مخالفان رژیم اسد، محروم از یاری‌های بین‌المللی

رادیو دویچه وله- گزارشی که روزنامه "نیویورک تایمز‌" انتشار داده است، واقعیت تلخی از رابطه جامعه بین‌المللی با مردم محنت‌زده‌ی سوریه را بر ملا می‌کند. آخر ماه ژانویه سال جاری (۲۰۱۳) جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده، از اختصاص ۶۰ میلیون دلار کمک نقدی به مخالفان بشار اسد خبر داد. وی همچنین از ارسال دارو و مواد غذایی برای شهروندان سوریه خبر داد که در مناطق تحت کنترل مخالفان اسد هستند.

درست در همان روز گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان، در چارچوب کنفرانس "دوستان مردم سوریه" در رم، اعلام کرد که آلمان کمک‌های انسان‌دوستانه خود به آسیب‌دیدگان جنگ داخلی در سوریه را از ۶۸ میلیون به ۷۳ میلیون یورو افزایش می‌دهد.

این تنها بخشی از کمک‌های مستقیم کشورهای غربی به مخالفان رژیم بشار اسد و جنگ‌زدگان سوریه است. کمک‌های دیگری هم به صورت نقدی و هم به صورت کالاهای ضروری به سوی این کشور روان شده است، به ویژه به مناطقی که از کنترل رژیم بشار اسد بیرون آمده‌اند.

به گزارش سازمان‌های امداد بین‌المللی بیش از ۴ میلیون نفر از مردم سوریه به کمک‌های فوری نیاز دارند. حدود ۲ میلیون نفر از مردم سوریه بر اثر درگیری‌های خونین میان واحدهای دولتی و نیروهای اپوزیسیون آواره شده‌اند و بیش از ۸۵۰ هزار نفر تا کنون به کشورهای همسایه پناه برده‌اند.

یاری‌ها در مسیر غلط

گزارش‌های تازه نشان می‌دهند که بیشتر کمک‌های بین‌المللی از جانب قدرت‌های غربی نه تنها به اهالی محروم و نیازمند نمی‌رسند، بلکه به دست مأموران رژیم بشار اسد می‌افتند. روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" در آخرین شماره‌ی خود، یکشنبه دهم مارس (۲۰ اسفند)، چنین عنوان کرده است که بخش اعظم یاری‌های نقدی به مناطقی می‌رسد که هنوز زیر مراقبت نیروهای هوادار بشار اسد هستند.

نمایندگان نیروهای شورشی به خبرنگاران روزنامه‌ی مزبور گفته‌اند که امدادهای انسان‌دوستانه در نهایت به سود رژیم اسد تمام می‌شود، زیرا این رژیم با بهره‌گیری از یاری‌های بین‌المللی قادر است به مردم نیازمند در مناطق زیر کنترل خود، غذا و خدمات برساند. برعکس، نیروهای اپوزیسیون در مناطقی که تصرف کرده‌اند، قادر به ارائه‌ی غذا و خدمات دارویی نیستند.

امروزه سازمان ملل متحد در برابر وضعیتی تناقض‌آمیز قرار گرفته است: حکومت سوریه همچنان به عنوان نماینده‌ی رسمی مردم سوریه در این سازمان بین‌المللی حضور دارد، و به همین دلیل می‌تواند راه ورود و تقسیم امدادات به کشور را تعیین کند. حکومت راه اصلی ارتباط زمینی با نیروهای مخالف در شمال کشور را بسته است و از رسیدن امدادات به اپوزیسیون جلوگیری می‌کند.
نمایندگان و کارکنان سازمان ملل از نظر قانونی مجبور هستند بیشتر یاری‌های خود را به رژیم بشار اسد تحویل دهند، زیرا از نظر جامعه بین‌المللی این رژیم همچنان مقام حاکم بر سوریه به شمار می‌رود.
پراکندگی نیروهای اپوزیسیون
قدرت‌های غربی دست کم در ماه‌های اخیر کمک‌های ارزشمندی به مردم سوریه عرضه کرده‌اند، اما از آنجا که این یاری‌ها به مردم سوریه نمی‌رسند، شهروندان سوری از غرب به شدت انتقاد و حمایت آن را "وعده‌های توخالی" ارزیابی می‌کنند.
در ماه‌های گذشته از سوی سازمان ملل دست کم سه کاروان امداد به سمت سوریه روان شده‌اند تا اجناس خود را به شهرهای جنگ‌زده‌ی ادلب و حلب برسانند. طی مسیر ۸ همکار سازمان ملل جان خود را از دست دادند. یکی از مشکلات عمده این است که نیروهای اپوزیسیون در سراسر کشور پراکنده هستند و پایگاهی یگانه و متمرکز ندارند.

همکاران برخی از سازمان‌های امداد غربی به "نیویورک تایمز" گفته‌اند که شدت درگیری‌های خشونت‌آمیز مانع از فعالیت این گروه‌ها در کشور است. آنها می‌گویند: «واقعیت این است که دسترسی به مناطق زیر کنترل مخالفان دولت بسیار دشوار است.» امدادات، به ویژه یاری‌های نقدی، خواه ناخواه به دست مأموران رژیم سوریه می‌افتد که از آن برای تحکیم موقعیت خود استفاده می‌کند.

اما بنا به گزارش‌ها، کشورهای عرب مخالف رژیم اسد قادر هستند یاری‌های خود را مستقیم به مخالفان او برسانند. آنها برای رساندن یاری‌های خود از امکانات و راه‌های خاصی برخوردار هستند، اما مشکل اینجاست که بیشتر این یاری‌ها صرف مبارزه‌ی مسلحانه و عملیات جنگی می‌شود و کمتر به دست مردم عادی می‌رسد.

روزنامه "نیویورک تایمز" از دو اردوگاه پناهندگان در منطقه مرزی ترکیه گزارش می‌دهد که در آنها شرایطی سخت نابرابر حاکم است. برای نمونه در اردوگاهی که با حمایت دولت ترکیه اداره می‌شود، دانش‌آموزان از بهترین امکانات آموزشی برخوردار هستند، در حالی که در اردوگاهی دیگر آوارگان از کمبود برق و گرما و به ویژه غذا در رنج هستند.