رادیو زمانه- همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی از افزایش سالانه یک تا دو درصد کودکان «بیسرپرست و بدسرپرست» در ایران خبر داده است.
سه استان تهران، خراسان رضوی و کرمان ببیشترین تعداد کودکان بیسرپرست و بدسرپرست را دارند
هاشمی در گفتوگو با روزنامه شهروند گفته که در ۳۶ سال گذشته ۳۱۰ هزار کودک «بیسرپرست و بدسرپرست» در ایران ساماندهی شدهاند.
رئیس سازمان بهزیستی با اینکه از افزایش این دسته از کودکان در کشور خبر داده اما میگوید که هنوز علل و عواملی را که باعث میشود یک کودک از خانواده محروم و راهی خیابان شود، «بهدرستی شناخته نشده یا اگر شناسایی شده راهکارهای اجرایی در شهرها برای کاهش و مدیریت این عوامل زمینهساز این آسیبها نیاز به بازنگری دارد.»
پیش از این براساس آمارهای سازمان بهزیستی سه استان تهران، خراسان رضوی و کرمان بهعنوان استانهایی که «بیشترین تعداد کودکان بیسرپرست و بدسرپرست» را دارند اعلام شده بود. هنوز هم به گفته هاشمی، آمار کودکان بیسرپرست در این استانها بالاتر از دیگر استانهای کشور است.
بررسیهای سازمان بهزیستی نشان میدهد، در مقابل یک مورد کودکآزاری که آشکار میشود دستکم ٢٠ مورد دیگر پنهان میماند.
برپایه تحقیقات انجام شده بیش از ٩٠ درصد کودکآزاریها در خانه رخ میدهد.
فریبا ذاکر، جامعهشناس شهری، «اعتیاد و طلاق» را یکی از «عوامل مهم» افزایش تعداد کودکان بیسرپرست میداند و میگوید «ضعف عملکرد» در مورد این کودکان باعث شده تا «تعداد کودکان آسیبدیده و بیسرپرست و همچنین کودکان بیهویت و کودکان بیشناسنامه در حال افزایش باشد.»
بر اساس آمارهای رسمی، شمار طلاقها در ایران در سالهای اخیر افزایش یافته است. برخی آمارها از افزایش ۱۳۸ درصدی طلاقها در پنج سال نخست زندگی مشترک در شهرهای ایران خبر میدهد. بهگفته مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری ۱۴ میلیون پرونده طلاق در دادگاههای ایران در جریان است.
بهگفته وی افزایش شمار این کودکان «بخشی از نتیجه شکست سیاستهای اجتماعی» است و اگر برای «حمایت از این بچهها و توانمندسازی آنها» برنامههای اجتماعی درست و دقیقی تعریف نشود، چشمانداز آینده از نظر مسائل و بحرانهای اجتماعی «تاریک خواهد بود.»
حسن روحانی، رئیسجمهور آبان امسال قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست را که پیش از این انتقادهای گستردهای به ماده ۲۷ آن شده بود، برای اجرا ابلاغ کرد.
این قانون ۳۱ شهریورماه سال جاری در مجلس ایران تصویب شد و در ۱۰ مهرماه به تأیید شورای نگهبان رسید.
ماده ۲۷ لایحه حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست در مورد ازدواج سرپرست خانواده است و در تبصره آن آمده است: «ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن بین سرپرست و فرزندخوانده ممنوع است مگر اینکه دادگاه صالح پس از اخذ نظر مشورتی سازمان، این امر را به مصلحت فرزندخوانده تشخیص دهد.»
این تبصره با مخالفتهای گستردهای در جامعه ایران روبهرو شد و فعالان مدنی آن را اقدامی برای قانونی کردن ازدواج سرپرست با فرزندخوانده دانستند.
پیش از این، تبصره ماده ۲۷ لایحه حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست، از این قرار بود: «ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن فیمابین سرپرست و طفل ممنوع میباشد.»