1 - تونل کوهرنگ 1 : حفر آن از سال 1327 آغاز و سال 1333 پایان یافت. این تونل برای انتقال سالانه 225 میلیون تا 320 میلیون متر مکعب آب به زاینده رود حفر شد. (دوره پهلوی)

 

2 - تونل کوهرنگ 2 : از سال 1352 (دوره پهلوی) آغاز شد و پس از انقلاب مدتی متوقف ماند و سرانجام در سال 1364 ( مجلس دوم  ) اجرای آن پایان یافت. حجم 250 میلیون متر مکعب آب را انتقال می دهد.

 

3 - تونل کوهرنگ 3 : طرح آن از  سال 1370 آغاز شد  و از سال 1377 عملیات آن اجرایی شد ( مجلس پنجم و ششم ). طول آن 23 کیلومتر است و برای انتقال آب 250 تا 300 میلیون متر مکعب آب طراحی شده استنتقال آب رودخانه دز به 

 

4 - قم رود : یکی دیگر از طرح های انتقال آب بین حوضه ای از کارون، طرح دز به قم رود است . این  طرح از سال 1382 ( مجلس هفتم و هشتم ) آغاز شد که اجرای آن موجب انتقال سالانه 181 میلیون مترمکعب آب از رودخانه های الیگودرز را به سد کوچری و تصفیه خانه آن شد.طرح انتقال آب از سرشاخه های دز به قم یکی از بزرگترین طرح های آبی خاورمیانه محسوب می شود که خرداد ماه سال 90 فاز اول آن به دلیل کمبود آب شرب در قم با حضور احمدی نژاد به بهره برداری رسید.در این مرحله روزانه 2500 لیتر آب در ثانیه به روش اضطراری به شهر قم منتقل می شد اما مصرف روزانه مردم قم بیش از3500 لیتر در ثانیه بود.

این پروژه در اواخر سال 90 آغاز شد که 270 کیلومتر طول دارد و شامل 56 کیلومتر تونل، 180 کیلومتر خط لوله، سد و بند انحرافی می باشد.

برای اجرای این پروژه 740 میلیارد تومان اعتبار، 120 میلیون یورو اعتبارات ارزی ، 230 میلیون یورو به دستور مقام معظم رهبری از محل صندوق ذخیره ارزی و مابقی از محل بانک توسعه اسلامی هزینه شده است.

 

همچنین برای تکمیل سد کوکری مبلغ 60 میلیارد تومان اوراق مشارکت فروخته شده و عملیات اجرایی آن تاکنون 60 درصد پیشرفت داشته است.محمود احمدی‌نژاد  در این سفر از انتقال کامل آب شرب از سرشاخه های دز که ظرفیت ورود آب به قم حدود 6 هزار لیتر در ثانیه است بهره برداری کرد. این در حالی است که در شهریور ماه سال گذشته جشن پایان حفر تونل 36 کیلومتری طرح انتقال آب به قم با حضور وزیر نیرو و مسئولان استانی و کشوری برگزار شدمبدأ اصلی تأمین آب رودخانه چشمه سرداب در جنوب غربی الیگودرز در دامنه های شرقی اشترانکوه در استان لرستان واقع شده است. هدف از اجرای این طرح، انتقال آب برای تأمین آب شرب و مصارف صنعتی 10 شهر و 30 روستا از جمله خوانسار، خمین، گلپایگان، محلات، نیمور، سلفچگان، ساوه و قم و جبران کمبود آب شهرهای مرکزی که رشد جمعیت دارند، اعلام شده است.مجری طرح قرارگاه سازندگی خاتم بوده است

 

5- طرح احداث تونل گلاب در سال 84 در مجلس کد اجرایی خورد ( مجلس هفتم )  با مجوز انتقال آب به حجم 1.7 مترمکعب بر ثانیه برای آب شرب آران، بیدگل و کاشان اخذ شد  و 7 سال قبل طرح تونل گلاب به طول 26.5 کیلومتر طراحی شد که در ابتدا آب به وسیله تونل گلاب 1 به طول 10.5 کیلومتر از سد تنظیمی زاینده‌رود گرفته و در روستای گلاب تحویل تونل گلاب 2 به طول 16 کیلومتر داده می‌شود.مجری طرح قرارگاه سازندگی خاتم می باشد

6- بهشت آباد : این طرح در سال 1384 توسط مجلس شورای اسلامی کد اجرایی گرفت و عملیات اجرایی آن رسما با حضور محمود احمدی‌نژاد آغاز و عملیات پروژه به قرارگاه سازندگی خاتم سپرده شد.

در سال 90 مجلس نهم مبلغ 2 هزار میلیارد ریال برای تکمیل تونل بهشت آباد تصویب شد. اجرای طرح در سال 1395 بدلیل اعتراض نمایندگان خوزستان در مجلس دهم و به سبب نداشتن مجوز زیست محیطی متوقف گردید . هدف از اجرای این طرح انتقال یک میلیارد متر مکعب از حوضه آبریز کارون به اصفهان و یزد می باشد

7 - طرح انتقال آب ونک : این طرح در سال 1381 با شماره مصوبه 22067100 با هدف انتقال 342 میلیون متر مکعب از سد مخزنی ونک - سولگان چهار محال و بختیاری به دشت رفسنجان توسط مجلس ششم تصویب و در مجلس نهم کد اجرایی خورد.

امیدوارم در قالب یک پژوهش جامع دیدگاه و رای نمایندگان خوزستان در دوره های قانونگذاری فوق الاشاره استخراج و مواضع آنان برای ثبت در تاریخ به اطلاع عموم برسد .