صفحه نخست
سیاست
خبرگزاری آناتولی-محمدرضا فرقانی سفیر سابق ایران در قزاقستان و ترکمنستان در گفتگو با روزنامه «وقایع اتفاقیه» اظهار داشته است: "بازار روسیه پس از آنکه با تحریم‌های اتحادیه اروپا مواجه شد، یکی دیگر از بازارهایی است که به‌تازگی به روی ایرانی‌ها باز شده؛ این در حالی است که تجارت خارجی ایران در مواجهه با این بازارهای نوظهور، چندان کارنامه موفقی از خود نشان نداده است".
وی که در گذشته کاردار سابق ایران در سفارت افغانستان نیز بوده، می‌گوید: "ایران با 15 کشور همسایه، دارای مرز آبی و خشکی است اما در طول سال‌های گذشته هرگز نتوانسته روابط تجاری مناسب و حداقلی را با این کشور‌ها برقرار کند".
فرقانی افزوده که "ایران تقریبا تمام بازارهای موجود منطقه‌ای خود را از دست داده است. در افغانستان زمین بازی را به ترک‌ها، هندی‌ها و پاکستانی‌ها واگذار کرده و در عراق هم از ترکیه شکست خورده است. پیش از این نیز بازارهای کشورهای آسیای میانه را از دست داده بود".
این دیپلمات باسابقه دلیل این امر را "تنش‌ها و اختلاف‌نظرهای سیاسی ایران با دیگر کشور‌ها و کشورهای منطقه با یکدیگر، نبود استراتژی تجاری کارآمد در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی ایران و نیز نبود بخش خصوصی قدرتمند، پویا و دارای ایده‌های بازاریابی" قلمداد کرده است.
او اما به اقتصاد ایران پس از برجام خوش بین است و می‌گوید: "در سال‌های اخیر تولیدکنندگان مجبور بودند مواد خام و تکنولوژی را با هزینه‌های بالاتری از کشورهای خارجی تهیه کنند که همین مسئله هزینه تمام‌شده تولید را افزایش داد.
از طرف دیگر صادرات کالاهای داخلی به‌دلیل محدود شدن مراودات تجاری و بانکی که در پی تحریم‌ها به وجود آمد و نیز محرومیت ایران از تسهیلات بانکی، هزینه‌های بیشتری را به تجار تحمیل کرد که با اجرائی‌شدن برجام در میان‌مدت هزینه نهایی تولید کالا برای تولیدکنندگان ایرانی 15 تا 20 درصد کاهش پیدا خواهد کرد".
وی دلیل ورشکست شدن شرکت‌های ایرانی در روند تجارت در بازارهای جهانی را نداشتن تجربه تجاری و حقوقی است که اتفاقا لازمه کار تجارت خارجی است می‌داند. فرقانی همچنین به کیفیت پایین کالاهای ایرانی اشاره می‌کند: "دولت نمی‌تواند به‌طور کامل بر کیفیت کالا‌ها نظارت داشته باشد؛ حتی در داخل کشور هم درباره کیفیت تولید داخلی بحران جدی وجود دارد، چه برسد به اینکه قرار باشد این کالا‌ها در بازارهای خارجی به‌فروش برسد".
فرقانی در پایان می‌گوید: "در سال‌هایی که در کشورهای همسایه، به عنوان سفیر یا کاردار مأموریت داشتم، بسیار دیدم که قراردادهای تجاری بسیار ناقص از نظر حقوقی میان شرکت‌های ایرانی و خارجی بسته شده است. متأسفانه شرکت‌های ایرانی تجربه و دانش حقوقی لازم را نداشتند که این ضعف هم قدرت ریسک‌پذیری آنها را پایین نگه‌داشته و هم مشکلات تجاری بسیاری را برای طرف تجاری مقابل به وجود آورده است".
