لندن-بی بی سی- گوگل امسال در آخرین روزهای سال ۲۰۱۲ میلادی، گزارشی منتشر کرده است که آمار واژههایی را که بیشتر در این سایت در سال ۲۰۱۲ جستوجو شده است نشان میدهد.
بر اساس این آمار، افغانستان در جستوجوی واژه "کتاب" در میان ۱۳۹ کشور در ردیف ۱۹ قرار گرفته است.
واژه دیگری که کاربران افغان در سال ۲۰۱۲ در جستجوی آن بوده اند، واژه "صلح" است. براساس این آمار، افغانستان برای جستوجوی عبارت صلح جایگاه هشتم را از میان حدود ۴۰ کشور گرفته است.
بریالی فطرت، استاد جامعه شناسی در دانشگاه کابل، این موضوع را به فال نیک میگیرد و میگوید: "متاسفانه مردم افغانستان از نظر اقتصادی این توانمندی را ندارند که کتاب را از بازار بخرند. برایهمین با جستوجو در گوگل، با هزینه کم آن را بهدست میآورند."
میرویس رحمانی، لیسانس مدیریت و تجارت از دانشگاه خصوصی کاردان در کابل می گوید "ما برای پیدا کردن کتاب در کابل همیشه دچار مشکل بوده ایم. مخصوصا، مشکل زمانی بیشتر می شود که در مورد موضوع تحقیق ما کمتر کتابی به فارسی نوشته شده. مثلا من خودم فعلا مشغول نوشتن پایان نامه تحصیلی ام هستم. تا هنوز یک کتاب هم نتوانستم در کتاب خانه های کابل در مورد "کیفیت مخابرات در افغانستان" پیدا کنم. برای همین یگانه جایی که برایم مشکل گشا بوده، گوگل است و تمام مواد و کتاب تحقیقی ام را به زبان انگلیسی از گوگل پیدا کرده ام."
فاطمه امینی، دانشجو در یکی از دانشگاه های خصوصی در مزارشریف نیز می گوید گوگل برای دانشجویان افغان یک نعمت است : "خدا را شکر که گوگل وجود دارد و تقریبا تمام منبع ما دانشجویان همین گوگل است. موثریت آن هم این است که هم به فارسی و هم به انگلیسی مواد پیدا می شود و یا هم می توان سایت ها و کتاب های منبع را از این طریق پیدا کرد. با آنکه سرعت اینترنت در افغانستان خیلی پائین است، ولی بازهم اینترنت برای تحقیقات ما یک نعمت است"
بیشترین جستوجوی واژه "سکس"
افغانستان در جستوجوی چند واژه دیگر هم در مقایسه با گذشته در صدر جدول قرار گرفته است از جمله کاربران افغان در جستوجوی عبارت های که شامل واژه سکس میشود هم از خیلی کشورها پیشی گرفته اند و رتبه دوازدهم را در میان ۱۴۴ کشور گرفته اند.
با آنکه هنوز کشورهایی مثل سریلانکا، هند، اتیوپی، بنگلادش، پاکستان، سومالی و ویتنام در جستجوی این عبارت، از افغانستان پیش افتاده اند، اما با این وجود خیلی ها از شنیدن این آمار به دلیل فیلتر بودن سایتهای پورنوگرافی در افغانستان، متعجب شده اند.
بر اساس یافتههای گوگل، بیشترین عبارتهای جستوجو شده توسط کاربران افغان شامل این واژه ها بوده است: سکس مجانی، سکس آمریکایی، سکس حیوانی و جستجوی کلیپهای سکس تعدادی از هنرپیشههای افغان.
کمترین جستوجوی اینترنتی برای سکس، در روسیه، چین، اوکراین و بلاروس بوده است که تنها حدود دو درصد محتوای جستوجو شده به آن اختصاص دارد.
این آمار در حالی منتشر میشود که دولت افغانستان چند سالیاست بعضی از سایتهای اینترنتی را فیلتر میکند و مسئولان افغان بارها گفته اند که هدف این برنامه بستن سایتهای "غیر اخلاقی" است.
گسترش فساد اخلاقی؟
بریالی فطرت، روان شناس در دانشگاه کابل، چند عامل عمده را دلیل افزایش تعداد بازدیدکنندههای سایتهای پورنوگرافی میداند.
او میگوید: "با کمال تاسف چند علت وجود دارد که جوانان افغان، اعم از دختر و پسر از اینترنت برای دیدن عکس و فیلم های سکسی استفاده می کنند. بیکاری یکی از این عوامل است."
آقای فطرت معتقد است عدهای از جوانان به خاطر بالا بودن هزینه ازدواج و محدود بودن روابط جنسی، با دیدن این گونه سایت ها، دست به "خود ارضایی" میزنند.
او میگوید: "وقتی جوانان نتوانند در سن معینی ازدواج کنند، این خود به خود یک نوع عقده و شرارت جنسی را به وجود میآورد. برای همین مجبور میشوند از مجرای مختلف این نیاز خود را ارضا کنند که دیدن عکس ها و فیلم های سکسی یکی از این راه هاست."
آقای فطرت باور دارد که این نهتنها صدمه جدی بر روح و روان جوانان وارد میکند، بلکه باعث گسترش فساد در جامعه نیز میشود.
سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان هم چندی پیش همین نظر را در توجیه فیلتر کردن بعضی از سایت های اینترنتی به رسانه ها گفته بود: "صحنه های بسیار وقیح اعمال جنسی و سکس در اینترنت دیده می شود".
واژه دیگری که بیشتر در کشور همسایه افغانستان، در پاکستان، جستجو شده، واژه "تروریسم" است. پاکستان در میان ۳۹ کشور، برای جستوجوی این کلمه در جایگاه دوم قرار گرفته است در حالیکه نام افغانستان اصلا در این فهرست نیامده است.
کاربرد اینترنت در افغانستان هر روز پررنگتر میشود. بر اساس آمار وزارت مخابرات این کشور، فعلا بیش از دو میلیون نفر در افغانستان از اینترنت استفاده میکنند.
با بیشتر شدن کاربران، کار دولت هم در نظارت بر آن سختتر میشود و آنطور که روان شناسان میگویند تا وقتی در دنیای واقعی جای بعضی چیزها خالی است، مردم همچنان در دنیای مجازی به دنبالش خواهند گشت.