بنابر گزارش بخش فارسی بی بی سی،همه پرسی استقلال اسکاتلند از کشور بریتانیا از ساعت ۷ بامداد به وقت محلی (۶ به وقت گرینویچ) در روز پنجشنبه، ۲۷ شهریور (۱۸ سپتامبر) آغاز شده است و تا ساعت ۲۲ ادامه خواهد داشت.
آخرین نظرسنجیها حاکی از نزدیک بودن آرای موافقان و مخالفان استقلال این سرزمین و درصد قابل توجهی از کسانی بوده است که تا انجام نظرسنجی هنوز در مورد پاسخ خود در این رفراندوم تصمیم نهایی را نگرفته بودند.
رایدهندگان در این همهپرسی باید به این سئوال که "آیا اسکاتلند باید یک کشور مستقل باشد" پاسخ "آری" یا "نه" خواهند داد.
منابع رسمی گزارش کردهاند که نزدیک به چهار میلیون و سیصد هزار تن، حدود ۹۷ درصد از افراد واجد شرایط برای رای دادن، ثبت نام کردهاند و به این ترتیب، انتظار میرود تعداد بیسابقهای از مردم اسکاتلند در این رایگیری شرکت کنند. از جمله، حدود هشتصد هزار نفر درخواست رایگیری پستی کردهاند که به نوبه خود، بیشترین تعداد رای پستی در تاریخ رایگیری در اسکاتلند محسوب میشود.
تنها ساکنان اسکاتلند حق شرکت در نظرسنجی را دارند و سایر شهروندان بریتانیایی از جمله اهالی اسکاتلند که در سایر نقاط این کشور سکونت دایم گزیدهاند حق شرکت در رایگیری را ندارند.
برای اخذ آرای شرکت کنندگان، دو هزار و ششصد و هشت مرکز اخذ رای در سراسر سرزمین اسکاتلند در نظر گرفته شده است و آرای اخذ شده در ۳۲ حوزه محلی شمارش و نتایج به دست آمده برای جمعبندی و تایید صحت انتخابات، به مری پیتکیثلی، رئیس مرکز شمارش آرا در ادینبورگ، مرکز اسکاتلند ارسال خواهد شد.
خانم پیتکیثلی گفته است که نتیجه نهایی همه پرسی را روز جمعه، احتمالا حدود ۷ صبح، اعلام خواهد کرد هر چند ممکن است ارسال آرا از حوزه های رایگیری سریعتر انجام و نتیجه آرا زودتر اعلام شود.
با توجه به اینکه انتظار میرود تعداد قابل توجهی از رایدهندگان در مراکز اخذ رای حضور یابند، امکانات ویژهای در نظر گرفته شده که مردم در صفهای طویل در انتظار نمانند و رایگیری با سرعت بیشتر انجام گیرد.
در صورتی که پاسخ ساکنان اسکاتلند در این همهپرسی مثبت باشد، استقلال اسکاتلند باعث تجزیه کشور واحدی میشود که حدود سیصد سال پیش شکل گرفت. در سال ١٦٠٣ میلادی، الیزابت اول، فرمانروای انگلستان، بدون برجای گذاشتن وارث درگذشت و تاج و تخت این کشور به جیمز ششم، پادشاه وقت اسکاتلند و از خویشاوندان او رسید که با عنوان جیمز اول سلطنت انگلستان را نیز در دست گرفت.
از آن زمان تا سال ١٧٠٦ و تصویب "قانون وحدت انگلستان و اسکاتلند" در پارلمانهای دو کشور و امضای "پیمان وحدت" در سال ١٧٠٧، انگلستان و اسکاتلند دارای یک پادشاه اما دو دولت مجزا بودند. در آن سال، با تشکیل کشور "بریتانیا"، پارلمان و دولت اسکاتلند منحل و اختیارات آنها، به پارلمان و دولت مرکزی در لندن واگذار شد.
در سال ١٨٠۰، پارلمان های بریتانیا و جزیره ایرلند قانون وحدت دو سرزمین را تصویب کردند و در سال ۱۸۰۱، جزیره ایرلند که برای چندین قرن، با عنوان یک مملکت جداگانه، عملا توسط دولت انگلستان اداره میشد، رسما به مملکت بریتانیا ملحق شد و نام کشور جدید شامل جزیره بریتانیای کبیر (انگلستان به علاوه منطقه ویلز همراه با اسکاتلند) و جزیره ایرلند به "پادشاهی متحده" تغییر یافت.
در هرحال الیزابت دوم همچنان ملکه اسکاتلند باقی خواهد ماند
با استقلال بخش جنوبی ایرلند در سال ١٩٢١، پادشاهی متحده شامل جزیره بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (بخش شمالی جزیره ایرلند) است. پادشاهی متحده در داخل و خارج کشور غالبا به اسم غیر رسمی آن "بریتانیا" خوانده میشود.
همهپرسی استقلال اسکاتلند توسط دولت محلی این سرزمین به رهبری الکس ساموند، رهبر حزب ملی اسکاتلند و وزیر اول دولت محلی، به اجرا گذاشته شده است. آقای ساموند گفته است که در صورت استقلال اسکاتلند از بریتانیا، کشور جدید همچنان دارای نظام سلطنتی به ریاست الیزابت دوم، ملکه بریتانیا و اعقاب او خواهد بود. در حال حاضر، الیزابت دوم علاوه بر بریتانیا، رئیس شمار دیگری از کشورهای جهان، از جمله استرالیا، کانادا و نیوزلند (زلاند نو) است.