مجلس ایران کلیات طرح انتقال پایتخت را تصویب کرد
رادیو فردا- با وجود مخالفت دولت حسن روحانی با طرح انتقال پایتخت ایران و تاکید بر لزوم تصمیم‌گیری رهبر جمهوری اسلامی در این خصوص، مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه، سوم دی، کلیات طرح انتقال پایتخت سیاسی و اداری ایران از تهران به مکانی دیگر را تصویب کرد.
«خانه ملت»، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، گزارش داده است، روز سه‌شنبه با وجود اینکه علی لاریجانی، رییس مجلس، اخطار برخی نمایندگان درخصوص اینکه انتقال پایتخت «بار مالی بالایی» دارد را وارد دانست اما کلیات این طرح با ۱۱۰ رای موافق، ۶۷ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۴ نماینده حاضر در صحن به تصویب رسید.
بنا بر این گزارش، مقرر شده‌است که برای «ارائه راهکارهای برون‌رفت از وضع موجود، جانمایی مکان مناسب برای انتقال پایتخت، تراکم‌زدایی و ساماندهی شهر تهران»، و مواردی دیگر، شورایی به نام «شورای ساماندهی پایتخت» در قوه مجریه تشکیل شود.
این شورا موظف شده‌است حداکثر ظرف دو سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، طرح جامع خود برای انتقال پایتخت سیاسی–اداری را تهیه و به دولت ارائه کند و دولت نیز موظف است آیین‌نامه اجرایی این قانون را ظرف شش ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن تهیه کند و به تصویب هیات وزیران برساند.
نظرات مخالفان و موافقان در مجلس
به گزارش خبرگزاری تسنیم، در جلسه علنی بامداد سه‌شنبه مجلس، جواد جهانگیرزاده، نماینده ارومیه، این طرح را مغایر اصل ۷۵ قانون اساسی دانست و گفت: «این طرح به اعتبارات زیادی نیاز دارد و با توجه به اینکه از سوی دولت ارائه نشده بار مالی دارد لذا با این اصل قانون مغایر است.»
بنا بر این گزارش، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی پس از این اخطار، آن را وارد دانست و گفت: «درست است این طرح بار مالی دارد و بار مالی آن نیز یک قران و دوزار نیست و شورایی باید تشکیل شود تا این موضوع را بررسی کند.»
به نوشته تنسیم، کمال علی‌پور، نماینده قائمشهر نیز در این جلسه خاطرنشان کرد: «در حال حاضر برای سه هزار پروژه نیمه‌تمام کشور دولت بودجه ندارد که اختصاص دهد و تعدادی از آنها را انتخاب کرده است پس در این اوضاع چگونه می‌خواهیم اعتبارات این طرح را تامین کنیم؟»
خبرگزاری فارس نیز گزارش داد که حامد قادرمرزی نماینده قروه و دهگلان در مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی مجلس به عنوان یکی از موافقان این طرح اظهار داشت: «شهر تهران به تنهایی در برابر ۳۳۰ شهر کشور، ۱۶ درصد جمعیت را در خود جای داده‌است، روزانه ۱۲ میلیون جمعیت شناور درون و برون‌شهری در تهران رفت و آمد می‌کنند، شهر تهران تسلط خود را بر تمام مکان‌های سکونتی کشور گسترانده‌است.»
وی با بیان اینکه «انتقال پایتخت امری ضروری است»، گفت: «معضلات زیست‌محیطی فراوانی در تهران وجود دارد، شاهد مصرف فزاینده انواع منابع در تهران هستیم، روزانه بین ۱۳ تا ۱۴ میلیون لیتر بنزین در تهران مصرف می‌شود که آثار سوء آلودگی هوا بر ساکنان شهر مشخص است، هم‌اکنون معابر شهر تهران به پارکینگ خودروها تبدیل شده‌است، آیا اتلاف وقت شهروندان در ترافیک گسترده تهران، جزو هزینه‌هایی نیست که پرداخت می‌کنیم؟»
مخالفت دولت با طرح انتقال پایتخت؛ مسئله هزینه‌ها، آب، و زلزله
به گزارش خبرگزاری ایسنا، مجید انصاری، معاون پارلمانی رییس‌جمهور، روز سه‌شنبه با اعلام مخالفت دولت با این طرح تاکید کرد که «نمی‌توان بدون اذن رهبری درباره پایتخت سیاسی و اداری یک کشور تصمیم‌گیری کرد.»
وی که در جلسه علنی صبح سه‌شنبه مجلس سخن می‌گفت، اظهار داشت: «این مسئله از جنس تقنین نیست بلکه انتقال پایتخت موضوع مهم و بزرگی از جنس سیاست‌های کلی نظام است و بدون استیذان و گرفتن نظر رهبری و وضع سیاست‌های کلی در این رابطه امکان‌پذیر نیست.»
مجید انصاری با طرح این سوال که «آیا هزینه‌های انتقال پایتخت محاسبه مالی شده یا خیر؟» گفت: «غیرممکن است که حتی در افق بیست ساله با محدودیت منابع مالی بتوان حداقل‌های مورد نیاز را تامین کرد. نمایندگان مستحضر هستند که طرح‌ها و پروژه‌های نیمه‌تمامی در کشور وجود دارد که با اعتبار کنونی بیش از بیست سال وقت برای تامین منابع آنها نیاز است.»
معاون پارلمانی رییس‌جمهور ایران با بیان اینکه «مگر می‌شود زیرساخت‌ها را به سادگی در جاهای دیگر ایجاد کرد»، گفت: «آیا همه قوا، قوه قضاییه، صداوسیما، نیروهای مسلح، دستگاه‌های گوناگون و نهاد مقدس رهبری امکان انتقال به نقطه مورد نظر شما را دارند؟»
وی اضافه کرد: «چطور می‌شود مکان مورد نظر را از نظر زیرساخت‌هایی مثل فرودگاه، راه‌آهن، بازار و مراکز اداری سامان داد. اگر صرفاً انتقال ستاد وزارتخانه‌ها به جای دیگر مطرح است این مشکلی را حل نمی‌کند و نمی‌توان کارکنان دولت و وزارتخانه‌ها را به اجبار به نقطه دیگری منتقل کرد.»
مجید انصاری با اشاره به «تجربه ناموفق کشورهای دیگر در انتقال پایتخت»، تاکید کرد: «هیچ یک از نقاط دیگر کشور ظرفیت استقرار چنین جمعیتی را ندارند و از رهگذر انتقال پایتخت، انتقال امکانات به صورت عادلانه به کل کشور میسر نخواهد شد.»
معاون پارلمانی رییس‌جمهور هم‌چنین تصریح کرد: «کشور ما روی کمربند زلزله است. کدام استان از زلزله مصونیت دارد. در دنیا و در کشوری مثل ژاپن که تماما روی گسل‌های فعال قرار دارد برای زلزله فکری اساسی کرده‌اند. حالا اگر پایتخت منتقل شود آیا جان مردمی که در تهران باقی می‌مانند در حد برنامه‌ریزی برای مصونیت از زلزله نیست.»
انصاری هم‌چنین افزود: «به لحاظ موقعیت جغرافیایی مناسب‌ترین منطقه برای تامین آب تهران است. ما امسال در پاییز برای تامین آب شرب اصفهان، مشهد و اراک مشکل داشتیم. پیش از این گاهی بحث می‌شد که سمنان می‌تواند گزینه انتخاب پایتخت باشد در حالیکه این شهر همین الان برای جمعیت محدود خود مشکل آب دارد. بنابراین هر نقطه‌ای را که به عنوان جایگزین پایتخت انتخاب کنیم اولین نیاز آن آب است.»
بیش از ۲۰۰ سال از پایتختی شهر تهران می‌گذرد. صحبت از انتقال پایتختی تهران به محلی دیگر از اوایل دهه ۱۳۶۰ آغاز شد و این بحث پیش از این بارها در مجلس و دولت مطرح شده‌است و باعث راه‌اندازی طرح‌هایی نظیر «دورکاری» نیز شده‌است.
عمده دلایل صاحبنظران برای انتقال پایتخت، افزایش جمعیت، آلودگی هوا، ترافیک و احتمال وقوع زمین‌لرزه است.