علت موفقیت نقاشی های معاصر ایران در جهان
فریز، نام بازاری برای ارائۀ آثار هنری در لندن است که برخی آن را به بورس هنری آن شهر تشبیه می کنند و برخی فروشگاهی ارزان قیمت برای میلیونرهای هنردوست می خوانند و معتقدند آثاری که در آن عرضه می شود، از سلیقه و دید هنری واقعی برخوردار نیست.
اما صرفنظر از سلایق و دیدگاه های گوناگونی که در خصوص این نمایشگاه و فروشگاه سالانۀ آثار هنری لندن مطرح می شود، واقعیت آن است که این نمایشگاه هرسال وسیع تر می شود. امسال، فریز، ده ساله شد. فریز بزرگترین نمایشگاه و بازار آثار هنری در اروپاست و مرتب در حال گسترش بیشتر است. امسال، دراین نمایشگاه، یک هنرمند ایرانی نیز شرکت دارد.
آنچه می خوانید، برگردان مقاله ای است که در وبسایت نشریۀ گاردین به قلم افشین دهکردی (هنرمند و منتقد هنری مقیم بریتانیا) منتشر شده است. دهکردی طی این بررسی، وجوه مثبت و منفی نمایشگاه و بازار هنری فریز امسال لندن را بررسی می کند و در این راستا، از آثار دو هنرمندی نام می برد که یکی از ایران در این بازار هنری شرکت کرده و دیگری از کالج سلطنتی هنر لندن. دهکردی طی این نوشته به نام هنرمند ایرانی اشاره ای نکرده است.
افشین دهکردی، حاصل گفت و گوی خود را با هنرمند ایرانی این گونه می نویسد:«برخی آثار ایرانی که امروز در نمایشگاههای هنری جهان ارائه می شوند، به سبب تم خاصی که دارند، در سطح جهان طرفدار و خریدار پیدا کرده اند، مثل تصاویر زنان چادربه سر، یا آثاری که مایه ای از خوشنویسی در آنها به چشم می خورد.
هنرمندان ایرانی هم در پی سفر مجموعه داران و خریداران آثار هنری به ایران، طی سالها، دریافته اند که پسند و سلیقۀ دنیای هنر چیست و انتظاری که از آثار شرقی- به ویژه ایرانی- می رود در چه قالبهایی تعریف می شود.»
آقای دهکردی در ادامۀ نقد خود از ناتاشا کاروآنا نام می برد که فارغ التحصیل کالج سلطنتی هنر لندن است و فحوای گفت و گوی خود را با او این گونه بازمی نویسد:
«ناتاشا می گوید هنرآموزان در بریتانیا به این دیدگاه هدایت می شوند که نمایشگاهی که هنگام فارغ التحصیل شدن از کارهای آنها برپا می شود، آیندۀ هنری شان را رقم می زند و میزان استقبالی که از کارهایشان می شود، تعیین کنندۀ میزان موفقیت تجاری آیندۀ آنهاست.
از دید دهکردی، از این روی است که اغلب هنرمندان تلاش می کنند تا کارهایشان را با تأکید بر وجه تجاری و به اصطلاح مشتری پسند در این گونه نمایشگاه ها عرضه کنند.»
افشین دهکردی می نویسد : مقتضیات جغرافیایی و شرایط سیاسی کشورهای محل زندگی هر یک از این دو هنرمند، نوع کار هنری آنها و شیوۀ عرضۀ آن را تعریف می کند و آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.
بسیاری از هنرمندان در صدد فروش آثار خود هستند تا بتوانند به گفتۀ خودشان سرپا بایستند و از این ممر درآمد بهره برند تا بتوانند کار هنری واقعی خود را برای علایق خود و نه برای فروش، خلق کنند.
شرایط امروز نمایشگاه و بازار هنری چون فریز در لندن، از نظر عده ای به سبب ابعاد تجاری اش، غیرهنری است و از دید عده ای دیگر راهی برای عرضۀ بیشتر هنر و ارائۀ گستردۀ آن است. یافتن تعادل و توازنی میان این دو جنبۀ هنر، دشوار است، اما شاید یک انقلاب هنری در آینده، سرنوشت هنر و هنرمندان را تغییر دهد و به آنها این قدرت و امکان را بدهد که سرنوشت هنری خود را، خود تعیین کنند.
مبلغ ورودیۀ نمایشگاه و بازار هنری فریز درلندن، بیست و هفت پاوند است. برخی بازدیدکنندگان این نمایشگاه، در شبکه های اجتماعی نوشته اند که بازدید از این نمایشگاه، علاقۀ آنها را به هنر از بین برده است. برخی آن را چون یک سیرک تجاری خوانده اند و حتی در حد سیرک هنری ندانسته اند. برخی دیگر فریز را نمایشگاهی برای خرید آثار هنری تلقی می کنند که برای کلکسیونرهای ثروتمند مناسب است.
از این روی، دهکردی فریز را محل تقاطع سلایق گوناگون می خواند. در وبسایت نمایشگاه فریز نیز یادآوری شده که این نمایشگاه، محل عرضه و فروش آثار هنری هم هست و بازدیدکنندگان باید متوجه این نکته باشند و در نظر داشته باشند که ممکن است در نمایشگاه، گفت وگوهای مربوط به خرید و فروش نیز انجام شود.
برگرفته از بخض فارسی صدای امریکا
برگرفته از بخض فارسی صدای امریکا