کره زمين و ماه به مرور از يکديگر فاصله می گيرند

باور بسياری بر اين بوده که آن نيمه کره ماه که از زمين ديده نمی شود هميشه تاريک است. حتی گروه موسيقی «پينک فلويد» در يکی از ترانه های خود به آن اشاره می کند. نکته در اين است که همواره آن نيمه ماه را می بينيم که به کره زمين نزديکتر است.

 

برای درک اين موضوع بايد رابطه زمين و ماه را بررسی کرد و همينطور نيروهايی که هر چند با سرعتی بسيار اندک ولی بدون ترديد و توقف کره ماه را از سياره ما دور می کنند.

 

وب سايت علمی « کانورزيشن » در گزارشی يادآوری می کند که کره ماه همزمان با گردش در مدار زمين نيروی جاذبه ای توليد می کند که می توان تاثير آن را به عنوان مثال روی جزر و مد درياها ديد. خورشيد نيز به خاطر نيروی جاذبه خود چنين تاثيری روی سطح کره زمين دارد. ولی نيروی جاذبه ماه قوی تر است.

 

اين دو نيروی جاذبه متناسب با اينکه موقعيت زمين در چه وضعيتی باشد گاه يکديگر را خنثی می کنند. ولی گاه اين دو نيروی جاذبه به يکديگر افزوده می شوند، مثلا در موقعی که ماه کامل را می بينيم.

 

اما گذشته از جزر و مد روزانه آب اقيانوس ها تاثير نيروی جاذبه ماه بر روی کره زمين را می توان در پديده جالب و ديگری نيز مشاهده کرد و آن کند کردن تدريجی سرعت گردش زمين به دور خودش است. می دانيم که گردش زمين به دور محور خودش يک روز طول می کشد اما گردش دورانی کره ماهه تقريبا يک ماه طول می کشد.

 

بنابراين حرکت امواج نيروی جاذبه ماه که به زمين می رسند از حرکت دورانی خود کره زمين کندتر است. کره زمين و ماه هر کدام با توجه به نحوه گردش دورانی خود سعی می کنند اين نيرو را کنترل و خنثی کنند.

 

تحت تاثير اين تقابل انرژی بين دو سياره از سرعت گردش زمين کاسته می شود ولی در مقابل اين انرژی به کره ماه منتقل شده و در نتيجه بر سرعت گردش آن به دور محورش می افزايد. به همين خاطر کره ماه به مرور از زمين دور می شود.

 

ضريب و يا سرعت دور شدن کره ماه از زمين بسيار ناچيز است ولی در حدی است که توسط سرنشينان فضاپيمای آپولو محاسبه شد. در حال حاضر کره ماه هر سال حدود ۲۲ ميليمتر از زمين دور می شود که تحت تاثير آن هر شبانه روز روی کره زمين حدود ۲۳ ميليونيوم ثانيه طولانی تر می شود.

 

هر چند که اين ميزان تغيير چندان بزرگ به نظر نمی رسد ولی می توان از آن نتيجه گرفت که در گذشته های دور کره ماه به زمين نزديکتر بوده و در عين حال کره زمين با سرعتی بيشتر از امروز به دور محور خود می چرخيده است.

 

همين تکامل و تحول تدريجی در موقعيت اين دو سياره و سرعت گردش آنها به دور خود باعث شده است که امروزه فقط يک نيمه کره ماه هميشه به سمت زمين باشد. با توجه به وزن و حجم بزرگتر کره زمين امواج جاذبه ای که از سوی زمين به کره ماه منتقل می شوند بسيار نيرومند تر از نيروی جاذبه ای است که از ماه به کره زمين می رسد.

 

همين قدرت نيروی جاذبه زمين باعث شده که به مرور کره ماه در موقعيتی قرار بگيرد که دقيقا همزمان با يک گردش کامل به دور کره زمين به دور محور خود بچرخد.

 

همزمان با دور شدن ماه از کره زمين مدت زمان چرخش آن به دور محور خودش افزايش خواهد يافت ولی نيروی جاذبه کره زمين سرعت گردش آن سياره بر محور خودش را کندتر خواهد کرد و بنابراين ما هميشه يک روی ماه را خواهيم ديد.