشنا است. چون در افغانستان رابطه عاشقانه معنی و جایگاهی ندارد و کسانی که همدیگر را دوست دارند تنها در یک صورت می توانند همدیگر را داشته باشند که باهم ازدواج کنند. در غیر آن خنده ها و خوشی های عاشقانه، جایش را به اشک های فراق و حسرت های جدایی خواهد داد.
هرچند برخلاف آنچه بزرگسالان خانواده های افغان فکر می کنند، نتیجه ازدواج با صلاح‌دید بزرگان خانواده نیز، همیشه خوشبختی و زندگی آرام نیست.

هدیه والنتاین برای عشقی که هیچ وقت تجربه نشد

عاطفه ۳۱ ساله زنی است که اکنون شوهرش او را با سه فرزندش تنها گذاشته است. عاطفه برای خرید هدیه والنتاین برای مادرش به یکی از فروشگاه های کابل آمده است.
عاطفه می‌گوید که خانواده برای او پسری را از نزدیکان قومی انتخاب کردند و او در ۱۷ سالگی مجبور به ازدواج شد: "خانواده تصمیم گرفت، اما من نمی خواستم. مجبور شدم و نتیجه این شد که اکنون با سه فرزندم تنها مانده ام."
عاطفه افزود که هرگز نسبت به شوهرش احساس خوبی نداشته و نتوانسته او را دوست داشته باشد، زیرا او مردی بی مسئولیت بوده است.
او می گوید که زنان افغان مجبور اند به خاطر آنچه عزت و آبروی خانواده گفته می‌شود، خواست خانواده را قبول کرده و برای عمری زندگی تلخ و بدون عشق را تحمل کنند. او حالا می‌خواهد با خرید هدیه والنتاین جای عشقی را که مادرش نیز هرگز تجربه نکرده، برایش پر کند.

مشتریان روز افزون

شاید افزوده شدن کسانی چون عاطفه به جمع خریداران هدایای والنتاین، سبب شده باشد که فروشندگان چنین هدایایی سال به سال راضی تر باشند.

نجیب الله امیرزاده از مغازه داران کابل می‌گوید اکثر این مشتریان جوانان هستند، اما گاهی افراد بزرگسال هم برای خرید این هدایا می آیند و هدیه هایی را برای همسران شان می‌خرند.
هدایای والنتاین، شاید گاهی سبب شده باشد که مردان افغان پس از سالها بخواهند وفا، پایداری و تحمل و بردباری همسران شان را با خرید هدیه ای قدردانی کنند.
یا شاید هم هدایای والنتاین، وسیله ای باشند که شماری از مردان و زنان افغان فرصت های هدر رفته برای ابراز محبت و عشق را جبران کنند.

ازدواج‌های بدون عشق

نورالدین علوی جامعه شناس افغان معتقد است که ازدواج های بدون عشق و در مواردی حتی بدون رضایت دو طرف که به صلاح دید بزرگان خانواده، صورت گرفته، مشکلات خانوادگی را به دنبال داشته و در مواردی از عوامل مهم خشونت در خانواده ها به حساب می آید.
آقای علوی می‌گوید در افغانستان به ازدواج با دید جنسیتی و فلسفه بقای نسل دیده می شود.
از نظر آقای علوی میزان مشکلات خانوادگی در افغانستان بالا است اما همان سنت هایی که این ازدواج ها را شکل می‌ دهند، طرفین را وادار می‌سازد که به پیوندشان ادامه دهند و بقول معروف بسوزند و بسازند.