صفحه نخست
سیاست
- حسن روحانی امروز چهارشنبه عازم عمان می‌شود تا با نخستین رئیس دولتی که پس از روی کار آمدن دولت یازدهم به ایران سفر کرد دیدار و با هدف ارتقاء روابط دوجانبه و مسائل منطقه ای گفت‌وگو کند
نامه نیوز- «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران امروز چهارشنبه به مسقط می‌رود تا نخستین سفرش به کشورهای منطقه 10 ماه پس از پیروزی‌اش در انتخابات ریاست حمهوری را با دیدار از کشور دوست و همسایه دیرینه ایران آغاز کند. سفر روحانی به عمان در پاسخ به دعوت «سلطان قابوس» در حالی صورت می‌گیرد که قابوس بن سعید نخستین رئیس دولت خارجی بود که پس از پیروزی روحانی میانه رو در انتخابات 24 خرداد گذشته به ایران سفر کرد.
روحانی پس از ظریف دومین مقام ایرانی است که طی چند ماه اخیر به این سلطنت نشین سفر می‌کند. جواد ظریف، تنها چند روز پس از توافق ژنو نخستین تور منطقه ای خود به کشورهای عربی را با سفر به عمان و دیدار با سلطان قابوس آغاز کرد تا نقش عمان برای ایران در دستیابی به اهداف خود در سیاست خارجی پررنگ تر شود.
مسقط و شخص سلطان عمان طی سال‌های اخیر نقش ویژه ای برای تهران در تحولات و وقایعی مختلفی به ویژه روابط ایران و آمریکا ایفا کردند تا جایی که پس از توافق اخیر تاریخی ایران و گروه کشورهای 1+5، نام عمان به عنوان میانجی اصلی این توافق در صدر رسانه های خارجی و داخلی کشور قرار گرفت.
حضور روحانی در عمان یک روز پس از سفر اشتون به مسقط
رئیس جمهوری اما در حالی امروز عازم عمان می‌شود که «کاترین اشتون» مسئول عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از انجام سفر 2 روزه خود به ایران که نخستین سفر وی نیز محسوب می‌شد فرودگاه شهر اصفهان را به مقصد عمان ترک کرد. از جزئیات سفر رئیس هیئت مذاکره کننده 1+5 با ایران بر سر پرونده هسته ای تهران به عمان خبری منتشر نشده است و برخی آن را با هدف سوخت گیری هواپیمای حامل اشتون عنوان کرده اند اما گمانه‌‌زنی‌ها در خصوص احتمال جزئیاتی محرمانه از این سفر دور از ذهن نیست.
با توجه به سابقه سلطان عمان در میانجگری میان ایران و غرب و تلاش برای بهبود و یا رفع اختلاف میان ایران و آمریکا و با توجه به آنکه کمتر از 10 روز دیگر ایران و گروه 1+5 برای برگزاری دور جدید مذاکرات خود عازم وین می‌شوند می توان این فرضیه را در نظر گرفت که در میانه مذاکرات هسته‌ای، اشتون یک روز پس از سفر به تهران و پیش از سفر روحانی به مسقط حامل پیامی از غرب برای این سلطنت نشین بوده است.
ایران و گروه 1+5 پس از توافقی که در نوامبر گذشته در ژنو کسب کردند در تلاشند تا با وجود موانعی که تندروهای داخلی و رژیم صهیونیستی بر سر راه آنها قرار داده است به توافقی جامع و طولانی مدت در این موضوع دست پیدا کنند.
اهداف نخستین سفر رئیس جمهور به منطقه حاشیه خلیج
رسانه های خارجی هدف از سفر 2 روزه رئیس جمهور ایران به عمان را گفت وگو درباره همکاری های دو جانبه‌ای و تنش های منطقه ای به ویژه بحران سوریه و راه های حل مسالمت آمیز آن عنوان کردند. خبرگزاری فرانس پرس در همین رابطه نوشت: روحانی در سفر به مسقط درباره روابط دو جانبه ایران و عمان و همچنین تنش های موجود در منطقه خاورمیانه گفتگو خواهد کرد.
خبرگزاری فرانس پرس در استانه سفر روحانی به عمان همچنین از تصمیم ایران برای سرمایه گذاری چهار میلیارد دلاری در یکی از بنادر عمان (بندر دغم) در دریای عرب خبر داد و نوشت: البته ایران به غیر از این سرمایه گذاری قصد دارد کارخانه تولید آهن نیز در عمان احداث کند. علاوه بر آن ایران دو میلیارد دلار دیگر نیز در بنادر سوهار و صلاحه عمان در دریای عرب سرمایه گذاری خواهد کرد. ایران و عمان در سال 2009 میلادی قراردادی را برای احداث خط لوله در زیر دریا به منظور وصل کردن دو کشور به یکدیگر امضا کردند و به گفته سفیر ایران در مسقط این خط لوله انرژی تا دو سال دیگر تکمیل خواهد شد.
سفر روحانی به عمان اما در حالی انجام می‌شود که شورای همکاری عربی خلیج روزهای پر تنشی را سپری می‌کند؛ عربستان به همراه بحرین و امارات در اعتراض به آنچه مواضع غلط قطر در قبال مسائل منطقه ای خوانده اند سفرای خود را از قطر فراخواندند. عربستان، بحرین و امارات با این اتهام که قطر در امور داخلی آنها دخالت کرده و از تروریست های افراطی حمایت می کند دوحه را به اعمال تحریم های بیشتری تهدید کرده اند. عمان هم یکی از اعضای شورای همکاری کشورهای عربی خلیج است که تاکنون برخلاف تصمیمات این شورا علیه ایران حرکت کرده است و حاضر به تن دادن به تصمیمات این شورا نشده است.
«سلطان قابوس» تنها امین ایران برای راستی‌آزمایی غرب
عمان، کشوری با حکومت پادشاهی و جمعیتی بالغ بر 2 میلیون نفر، طی 4 دهه گذشته در نقش یکی از وفادارترین و باثبات ترین دوستان و همسایگان ایران ظاهر شده است.
«سلطان قابوس» که کمتر پیش می‌آید سفر خارجی برود و همواره بر صندلی مسقط در کنفرانس‌ها و نشست‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نماینده وزیر خارجه این سلطنت نشین تکیه می‌زند، طی 3 سال اخیر بیش از هر زمان دیگری نامش آن هم در وقایع و مواقع حساس و مهم در ایران بر سر زبان‌ها افتاده و به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شده است.
قابوس بن سعید، تحصیلکرده انگلستان و آلمان که علاقه وافری به موسیقی دارد و گفته می‌شود ارکستری شامل 120 نوازنده در اختیار دارد، اصلی ترین بازیگر پشت پرده حوادث و روابط جسته و گریخته تهران-واشنگتن است، گو آنکه بن سعید که ادامه حکومتش را مدیون ایران و ایرانیان می‌داند، تنها امین تهران برای راستی آزمایی غرب بوده و هست.
سلطان عمان در چند سال اخیر با استفاده از روابط نزدیک خود با ایران، کشورهای عربی و غرب، نقش میانجی را به خوبی ایفا کرده است. سلطان قابوس در سال 66 تلاش کرد تا با برگزاری نشست‌هایی در مسقط بین ایران و عراق به پایان جنگ کمک کند اما به نتیجه ای نرسید.
سلطان قابوس در چند سال اخیر بارها با میانجیگری میان تهران و پایتخت‌های اروپایی، زمینه آزادی شهروندان بازداشتی از دو طرف را فراهم کرده بود. شیوه کار هم این‌گونه بود که سلطان قابوس با میانجیگری دوجانبه، بعد از آزادی هر شهروند ایرانی یا غربی، آنها را با استفاده از هواپیمای اختصاصی به مسقط منتقل مییکرد و بعد از چند روز میزبانی، تحویل کشورشان مییداد.
اوج میانجیگری سلطان قابوس هم در ماجرای سه شهروند آمریکایی بازداشتی در ایران (سارا شورد، شین بائر و جاشوا فتال) بود که هر سه بعد از پرداخت وثیقه 5/1 میلیارد تومانی آنها توسط پادشاه عمان، از زندان آزاد و در دو مرحله با استفاده از هواپیمای اختصاصی پادشاهی عمان به مسقط منتقل و تحویل خانواده‌هایشان شدند.
همچنین آزادی مجتبی عطاردی (استاد دانشگاه شریف که در امریکا بازداشت بود)، شهرزاد میرقلی خان (زندانی در امریکا) و نصرالله تاجیک (سفیر اسبق ایران در اردن که در لندن بازداشت بود) با میانجیگری‌های سلطان قابوس محقق شد. برخی رسانه‌ها از سرگیری روابط بین ایران و عربستان و انگلیس در دهه 1990 را به واسطه‌گری عمان مرتبط دانسته‌اند.
در نتیجه اعتماد میان تهران و مسقط، سفارت عمان مسوولیت حفاظت از منافع ایران در لندن را برعهده گرفته است.
سلطان میانجی؛ اولین مهمان خارجی روحانی شد!
«سلطان قابوس» در حالی 3 شهریور و در مدت زمان کوتاهی بعد از روی کار آمدن حسن روحانی وارد تهران شد که حرف و حدیث‌های زیادی درباره چرایی سفر او به تهران در محافل سیاسی و رسانه‌ها مطرح بود.
سلطان 73 ساله عمانی که پیش از این دو بار و در سال‌های 1350 و 1388 به ایران سفر کرده اگرچه نخستین میهمان خارجی حسن روحانی و دولت یازدهم بود اما سفر او تفاوت‌های عمده‌ای با آمد و رفت‌های پیشین پادشاه عمان داشت چرا که نه تنها شرایط ایران با پایان کار محمود احمدی نژاد تغییر کرده بود جذابیت سفر سلطان قابوس به تهران اما تنها این نبود چرا که همزمان با انتشار خبر سفر او به تهران، شایعاتی درباره نقش میانجیگری عمان میان ایران و امریکا در رسانه‌ها منتشر شد. بنا به اخبار منتشر شده سلطان قابوس حاوی پیام ویژه‌ای برای ایران بود، امری که صحت آن هیچگاه به صورت رسمی اعلام نشد.
این داستان سرایی اما در پایان سومین نشست ایران و 1+5 در ژنو و توافق تهران با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته ای تهران، به واقعیت تبدیل شد تا رسانه هایی همچون المانیتور و آسوشیتدپرس تنها دقایقی پس از این توافق از نشست‌های محرمانه نمایندگان ایران و آمریکا در مسقط و نقش پررنگ سلطان قابوس در حل پرونده هسته ای ایران پرده بردارند.
سلطان قابوس که برای آزادی شهروندان ایران در آمریکا و بالعکس هواپیماهای اختصاصی اش را به تهران و واشنگتن میفرستاد و میلیون ها دلار وثیقه می گذاشت این بار پایتختش را به محل بحث بر سر مناقشات 30 ساله ایران و آمریکا تبدیل کرده بود.
ظریف، وزیر خارجه ایران که پس از 3 دور مذاکرات ژنو عازم نخستین تور منطقه ای خود شده بود و به کشور حاشیه خلیج سفر کرد در دیدار از عمان با پادشاه و وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت وگو کرد. ظریف در دیدار با سلطان قابوس با یادآوری سفر اخیر وی به تهران در جهت استمرار گسترش تقویت مناسبات دو کشور، افزود: جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست اصولی خود مبتنی بر حسن همجواری و اهمیت به روابط با کشورهای منطقه، برای عمان به عنوان یک همسایه خوب احترام خاصی قائل است.
اکنون که مسقط به همسایه و کشور مورد اعتماد و وفادار ایران تبدیل شده است و اهمیت این کشور برای ایران از سوی غرب و به ویژه آمریکا نیز درک شده، می توان پیش‌بینی کرد و انتظار داشت که در گام‌های بعدی و در سال‌های آینده و با توجه به روی کار آمدن دولت جدید در ایران که سیاست تعامل و تنش زدایی در روابط خارجی خود را در پیش گرفته است، شاهد نقش آفرینی مجدد این کشور در مناسبات تهران –واشنگتن باشیم.
