کشف دو سياره جديد در فضای نامُساعد «خوشههای ستارهای»
رادیو فردا- ستاره شناسان میگويند با بررسی تصاوير ارسالی از تلسکوپ کپلر موفق به کشف دو سياره جديد شدهاند که کمی کوچکتر از سياره نپتون بوده و در فضای «خوشههای ستارهای» وجود دارند. اين يافته از آن جهت حائز اهميت است که نشان میدهد، بر خلاف آنچه پيش از اين تصور میشد، سامانههای سياره ای را میتوان در محيطِ نامساعدِ اين خوشهها نيز يافت.
به گزارش روزنامه «لس آنجلس تايمز»، نتايج کشف ياد شده که در نشريه «نيچر» به چاپ رسيده، همچنين حاکی از آن است که سامانههای سيارهای احتمالاً مقاومتر و پرتعدادتر از آن چيزی باشند که تا کنون به آن معروف شده بودند.
ستاره شناسان مدتها بر اين باور بودند که مجموعه اخترهای موسوم به «خوشههای ستارهای» محيطهايی بسيار نامساعد برای ادامه حيات سيارهها به شمار میروند و احتمال باقی ماندن يک سياره در چنين فضايی نزديک به محال است. ويليام ولش، ستاره شناس از دانشگاه سن ديه گو در يادداشتی با اشاره به کشف ياد شده مینويسد که افزون بر اين باور، تا کنون «تنها چهار سياره» در کل کيهان در چنين محيطهايی کشف شده و همه آنها از جهت اندازه مشابه سياره مشتری يا حتی بزرگتر بودهاند.
اينک دانشمندان با بررسی دادههای دريافتی از تلسکوپ کپلر به اين نتيجه رسيدهاند که خوشه ستارهایِ باز موسوم به «ان جی سی ۶۸۱۱» - که هزاران سال نوری از صورت فلکی ماکيان فاصله دارد- دو سياره با ابعاد دو برابر و سه برابرِ زمين را در خود جای داده است. آقای ولش در ادامه يادداشت خود مینويسد اين دو سياره با مطالعه ۳۷۷ ستاره در خوشههای ستارهای يافته شدهاند که برای چنين فضايی آمار خوبی به شمار میرود.
خوشههای ستارهای محل تولد ستارههای جديد هستند، ستارهها با فشرده شدن ابرهای بزرگ گاز و غبار در فضا به وجود میآيند، به اين ترتيب که نخست ستارههای جوان و درخشان در هالهای از گاز و مه مولکولی اوليه خود پديد آمده و رفته رفته غُبارِ اطراف ستاره حلقهای را پيرامون آن تشکيل میدهد، فرايندی مشابه که در زمانهای دور برای خورشيد ما نيز اتفاق افتاد، و در نهايت با به بهم پيوستن اجزای اين حلقه هشت سياره دورِ خورشيد شکل گرفتند.
بايد توجه داشت که آن دسته از ستارههايی که در فضاهای خوشه ستاره ای قرار دارند، به دليل تاثير نيروی گرانش ستارههای مجاور، بادهای ستارهای و پرتوی فرابنفش موجود در محيط به سختی میتوانند حلقههای گازی شکننده اطراف خود را حفظ کنند؛ - چه رسد به آنکه به مرحله ايجاد سياره برسند. علاوه بر اين موارد، بخش زيادی از حلقه گازی اطراف ستاره ها توسط «ابَر نو اَختَرها»، يا انفجارهای ناشی از ستاره های در حال مرگِ موجود در خوشه، از بين میروند.
اينک دانشمندان میگويند بعيد نيست که سامانههای سيارهای پيرامون ستارهها بسيار پرشمارتر از آن چيزی باشد که تاکنون باور داشتند. ويليام ولش تصريح میکند: «شکل گيری سيارهها فرايندی قوی است - طبيعت دوست دارد که سامانههای سيارهای بيافريند، و بسياری از آنها بعد از تولد به حيات خود ادامه میدهند».