هواي اهواز خاکي نيست، هوا به گِل رسيد
قاسم منصورآلکثیر- امروز بزرگ‌ترين مجموعه تفريحي جهان در اهواز افتتاح مي‌شود؛ سرزمين موج‌هاي خاکي. همه جا تعطيل است که به تفريح‌تان برسيد. مجموعه‌اي مفرح از سرسره خاکي گرفته تا اسکي روي خاک و چندين امکانات خاکي بي نظير ديگر. اينها مطالب طنزي هستند که اهوازي‌ها در شبکه‌هاي اجتماعي رد و بدل مي‌کنند. برخي نيز که اغلب مسوولان پايتخت نشين را در کوتاهي نسبت به رسيدگي به وضعيت خاکي اهواز مقصر مي‌دانند پيام‌هاي طنز ديگري از قبيل «تمامي ادارات و مدارس تهران به دليل گرد و خاک خوزستان فردا و پس‌فردا تعطيل است» را منتشر مي‌کنند.
هر کسي به نوعي معترض است. بعضي نيز نقدشان را به سمت استاندار گرفتند و با کنايه گفتند به دليل شرايط مساعد در اهواز واردات شترهاي اروندي به صحراي اهواز آغاز شد. هواي اهواز از مرز خاکي شدن گذشته و به گِل رسيده. واکنش مردم در برابر خاکي شدن مثل هميشه با طنزهاي تلخي همراه بود. مهدي يراحي خواننده مشهور اهوازي نيز ترانه‌اي با نام خاک را دوباره در کانالش منتشر کرد؛ ترانه‌اي که با اين ادبيات آغاز مي‌شود: «هوا هر روز بدتر، آب کمتر، تمام کار مردم انتظاره».
از روز شنبه اهواز و چند شهرستان ديگر خوزستان گرد و غباري با غلظت ٩ هزار و ٩٧٧ ميکروگرم بر مترمکعب را که ٦٦ برابر حد مجاز بود تجربه کردند. به دليل نبود ديد کافي و گرد و غبار شديد پروازهاي فرودگاه اهواز کنسل شدند. سردرگمي مسافران مخصوصا مسافراني که براي درمان قصد سفر داشتند نگراني را ميان آنها افزايش داد. مدارس برخي شهرهاي خوزستان نيز مثل هميشه ديرهنگام تعطيل شدند. پس از آن مديريت بحران استان از وقوع گرد و خاک شديد ديگري در روز يکشنبه و دوشنبه خبر داد و اعلام کرد روز دوشنبه به دليل شدت گرد و غبار کليه ادارات، دانشگاه‌ها و مدارس ١٥ شهرستان آبادان، اهواز، خرمشهر، ماهشهر، شادگان، بستان، هويزه، سوسنگرد، اميديه، رامشير، شوش، کارون، باوي، حميديه و رامهرمز در روز دوشنبه (٣ اسفند ماه) تعطيل خواهند بود.
دانش‌آموزان سرگردان
ناظران بارها با قاطعيت اعلام کردند که ارتباط بين افزايش بروز سرطان ريه و آلودگي هوا وجود دارد. در خوزستان دومين علت مرگ، سرطان است. سرطان با ١١ درصد از علل مرگ و مير استان در جايگاه دوم بعد از بيماري‌هاي قلب و عروق است. از ديگر سو وجود گرد و غبار بر روند طبيعي زندگي مردم نيز خلل ايجاد کرده است. مردم اهواز همواره از تعطيلي ديرهنگام و تعطيل نکردن مدارس از سوي نهادهاي مربوطه گله‌مندند. يکي از معلم‌هاي مقطع ابتدايي در دهستان آهودشت از بخش شاوور شهرستان شوش در گفت‌وگو با «اعتماد» توضيح داد: يا مدارس را تعطيل نمي‌کنند يا در ساعات پاياني مدرسه اعلام مي‌کنند که مدرسه را تعطيل کنيد. اين معلم ضمن ابراز نارضايتي از چنين وضعيتي افزود: در چنين شرايطي مسوولان چگونه انتظار دارند معلم‌ها بهترين آموزش را دهند و دانش‌آموزان بهترين بازدهي را از اين آموزش داشته باشند؟ اصلا توان درس دادن وجود ندارد. همه سر و وضع‌مان خاکي شده و انتظار بيجا از ما واقعا عذاب‌آور است.
بر اساس آنچه مسوولان مطرح مي‌کنند استانداري تنها نهادي است که در خصوص تعطيلي مدارس تصميم‌گيري مي‌کند اما حسب قانون هرگاه ميزان آلاينده‌هاي هوا از حد مجاز بيشتر شود بايد مدارس تعطيل شوند اما ظاهرا اين قانون در خوزستان تغيير کرده و همچنان کسي گردوخاک را جدي نگرفته است. همزماني اين اتفاق با روزهاي تبليغات انتخابات مجلس موجب شد تا شهروندان خوزستاني بار ديگر بر تعلل نمايندگان اين استان در تخصيص و تصويب اعتبار براي مقابله با ريزگردها گلايه کنند و بر طبل ناتواني آنان بکوبند. برخي نامزدهاي انتخاباتي نيز از فرصت استفاده کرده و کليپ‌هاي تبليغاتي در خصوص گرد و غبار را منتشر کردند. برخي ستادهاي انتخاباتي نيز براي جذب آراي مردم به جاي پوستر و تراکت، «ماسک» توزيع کردند.
محيط زيست خوزستان هم در اين خصوص اعلام کرد: روز شنبه ميزان گرد وغبار در اهواز به ۹ هزار و ۹۷۷ ميکروگرم بر مترمکعب رسيد. در اين زمان شدت گرد و غبار در سوسنگرد چهار هزار و ۳۲۵ ميکروگرم بر مترمکعب، ماهشهر ۴۳۵ ميکروگرم برمترمکعب، بهبهان ۲۴۲ ميکروگرم بر مترمکعب و دزفول ۳۲۰ ميکروگرم برمترمکعب است. ميزان گرد و خاک بر اساس استانداردهاي رايج ۱۵۰ ميکروگرم بر مترمکعب است.
افزايش مصرف آب
معاون بهره‌برداري شرکت آب و فاضلاب اهواز نيز در خصوص پديده گرد و خاک گفت: ميزان مصرف آب شهروندان در روزهاي وقوع گرد و خاک در اين شهرستان افزايش يافته است و به همين دليل تماس‌هاي زيادي مبني بر کاهش فشار در برخي مناطق اهواز داشته‌ايم.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي خوزستان نيز توضيح داد: پيش‌بيني ما اين است که بر اثر گرد و خاک اخير به حدود ١٠ درصد از سطوح زير کشت غلات استان که در مرحله دانه‌بندي و خوشه هستند، خسارت وارد شود و به عبارتي توليدات کشاورزان خوزستان به اين دليل کاهش پيدا مي‌کند.
پل‌هايي که در خاک ناپديد شدند
کوچه‌هاي اهواز در سکوت غليظي به سر مي‌برند و طرح‌هايي که باد بر خاک‌هاي روي زمين نقش بسته بود گويي اين شهر سال‌ها رنگ انسان نديده. گرد و خاک حتي پل‌هاي معروف اهواز را بلعيد. آدم‌هاي سردرگريباني را مي‌بيني که هر کدام کنار ديواري را گرفته و سرفه‌کنان در حال گريختن به گوشه‌اي هستند. اهواز سال‌ها درگير پديده گرد و خاک است و همچنان اعتبارات مشخصي براي بهبود اين وضعيت از سوي سازمان‌هاي مربوطه اتخاذ نشده است. اين امر موجبات نارضايتي مردم از نمايندگان و دولت را به بار آورده است. بايد ديد آيا ابتکار از سوي دولت و نظارت نمايندگان جديد مجلس مي‌توانند اين مشکل را به سرانجامي نيک برسانند؟
