اين يک چرخش مهم در مبارزه عليه داعش به شمار مي رود. پس از مدت ها پاسخ رد به درخواست هاي واشينگتن، ترکيه سرانجام روز 23 ژوئيه، به ارتش آمريکا اجازه داد از پايگاه هاي هوايي که در خاک ترکيه در نزديکي مرز سوريه دارد، جهت انجام حملات هوايي عليه مواضع سازمان تروريستي مزبور در سوريه استفاده کند. در توافق مزبور که در فرداي يک مکالمه تلفني بين اوباما و همتاي ترک وي اردوغان، متعاقب حمله تروريستي خونين در سوروج (ترکيه) با 32 کشته (که به داعش نسبت داده شده)، رسمي شد، استفاده آمريکايي ها از پايگاه هاي اينجيرليک و دياربکر و مشارکت ترک ها در بمباران هاي هوايي در خاک سوريه، پيش بيني شده است. به گزارش کانال تلويزيوني ترک TRT، چهار بمب افکن اف-16 ترکيه شب گذشته از پايگاه دياربکر به پرواز در آمده، مواضع جهاديست ها در روستاي «هاوار» در آن سوي مرز در برابر شهر «کيليس» (منطقه غازيان تپه ترکيه) را در هم کوبيدند. بمباران ها بامداد جمعه نيز ادامه يافت.
مذاکره با داعش
تا کنون ترکيه که عضو سازمان ناتو و همچنين ائتلاف بين الملل ضد داعش است، از شرکت در عمليات ائتلاف تحت رهبري ايالات متحده خودداري مي کرد و زير فشار قرار داشت تا به آمريکايي ها اجازه دهد از پايگاه اينجيرليک در نزديکي ادرنه در جنوب کشور، استفاده کنند. از کمي پيش اجازه استفاده از پهپاد (درون) از خاک ترکيه داده شده بود اما هيچ هواپيماي اف-16 آمريکايي اجازه پرواز از اين پايگاه ها را نداشت، مضافا بر اينکه ترکيه خود نيز در بمبارانها شرکت نمي کرد.
ترکيه که درخط اول منازعه سوريه قرار داشته، قادر به کنترل 900 کيلومتر مرز مشترک خود با سوريه نيست، از ورود به جنگ عليه سازمان راديکال سني مزبور هراس داشت و حتي در سپتامبر 2014، طي مذاکراتي توانسته بود زيرکانه آزادي گروگان هاي کنسولگري خود در موصل را در برابر آزادي شمار زيادي از جهاديست هاي زنداني در ترکيه به دست آورد.
به اين ترتيب، ده ماه وقت لازم بود تا موضع ترکيه 180 درجه تغيير کند. اين چرخش در شرايطي روي مي دهد که دولت آنکارا طي ماه هاي اخيرا نيروهاي خود در مرز سوريه را به نحو قابل ملاحظه اي تقويت کرده، شمار زيادي از سربازان داوطلب «خلافت» که قصد داشتند وارد سوريه شوند، را بازداشت کرده، يا بازگشت داده بود.
رئيس جمهور اسلام گراي محافظه کار ترکيه در برابر انتقادات متحدان غربي خود، دو خواست اصلي را به عنوان شرط شرکت فعالتر خود در جبهه تشکيل شده عليه جهاديست ها مطرح مي کرد:
اول اينکه سرنگوني بشار اسد مانند مبارزه عليه داعش از اهداف اصلي ائتلاف باشد
دوم، ايجاد يک منطقه پرواز ممنوع در شمال سوريه.
جزئيات توافق آمريکا و ترکيه فاش نشده، از جمله اينکه آيا ايجاد منطقه ممنوعه مزبور مطرح شده يا خير؟ لورا سيل، سخنگوي پنتاگون، روز پنجشنبه تأييد کرد که واشينگتن و آنکارا «تصميم گرفته اند همکاري خود عليه داعش را تشديد کنند». و اما در مورد بقيه مسائل، مسئولان آمريکايي گفته اند ترجيح مي دهند ترکيه خود مواضع خود در موضوعات مختلف را بيان کند.
اما هنوز مرکب توافق مورد بحث خشک نشده بود که يک درگيري در نزديکي کيليس (منطقه غازيان تپه) در مرز ترکيه و سوريه روي داد. روز پنجشنبه، چند سرباز ترک هدف حمله گروهي از جهاديست ها قرار گرفتند. ماجرا به گزارش يک کانال تلويزيوني ترک گويا از اين قرار بوده که تعدادي از جنگجويان داعش قصد داشته اند يکي از نفرات مجروح خود را وارد ترکيه کنند. اين امري سابقا رايج بوده که اکثر نفراتي – اعم از جهاديست، عضو ارتش آزاد سوريه يا رزمندگان کرد - که در جبهه شمال سوريه جراحتهاي شديد بر مي داشتند، در بيمارستانهاي «عرفا» (Urfa) و غازيان تپه تحت مراقبت هاي پزشکي قرار مي گرفتند.
ليکن اين بار هنگامي که جهاديست ها با امتناع نظاميان ترک از دادن اجازه ورود روبرو شدند، آتش گشوده، يک افسر را کشته و چهار سرباز را زخمي کردند. ارتش ترکيه روستاي ترکمن نشين «عياش» در سوريه که گلوله ها از آن شليک شده بود، را تخليه کرد. سپس تانک هاي ارتش به سوي مواضع داعش در آن آتش گشودند. طبق اطلاعيه ستاد ارتش، سربازان ترک مدت کوتاهي وارد خاک سوريه شده اند تا جسد يکي از جهاديست هاي کشته شده را به ترکيه منتقل کنند. در تبادل آتش، سه وسيله نقليه ارتش «خليفه» منهدم شده است.
اين درگيري سه روز پس از حمله انتحاري منجر به کشته شدن 32 جوان هوادار اکراد در سوروج واقع در ده کيلومتري مرز سوريه در منطقه «شانلي عرفا» روي مي دهد. طبق نخستين عناصر فاش شده از تحقيقات، عامل مفروض اين حمله، يک جوان بيست ساله کرد به نام عبدالرحمن آلاگوز اهل شهر بسيار محافظه کار آديامان (جنوب شرق آناتولي) بوده که مخفيانه به دنبال برادر خود به سوريه رفته بوده است.
همبستگي سني
اپوزيسيون ترکيه دولت موقت احمد داود اوغلو را زير سؤال برده، حزب اسلام گراي محافظه کار حاکم «عدالت و توسعه» (AKP) را متهم مي کند به دليل وسواس خود براي سرنگوني ديکتاتور دمشق، کورکورانه و به نام همبستگي سني، از جهاديست هاي سوري حمايت کرده است. به اين ترتيب از اين پس جنگ عليه داعش ابعاد تمام عيار به خود مي گيرد. روز 17 ژوئيه، مجله «قسطنطنيه» که از سوي داعش به زبان ترکي منتشر مي شود، بوضوح ترکيه را هدف قرار داده، حتي از صدور فتوايي از سوي «خليفه» خبر داده بود که گوشت وارداتي از ترکيه براي مصرف مناسب نبوده و حرام است. بامداد جمعه، بيش از 5000 مأمور پليس در کادر يک عمليات گسترده ضد تروريستي عليه داعش و فعالان کرد حزب پ.کا.کا (که در ترکيه ممنوع است) در سراسر ترکيه مستقر شده، تا کنون بيش از 250 تن را بازداشت کرده اند.»