صفحه نخست
سیاست
به گزارش سایت پزشکی سلامتی،بروز سرما خوردگی در افراد بزرگسال بین 4 – 2 بار در سال و در کودکان ، بخصوص در سنین قبل از مدرسه بین 10 – 6 بار در سال کاملا طبیعی است . افراد مبتلا به سرما خوردگی باید بعد از یک تا دو هفتهاحساس بهبودی کامل کنند و در غیر اینصورت باید به پزشک مراجعه نمایند تا از نظر بروز عوارض باکتریال سرماخوردگی مانند عفونت ریه ها ، سینوس ها ، یا گوشها مورد بررسی قرار گیرند .
علائم و نشانه های سرماخوردگی
علائم سرماخوردگی معمولاً بعد از یک تا سه روز بعد از تماس با ویروس سرماخوردگی بروز می کند وشامل این موارد است :
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- خارش گلو یا گلو درد
- سرفه
- احتقان ( به معنی بند آمدن بینی ، خون یا ماده دیگر در بدن است )
- سردرد یا بدن درد
- آبریزش از چشم
- تب پائین
- احساس خستگی مختصر
با پیشرفت سرما خوردگی ترشحات بینی می تواند به تدریج غلیظ تر و زرد رنگ و یا سبز رنگ شود .
یکی از مشخصه های قابل توجه افتراق دهنده بین سرماخوردگی و سایر بیماری های ویروسی این است که در سرماخوردگی معمولاً تب بالا وجود نداشته و برخلاف سایر بیماری های ویروسی احساس خستگی شدیدی وجود ندارد .
علل سرماخوردگی
راینو ویروس ها شایع ترین عامل بشمار می روند که شدیداً هم قابل سرایت می باشند . راه ورود ویروس به بدن ، دهان یا بینی است اما در این بین دست ها هم نقش مهمی ایفا می کنند . ویروس ها به دنبال سرفه ، عطسه و یا حتی حرف زدن در هوا پخش می شوند . اما از طریق تماس دست ها با اشیائی که قبلاً دست های آلوده به ویروس با آن در تماس بوده ( مانند : گوشی تلفن ، لیوان ، حوله … ) نیز قابل انتقال است .
به دنبال تماس دست های آلوده با چشم ها ٬ دهان یا بینی عفونت سرماخوردگی انتقال می یابد .
عوامل زمینه ساز
خردسالان و کودکان در سنین قبل از دبستان بسیار مستعد ابتلا به سرما خوردگی می باشند زیرا هنوز به اکثر ویروس های سرماخوردگی مقاومت پیدا نکرده اند . بعلاوه کودکان اکثر اوقات خود را در جمع سایر کودکان می گذرانند و در خصوص شستن دست های خود و مراقبت دهانی هنگام عطسه و سرفه کمتر توجه دارند .
با افزایش سن نسبت به بسیاری از ویروس ها ی سرماخوردگی مقاومت ایجاد می شود و بنابراین شیوع ابتلا به سرماخوردگی به تدریج و با افزایش سن کاهش می یابد . در بزرگسالان ضعیف شدن سیستم ایمنی به هر دلیل و یا وجود آلرژی ها می تواند یک عامل زمینه ساز ابتلا به سرماخوردگی به شمار رود .
بروز سرماخوردگی در پائیز و زمستان بیشتر است که علت آن تجمع بیشتر دانش آموزان در کلاس های درس و از طرف دیگر خانه نشینی بیشتر در این فصول است . در مناطقی که فصل زمستان ندارندسرماخوردگی در فصول بارانی شایعتر است .
چه زمانی یک بیمار سرماخورده باید به پزشک مراجعه نماید ؟
- تب بالای 39 درجه
- تب بالا همراه با خستگی یا بدن درد
- تب بالا همراه تعریق و لرز یا سرفه ، همراه خلط رنگی
- وقتی که با گذشت زمان علائم به جای بهتر شدن بدتر شوند یا بیشتر از 10 روز طول بکشد
اطفال معمولاً در طی سرماخوردگی نسبت به بزرگسالان بدحال ترند و دچار عوارضی مانند عفونت گوش ها می شوند .
اطفال را در صورت وجود هر یک از علائم زیر باید نزد پزشک برد :
- تب بالای 39 درجه ، وجود لرز یا تعریق
- تبی که بیشتر از 3 روز طول بکشد
- وجود استفراغ یا درد شکم
- خواب آلودگی غیر متعارف
- سر درد شدید
- وجود تنفس مشکل
- گریه مداوم
- گوش درد و سرفه مداوم
عوارض
- عفونت حاد گوش میانی : این عارضه خصوصاً در اطفال شایع است و به دنبال ترشح باکتری یا ویروس از ورای پرده ی گوش رخ می دهد .
علائم بصورت گوش درد ، ترشحات سبز یا زرد رنگ از بینی و برگشت تب پس از یک بهبودی نسبی از سرماخوردگی می باشد . ممکن است بیقراری هم وجود داشته باشد .
- خس خس سینه : در بیماران آسمی سرماخوردگی می تواند باعث ایجاد خس خس سینه شود .
- سینوزیت
- سایر عفونت های ثانویه مثل گلو درد چرکی ، سینه پهلو ، برونشیت در بزرگسالان و خروسک در اطفال .
بروز هر کدام از عوارض فوق نیازمند مراجعه به پزشک جهت درمان است .
درمان سرماخوردگی
در واقع هیچ راه درمان قطعی برای سرماخوردگی وجود ندارد و این بیماری باید خود به خود خوب شود .آنتی بیوتیک ها و داروهای مشهور به سرماخوردگی هیچکدام فایده ای نداشته و البته اکثراً دارای عوارضی می باشند .
با این حال در مورد بعضی درمان های معمول نکاتی ذکر می گردد :
- مسکن ها : مانند استامینوفن که برای کاهش درد و تب استفاده می شود ( مصرف زیاد آن می تواند برای کبد عارضه دار باشد )
- قطره ها و اسپری های ضد احتقان بینی : بزرگسالان از این داروها برای مدت طولانی نباید استفاده کنند زیرا خودشان می توانند ایجاد احتقان و التهاب مخاط بینی و گرفتگی بینی نمایند و در خصوص اطفال باید گفت که از این داروها اصلاً نباید استفاده کرد .
- شربت های ضد سرفه : مصرف این شربت ها توسط انجمن پزشکان متخصص ریه در آمریکا به شدت نهی شده است و معتقدند این داروها هیچ تاثیری در درمان علت اصلی سرفه در سرماخوردگی ندارد . انجمن فوق مصرف هرگونه داروی ضد سرماخوردگی و شربت سینه رادر اطفال زیر 14 سال مبتلا به سرماخوردگی به شدت نهی کرده است .مرکز کنترل بیماریها در آمریکا تجویز داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی را در بچه های زیر 2 سال ممنوع کرده است . سرفه های ایجاد شده بدنبال سرماخوردگی معمولاً تحت هر شرایطی 3 – 2 هفته طول کشیده و با هیچ دارویی قابل کنترل نمی باشد . اگر بیش از این طول بکشد حتماً نیازمند ویزیت پزشک است .
- ویتامین C و روی : مصرف این ویتامین اثری در شیوع سرماخوردگی ندارد اما تأثیر کمی رویکاهش مدت و شدت علائم سرماخوردگی دارد . طبق بعضی از مطالعات مصرف قرص های روی تا حدودی باعث کاهش علائم سرماخوردگی شده است .
پیشگیری
بدلیل تنوع ویروس های ایجاد کننده سرماخوردگی ٬ هیچ واکسن مؤثری علیه سرماخوردگی وجود ندارد . اما انجام بعضی از مراقبت ها تا حدودی می تواند مانع از گسترش ویروس ها شود :
- شستن دست ها : باید دست ها را چندین بار در روز و به طور کامل با آب و صابون شست .
- شستن و ضد عفونی کردن وسایل خانه مثل وسایل آشپزخانه ، حمام ، و وسایل بازی بچه ها .
- استفاده از دستمال کاغذی در موقع سرفه و عطسه صورت گرفته و سپس دستمال دورانداخته شده و دست ها شسته شود . باید به بچه ها آموزش داد که زمانی که دستمال ندارند ؛ هنگام سرفه و عطسه بجای دست ها ، گودی آرنج را بجای دستشان جلوی دهان خود بگیرند .
- از ظروفی مانند لیوان و قاشق بصورت مشترک استفاده نشود .
- از تماس طولانی مدت با افراد سرماخورده اجتناب گردد .
- دقت لازم در مورد بهداشت مهدکودک ها انجام گرفته و از ورود کودکان بیمار به آنجا ممانعت بعمل آید
تغذیه و سایر مراقبت های لازم در زمان سرماخوردگی
- مصرف مایعات مانند آب ، آب میوه ، چای ، سوپ ، و مانند آن در طی سرماخوردگی توصیه می شود تا جایگزین مایعات از دست رفته از راه ترشحات و تب شوند . مصرف سیگار باعث تشدید علائم می شود .
- مصرف سوپ مرغ : امروزه معلوم شده است که سوپ مرغ اولاً بعنوان یک ضد التهاب عمل می کند و ثانیاً باعث تسریع تخلیه مخاط و ترشحات از بینی و بهبودی احتقان می شود که این مسئله باعث کاهش مدت زمان تماس ویروس ها با مخاط پوششی بینی می گردد و در بهبود علائم مؤثر است .
- مصرف میوه : مصرف میوه هایی که دارای ویتامین ث هستند مانند انبه ٬ توت فرنگی ٬ پرتقال ٬ لیمو شیرین ٬ کیوی ٬ گریپ فروت ٬ تمشک ٬ نارنگی ٬ لیمو ترش ٬ طالبی و
- استراحت : اگر بیمار دچار تب ، سرفه های شدید ، و بیحالی می باشد حتماً در خانهاستراحت نماید و در محل کار حتماً از ماسک استفاده نماید . ( حداقل فایده آن این است که دیگران را مبتلا نمی کند )
- تنظیم دما و رطوبت اتاق : دمای اتاق باید گرم بوده و داغ نباشد و اگر هوا خشک است از یک مرطوب کننده استفاده شود . البته دستگاه رطوبت ساز باید تمیز باشد تا به محلی برای رشد میکروب ها و قارچ ها تبدیل نگردد .
- تسکین گلو درد : غرغره کردن آب نمک گرم یا نوشیدن مخلوط آب لیمو ترش با عسل به تسکین گلو درد و کاهش سرفه ها کمک می کند .
- استفاده از قطره های بینی نمکی باعث کاهش احتقان بینی می شود و خصوصاً در اطفال ، به غذا خوردن و خواب بهتر آن ها کمک می کند .
