پیشگیری از علل حواس پرتی

حواس پرتی نقطه مقابل تمرکز حواس است . " تمرکز  حواس ، استعدادِثابت نگه داشتن توجه و دقت روی موضوع یا کاری است که به میل و اراده انتخاب شده است ، و مانع شدن از این که این دقت و توجه به موضوعات دیگری متوجه شود" به تعبیر دیگر تمرکز حواس عملی دفاعی علیه تاخت و تاز افکار خارجی است که این افکار باعث حواس پرتی افراد می شوند . بنابر این حواس پرتی یعنی خارج شدن از روند مطالعه و فرو رفتن در افکار و تخیلات یا انجام کار دیگر .

 

برخی از وظایف ما در طول روز جالب‌تر از بقیه است. بنابراین کاملاً طبیعی است حین انجام کارهای خسته‌کننده تمرکز بیشتر مختل شود. وقتی بی‌حوصله هستید هر چیزی، از تماس تلفنی گرفته تا گرد و غبار روی میز کار می‌تواند تمرکز شما را از بین ببرد. بنابراین برای حل این مشکل، بین کار به خودتان استراحت دهید و با یک لیوان چای یا بیسکویت از خودتان پذیرایی کنید.

 

به طور حتم کار کردن در شرایطی که نگران هستید، ساده نیست. اگر دائم به برنامه‌های مربوط به بچه‌های‌تان فکر می‌کنید یا اگر هنوز بابت بحث کاری دیروز ناراحت هستید، مطمئن باشید نمی‌توانید در محل کارتان هم موفق عمل کنید. چون این افکار عامل مهمی برای برهم زدن تمرکز است. اگر شما هم با این مشکل روبه‌رو هستید، برای تمرکز بیشتر و پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف بهتر است افکار آزاردهنده را روی کاغذی یادداشت کنید تا وضعیت بهتر شود.

 

کودک خردسال‌تان را در آغوش گرفته‌اید و کتاب می‌خوانید. در همین زمان پاسخ ایمیلی را هم می‌دهید و برای خرید روزانه هم فهرست تهیه می‌کنید! اگر شما هم در انجام چنین کارهایی استاد شده‌اید و می‌توانید چندین کار متفاوت را در یک زمان انجام دهید، دوباره و با دقتی بیشتر به شرایط بیندیشید. تحقیقات نشان داده است هر بار که انسان توجه و تمرکزش را تغییر می‌دهد تا کار دیگری انجام دهد، زمانی از دست خواهد رفت. بنابراین نتیجه می‌گیریم انجام سه کار هم‌زمان بیشتر از انجام دادن آن‌ها به ترتیب و پشت سر هم زمان می‌برد. پس تا جایی که امکان دارد در هر زمان تنها یک کار خاص را انجام دهید. با این کار از نگرانی و استرس و بروز مشکلات جسمی ناشی از آن نیز پیشگیری می‌کنید.

 

مغز بدون تأمین سوخت مورد نیاز نمی‌تواند درست عمل کند؛ البته حواس‌تان باشد صبحانه یکی از مهم‌ترین منابع تأمین مواد غذایی مورد نیاز بدن است که نباید فراموش شود. بنابراین همیشه به فکر تأمین انرژی باشید و اجازه ندهید گرسنگی، قدرت توجه و تمرکز را از شما بگیرد.

کوچک شدن مغز

با کوچک شدن مغز، بخش‌هایی از آن که مسوول برخی اعمال در انسان است، تحلیل رفته و به مرور از بین می‌روند. همین مسأله رفته‌رفته باعث ایجاد برخی مشکلات از قبیل بروز آلزایمر و زوال عقل شده و افراد سالمند و اطرافیان آن‌ها را با دردسرهای زیادی مواجه می‌کند.

 

اثرات ناشی از تحلیل رفتن بافت مغز به طور کلی تمام جوانب زندگی فرد را در بر گرفته و تفکر، احساسات و اعمال او را فرا می‌گیرد. فرد دچار کاهش حافظه شده و به مرور وقایعی را که برایش اتفاق افتاده است، فراموش می‌کند. این مسأله حتی می‌تواند اسم یا نشانی یک فرد را هم شامل شود. فرد ممکن است حالات و احساسات فردی خود را از دست داده و هرچه بیماری پیشرفت کند، با اطرافیان خود بیگانگی بیشتری احساس می‌کند و در اتخاذ تصمیم و نحوه تفکر خود دچار مشکل می‌شود.

 

برخی پزشکان معتقدند حواس پرتی در بیشتر موارد مربوط به کم توجهی است و ارتباطی با بیماری مغزی ندارد. به طور کلی برای به یاد آوردن موضوع یا انبار کردن اطلاعات بر روی حافظه، باید ابتدا آن‌ها را ضبط کرد و باید دانست که چگونه این اطلاعات را جمع آوری کرد.

 

پژوهشگران می‌گویند هنگامی که افراد ذهن مشغولی و استرس داشته باشند، ضبط اطلاعات در حافظه آن‌ها به بدی انجام می‌گیرد و جمع آوری اطلاعات نیز به همین شکل خواهد بود.

 

یکی از راهکارها این است که، هر وقت وسط انجام دادن کارتان به سراغ دیدن سایت یا سایت های اینترنتی می روید یا تلفن تان را چک می کنید یا جلوی برنامه تلویزیونی می نشینید، در دفترچه یادداشت تان بنویسید. به این ترتیب دفعه بعد که هر یک از این کارها را انجام دادید، هوشیارانه خواهد بود. مثلا هر بار که تلفن تان را چک می کنید، یک خط روی برگه ای بکشید که به منزله تعداد بررسی های تلفن تان است. به این ترتیب ضمیر ناخودآگاه تان فعال شده و موقع انجام دادن هر یک از کارهای فوق هوشیار خواهید بود و این رفتارها را ناخودآگاهانه انجام نمی دهید.

به یاد داشته باشید هرچه بتوانید وسایل محیط اطراف مطالعه تان را منظم تر بچینید و در عین حال سادگی آن را هم رعایت كنید متمركزتر می شوید.

 

به خودتان بگویید كه در چه ساعتی اجازه تخیل یا فكر كردن دارید. موضوع حواس پرتی تان را یادداشت كنید، برای خود چند پله تا رسیدن به تمركز طراحی كنید كه در آن از 5 دقیقه یا... شروع و به زمان های طولانی تر برسید. گاهی اوقات کار بیش از حد شما را خسته می کند تا جایی که به دنبال موضوعی برای فرار هستید. یا ممکن است در مورد موضوعات مورد علاقه تان زیاد رویاپردازی کنید و به جای پیروی کردن از برنامه ای منظم در تخیلات تان فرو روید. با یافتن دلیل حواس پرتی تان می توانید آن را نیز درمان کنید.

مؤثرترین عواملی كه تمركز را قوی یا ضعیف می كند به ریشه های درونی مانند شرایط جسمی، روحی، انگیزش و شیوه های یادگیری بستگی دارد. اگر می خواهید تمركز به یادگیری تان كمك كند و مانع تراشی نكند این تمرین ها را به كار ببرید. ارزشی كه برای كارتان قائل می شوید و انگیزه  و هدف شما، به حافظه تان اجازه تمركز یا حواس پرتی می دهد؛ علت و فواید كاری كه می كنید را پیدا كنید تا قدرت تمركز داشته باشید.

یکی از مواقعی که خیلی افراد حواس شان پرت می شود و تمرکز ندارند، زمان مطالعه است. راستی چرا خیلی از افراد نمی توانند جز کتاب ها و جزوه های درسی شان کتاب دیگری بخوانند و تمرکز خود را در طول مطالعه حفظ کنند؟ محیط مطالعه شما می تواند منزل، مدرسه، دانشگاه، كتابخانه یا... با تمامی افراد و اشیا و فضای فیزیكی آن باشد. اما ویژگی مزاحم اغلب این محیط ها برای ایجاد تمركز، مناسب نبودن نور، صدا، راحتی مكان یا افراد و واكنش های آنان است. در گام اول شرایطتان را بپذیرید و نخواهید هر بار به نداشته هایتان فكر كنید نیمی از همراه شدن با محیط است. ذهن برای تمركز بر مطلبی كه شما آن را مهم می دانید به كمك نیاز دارد؛ مثلا محلی كه اغلب در آن مطالعه می كنید و استفاده از عطری كه هنگام مطالعه و روز امتحان دادن از آن استفاده می كنید در یادآوری آنچه خوانده اید تمركزآور است. اگر صدای محیط برای شما آزاردهنده است می توانید از ساعت های آرام تر محیط مثل اوایل صبح یا اواخر شب استفاده كنید. به یاد داشته باشید هرچه بتوانید وسایل محیط اطراف مطالعه تان را منظم تر بچینید و در عین حال سادگی آن را هم رعایت كنید متمركزتر می شوید.

به خودتان بگویید كه در چه ساعتی اجازه تخیل یا فكر كردن دارید. موضوع حواس پرتی تان را یادداشت كنید، برای خود چند پله تا رسیدن به تمركز طراحی كنید كه در آن از 5 دقیقه یا... شروع و به زمان های طولانی تر برسید

 

برای این که جلوی رفتارهایی که باعث می شود حواس تان پرت شود را بگیرید، دست به کار شوید.

*صفحه های اینترنتی را تا جایی که می توانید ببندید. برخی از سایت ها را می توانید در صفحات مورد علاقه تان ذخیره کنید و بعد سر فرصت مناسب به مطالعه آنها بپردازید و باقی را هم به طور کل فراموش کنید.

*جلوی موضوعات مورد علاقه تان، مانند بازی های رایانه ای، سایت ها، شبکه های اجتماعی و سایت های جدید که حواس تان را براحتی پرت می کنند، بگیرید. واقعا نیازی نیست که به این سایت ها مدام سر بزنید.

*تعداد دفعاتی را که به پست الکترونیکی و پیام های تلفن تان سر می زنید یادداشت کنید. برای خود برنامه ای بگذارید که در مواقع خاص آنها را بررسی کنید.

*روزانه زمانی برای اندیشیدن در نظر بگیرید. به نحوه نفس کشیدن تان توجه کنید و مراقب باشید به موضوعی دیگر فکر نکنید. با این روش یاد می گیرید تمرکز حواس داشته باشید.

*برنامه های کاربردی غیرضروری را از روی تلفن همراه تان پاک کنید. بازی ها و شبکه های اجتماعی و هر چیزی را که باعث می شود حواس تان پی در پی پرت شود از جلوی چشم بردارید.

*خیلی کارهای دیگر است که می توانید انجام دهید تا تمرکز کردن و این که تمام روزتان را بدون حواس پرتی طی کنید، بیاموزید.

اگر به مفهوم زندگی و اهمیت وجود اطرافیان تان توجه نشان دهید، هرگز دچار نگرانی و اضطرابی نمی شوید که جلوی متمرکز شدن تان را بگیرد. وقتی به زندگی و هر چه در آن است عشق بورزید می توانید راحت تر به کار مورد علاقه تان توجه نشان دهید.  
منبع بیتوته