تا به حال به نام‌هاي قديمي تهران انديشيده‌ايد؟ شايد خيلي از آدم‌ها حتي يك لحظه هم به ذهنشان خطور نكرده است كه اين نام‌هاي قديمي از كجا آمده و چرا به اين نام معروف شده‌اند؟
هنگامي كه اين موضوع به ذهنم رسيد به دنبال منابع و وب اطلاعاتي درباره آن بوده‌ام كه در ادامه براي آشنايي بيشتر با نام برخي از اين محله‌ها گزارشي تهيه كرده‌ام.
ونك:
نام ونك تشكيل شده است از دو حرف (ون) به نام درخت و حرف (ك) كه به صورت صفت ظاهر مي‌شود.
پل چوبي:
قبل از اينكه شهر تهران به شكل امروزي خود درآيد، دور شهر دروازه‌هايي براي دفاع از شهر بنا شده بود. يكي از اين دروازه‌ها شميران بود با خندق‌هايي پر از آب در اطرافش كه براي عبور از آن پلي چوبي استفاده مي‌شد.
امروزه از اين دروازه و آن خندق پر از آب خبري نيست اما اين محل همچنان به پل چوبي معروف است.
گيشا:
نام گيشا كه در ابتدا كيشا بوده است برگرفته از نام دو بنيانگذار اين منطقه (كينژاد و شاپوري) است.
منيريه: (در جنوب وليعصر)
منيريه در زمان قاجار يكي از محله‌هاي اعيان نشين تهران بوده و گفته شده نام آن از نام زن كامران ميرزا، يكي از صاحب منصبان قاجار، به نام منير گرفته شده است.
نياوران:
نام قديم اين منطقه گردوي بوده است و برخي معتقدند در زمان ناصرالدين شاه نام اين روستا به نياوران تغيير كرده است به اين ترتيب كه نياوران مركب از نيا (حد، عظمت و قدرت)، ور (صاحب) و ان علامت نسبت است و در مجموع يعني كاخ داراي عظمت.
كامرانيه:
زمين‌هاي اين منطقه ابتدا به ميرزا سعيد خان وزير امور خارجه تعلق داشت و سپس كامران ميرزا پسر بزرگ ناصرالدين شاه با خريد زمين‌هاي حصار بوعلي، جماران و نياوران اهالي منطقه را مجبور به ترك زمين‌ها كرد و سپس آنجا را كامرانيه ناميد.
قلهك:
كلمه قلهك از دو كلمه قله و ك تشكيل شده است كه قله معرف كلمه كله، مخفف كلات به معناي قلعه است. عقيده اهالي بر اين است كه به دليل اهميت آبادي قلهك كه سه راه گذرگاه‌هاي لشگرك، ونك و شميران بوده است، به آن (قله- هك) گفته شده است.
جواديه:
جماران:
زمين‌هاي جماران متعلق به سيد محمدباقر جماراني از روحانيون معروف در زمان ناصرالدين شاه بوده است برخي از اهالي معتقدند كه در كوه‌هاي اين محله از قديم مار فراوان بوده و مارگيران براي گرفتن مار به اين روستا مي‌آمدند و دليل نامگذاري اين منطقه نيز همين بوده است و عده‌اي هم معتقدند كه جمر و كمر به معني سنگ بزرگ است و چون از اين مكان سنگ‌هاي بزرگ به دست مي‌آمده است، آنجا را جمران يعني محل به دست آمدن جمر ناميده‌اند.
فرحزاد:
اين منطقه به دليل آب و هواي فرح‌انگيزش به همين نام معروف شده است.
سيدخندان:
نام ايستگاه اتوبوسي در جاده قديم شميران بوده است. سيدخندان پيرمردي دانا بوده كه پيشگويي‌هاي او زبانزد مردم در 30 يا 40 سال پيش بوده است. دليل اين نامگذاري احترام به اين پيرمرد بوده است.
گفتني است كه اين نام‌هاي قديمي مي‌تواند هويت تهران قديم باشد كه در تاريخ نام‌هاي محلي آن نهفته است و با خواندن تاريخچه اين نام‌گذاري‌ها بهتر مي‌توانيم بخشي از تاريخ تهران را درك كنيم.