تغییر در آرایش سیاسی خلیج و منطقه در صورت بی‌نیازی آمریکا از واردات نفت
رادیو فردا- بر اساس پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، آمریکا تا سال ۲۰۲۰ با استخراج «سنگواره‌های نفتی» در تولید نفت از عربستان سعودی و روسیه پیشی گرفته و به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل خواهد شد. این مرکز جهانی مطالعات انرژی همچنین پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۱۶ و از راه استخراج «صخره گاز»ها نیاز آمریکا به واردات گاز خلیج نیز قطع می‌شود.
یکی از روش‌های اصلی استخراج سنگواره‌های نفتی تزریق آب، شن و مواد شیمیایی با فشار به داخل لایه‌های زمین و شکستن و بیرون کشیدن سنگواره‌های نفتی است. این سنگواره‌ها در قرن ۱۹ کشف شده‌اند، ولی تنها از ۱۰ سال پیش تاکنون میزان استخراج آنها در آمریکا سرعت گرفته است.
آمریکا در حال حاضر بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان و بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام به شمار می‌رود. بخش مهمی از واردات گاز آمریکا به صورت مایع از قطر و سهم قابل ملاحظه‌ای از نفت خام وارداتی آن کشور از سوی عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج تامین می‌شود.
نفت و امنیت انرژی طی چند دهه اخیر یکی از ستون‌های اصلی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را تشکیل داده است. جنگ سال ۱۹۹۰ آمریکا در خلیج(علیه صدام در کویت) و اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ به شکل گسترده‌ای به مسائل نفتی و ضرورت ادامه کنترل منابع نفت (و گاز) منطقه خلیج نسبت داده شده است.
از این لحاظ بی‌نیازی آمریکا به واردات نفت و گاز خلیج می‌تواند سیاست‌های خاورمیانه‌ای این کشور، به‌خصوص در منطقه خلیج، را تحت‌الشعاع قرار دهد.
تولید نفت آمریکا بر اساس گزارش «دفتر اطلاعات انرژی واشینگتن» در سال جاری ۷ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و اینک روزانه معادل ۷.۱۰ میلیون بشکه است.
جانشینی چین
آژانس بین‌المللی انرژی که به عنوان مشاور کشورهای بزرگ مصرف‌کننده نفت و گاز عمل می‌کند، همچنین پیش‌بینی کرده که نفت منطقه خلیج به جای مقصد آمریکا راهی چین و دیگر بازارهای آسیایی خواهد شد.
چین و هند با مجموع جمعیت در حدود ۳ میلیارد و دارا بودن شتابان‌ترین اقتصادی‌های رو به رشد جهان طی ده سال آینده نیاز بیشتری به واردات نفت خواهند داشت. به دلیل کوچک بودن حجم ذخیره‌های نفتی قابل بهره‌برداری روسیه نسبت به ذخایر کشورهای خلیج، و طول عمر کمتر آنها کشورهای آسیایی واردکننده نفت و گاز، بیش از هر منبع دیگری متکی به منابع هیدروکربوری خلیج خواهند شد.
بر اساس محاسبه حجم ذخایر قابل بهره‌برداری موجود، منابع نفت خام قراردادی آمریکا تا ۸ سال دیگر و نفت خام روسیه در فاصله ۱۵ تا ۲۰ سال آینده به انتها می‌رسند. منابع نفت خلیج در صورت ادامه بهره‌برداری به نسبت‌های کنونی تا ۸۰ سال دوام خواهند آورد.
نقش عراق
در حالی که نام و نقش ایران در پیش‌بینی‌های کنفرانس سال جاری آژانس بین‌المللی انرژی به عنوان تولیدکننده و تامین‌کننده بزرگ غایب است، توجه عمده به نقش کنونی و آینده عراق به عنوان یک تولیدکننده بزرگ نفت معطوف شده است.
تولید کنونی نفت عراق روزانه بیش از ۳ میلیون بشکه است. صادرات روزانه نفت عراق نیز از ۲ میلیون بشکه فرا‌تر می‌رود. از این لحاظ عراق دومین تولیدکننده و دومین صادرکننده بزرگ نفت اوپک بعد از عربستان سعودی محسوب می‌شود.
بر اساس محاسبات آژانس بین‌المللی انرژی تولید نفت عراق در ۴ سال آینده از ۶ میلیون بشکه در روز فرا‌تر خواهد رفت و تا ۸ سال دیگر در سطح کنونی تولید عربستان سعودی قرار خواهد گرفت. تا سال ۲۰۳۵، نقش اوپک نیز در تامین انرژی مورد نیاز بازار از ۴۲ درصد کنونی به ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.
در حالی که روسیه برای ادامه تولید نفت خام در سطح کنونی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های سنگین و رو کردن به منابع نفت قطبی است، منابع نفت خام عراق عظیم و هزینه استخراج آن بسیار پایین است (در سطح ارزان‌ترین هزینه‌های تولید خلیج).
عامل دیگری که نفت عراق را پر جاذبه و افزایش ظرفیت تولید آن را با سرعت کنونی ممکن ساخته طبیعت قراردادهای بهره‌برداری در آن کشور و سهیم ساختن شرکت‌های نفتی در سود نفت کشف و استخراج شده است.
در مقایسه با قراردادهای نفتی نوع ایران (بیع متقابل) که نوعی قرارداد پیمان‌کاری است، در قراردادهای نفتی نوع عراق شرکت‌های سرمایه‌گذار در سود و زیان سرمایه‌گذاری و استخراج و تولید نفت سهیم‌اند.
در حال حاضر ناوگان پنجم آمریکا در منطقه خلیج (بحرین) مستقر است. در صورت کاهش یا قطع نیاز آمریکا به واردات نفت و گاز از خلیج، نگاهداری این ناوگان بزرگ و پرهزینه در جهت حفظ امنیت انرژی آسیا و یا اروپا خواهد بود و از این لحاظ توجیهی منطقی برای مالیات‌دهندگان آمریکایی نخواهد داشت.
استخراج نفت و گاز از سنگواره‌های نفتی و صخره گاز‌ها علاوه بر شکستن قیمت این دو محصول راهبردی، آرایش سیاسی و امنیتی منطقه خلیج را نیز تغییر می‌دهد
یکی از روش‌های اصلی استخراج سنگواره‌های نفتی تزریق آب، شن و مواد شیمیایی با فشار به داخل لایه‌های زمین و شکستن و بیرون کشیدن سنگواره‌های نفتی است. این سنگواره‌ها در قرن ۱۹ کشف شده‌اند، ولی تنها از ۱۰ سال پیش تاکنون میزان استخراج آنها در آمریکا سرعت گرفته است.
آمریکا در حال حاضر بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان و بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام به شمار می‌رود. بخش مهمی از واردات گاز آمریکا به صورت مایع از قطر و سهم قابل ملاحظه‌ای از نفت خام وارداتی آن کشور از سوی عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج تامین می‌شود.
نفت و امنیت انرژی طی چند دهه اخیر یکی از ستون‌های اصلی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را تشکیل داده است. جنگ سال ۱۹۹۰ آمریکا در خلیج(علیه صدام در کویت) و اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ به شکل گسترده‌ای به مسائل نفتی و ضرورت ادامه کنترل منابع نفت (و گاز) منطقه خلیج نسبت داده شده است.
از این لحاظ بی‌نیازی آمریکا به واردات نفت و گاز خلیج می‌تواند سیاست‌های خاورمیانه‌ای این کشور، به‌خصوص در منطقه خلیج، را تحت‌الشعاع قرار دهد.
تولید نفت آمریکا بر اساس گزارش «دفتر اطلاعات انرژی واشینگتن» در سال جاری ۷ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و اینک روزانه معادل ۷.۱۰ میلیون بشکه است.
جانشینی چین
آژانس بین‌المللی انرژی که به عنوان مشاور کشورهای بزرگ مصرف‌کننده نفت و گاز عمل می‌کند، همچنین پیش‌بینی کرده که نفت منطقه خلیج به جای مقصد آمریکا راهی چین و دیگر بازارهای آسیایی خواهد شد.
چین و هند با مجموع جمعیت در حدود ۳ میلیارد و دارا بودن شتابان‌ترین اقتصادی‌های رو به رشد جهان طی ده سال آینده نیاز بیشتری به واردات نفت خواهند داشت. به دلیل کوچک بودن حجم ذخیره‌های نفتی قابل بهره‌برداری روسیه نسبت به ذخایر کشورهای خلیج، و طول عمر کمتر آنها کشورهای آسیایی واردکننده نفت و گاز، بیش از هر منبع دیگری متکی به منابع هیدروکربوری خلیج خواهند شد.
بر اساس محاسبه حجم ذخایر قابل بهره‌برداری موجود، منابع نفت خام قراردادی آمریکا تا ۸ سال دیگر و نفت خام روسیه در فاصله ۱۵ تا ۲۰ سال آینده به انتها می‌رسند. منابع نفت خلیج در صورت ادامه بهره‌برداری به نسبت‌های کنونی تا ۸۰ سال دوام خواهند آورد.
نقش عراق
در حالی که نام و نقش ایران در پیش‌بینی‌های کنفرانس سال جاری آژانس بین‌المللی انرژی به عنوان تولیدکننده و تامین‌کننده بزرگ غایب است، توجه عمده به نقش کنونی و آینده عراق به عنوان یک تولیدکننده بزرگ نفت معطوف شده است.
تولید کنونی نفت عراق روزانه بیش از ۳ میلیون بشکه است. صادرات روزانه نفت عراق نیز از ۲ میلیون بشکه فرا‌تر می‌رود. از این لحاظ عراق دومین تولیدکننده و دومین صادرکننده بزرگ نفت اوپک بعد از عربستان سعودی محسوب می‌شود.
بر اساس محاسبات آژانس بین‌المللی انرژی تولید نفت عراق در ۴ سال آینده از ۶ میلیون بشکه در روز فرا‌تر خواهد رفت و تا ۸ سال دیگر در سطح کنونی تولید عربستان سعودی قرار خواهد گرفت. تا سال ۲۰۳۵، نقش اوپک نیز در تامین انرژی مورد نیاز بازار از ۴۲ درصد کنونی به ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.
در حالی که روسیه برای ادامه تولید نفت خام در سطح کنونی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های سنگین و رو کردن به منابع نفت قطبی است، منابع نفت خام عراق عظیم و هزینه استخراج آن بسیار پایین است (در سطح ارزان‌ترین هزینه‌های تولید خلیج).
عامل دیگری که نفت عراق را پر جاذبه و افزایش ظرفیت تولید آن را با سرعت کنونی ممکن ساخته طبیعت قراردادهای بهره‌برداری در آن کشور و سهیم ساختن شرکت‌های نفتی در سود نفت کشف و استخراج شده است.
در مقایسه با قراردادهای نفتی نوع ایران (بیع متقابل) که نوعی قرارداد پیمان‌کاری است، در قراردادهای نفتی نوع عراق شرکت‌های سرمایه‌گذار در سود و زیان سرمایه‌گذاری و استخراج و تولید نفت سهیم‌اند.
در حال حاضر ناوگان پنجم آمریکا در منطقه خلیج (بحرین) مستقر است. در صورت کاهش یا قطع نیاز آمریکا به واردات نفت و گاز از خلیج، نگاهداری این ناوگان بزرگ و پرهزینه در جهت حفظ امنیت انرژی آسیا و یا اروپا خواهد بود و از این لحاظ توجیهی منطقی برای مالیات‌دهندگان آمریکایی نخواهد داشت.
استخراج نفت و گاز از سنگواره‌های نفتی و صخره گاز‌ها علاوه بر شکستن قیمت این دو محصول راهبردی، آرایش سیاسی و امنیتی منطقه خلیج را نیز تغییر می‌دهد