بازار آشفته ارز؛ وعده بانک مرکزی و ضرب‌الاجل مجلس
مسئولان بانک مرکزی ادعا می‌کنند نوسان‌های شدید بازار ارز در روزهای آینده کنترل خواهد شد. یک نماینده مجلس می‌گوید فرصتی که برای اصلاح وضعیت موجود به بانک مرکزی داده شده آخر همین هفته به پایان می‌رسد.
رادیو آلمان-سقوط شدید ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی همچنان ادامه دارد و تدبیرهای بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی دولت تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است. روز سه‌شنبه، ۲۸ شهریور هر دلار آمریکا در بازار آزاد تهران ۲۴۴۵ و هر یورو ۳۲۳۰ تومان فروخته شده است.
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی وعده داد با راه‌اندازی رسمی فاز جدید پورتال ارزی از ابتدای مهرماه نظارت این بانک بر نحوه استفاده از ارز مرجع در واردات افزایش می‌یابد و جلوی سوءاستفاده‌ها گرفته می‌شود.
اعتراف بهمنی به ناتوانی بانک مرکزی
در روزهای گذشته اظهارات ضد و نقیضی در مورد راه‌اندازی احتمالی بورس ارز و کارآمدی این اقدام منتشر شده است. محور فعالیت‌های بورس ارز معامله گواهی‌نامه ارزی صادرکنندگان عنوان شده که فعالان بخش خصوصی علاقه‌ای به آن نشان نمی‌دهند.
مسئولان اقتصادی دولت مهم‌ترین هدف بورس را کاهش فاصله‌ی بهای ارز مرجع با بهای بازار آزاد عنوان می‌کنند. بانک مرکزی قیمت رسمی هر دلار آمریکا را از سال گذشته ۱۲۲۶ تومان تعیین کرده است. اکنون که بهای دلار در بازار آزاد دو برابر قیمت رسمی شده محمود بهمنی اعتراف می‌کند «بانک مركزی نمی‌تواند مرتبا قیمت ارز را پایین بیاورد ولی سعی كردیم آن را كنترل كنیم.»
سیاست‌های مبهم دولت برای کنترل بازار ارز
خبرگزاری مهر روز سه‌شنبه ۲۸ شهریور از قول یک مقام آگاه در بانک مرکزی نوشت «تا چند روز آینده سیاست‌های جدید بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز اجرایی می‌شود که براساس آن، نرخ ارز به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.»
این مقام در مورد جزییات این سیاست‌ها توضیحی نداده است. وی که نخواسته نامش فاش شود می‌افزاید «سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی که با موافقت رسمی دولت اجرایی خواهد شد، در کنار تاثیرگذاشتن بر نرخ ارز، تولیدکنندگان و وارد‌کنندگان کالاهای اساسی را نیز منتفع خواهد کرد.»
غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی هفته‌ی پیش، قطع تزریق ارز به بازار از سوی بانک مرکزی را علت اصلی بحران کنونی خواند. روابط عمومی بانک مرکزی روز دوشنبه ۲۷ شهریور قطع ارز وارداتی را تکذیب کرد و مدعی شد که این بانک کماکان ارز لازم برای ورود کالاهای اساسی و استراتژیک مورد نیاز کشور را به نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومان تامین می‌کند.
فرصت سه روزه به بانک مرکزی
هم‌زمان با این تحولات ایرج ندیمی، نماینده‌ی لاهیجان در مجلس از ضرب‌الاجل نمایندگان به بانک مرکزی خبر داده است: «ما تا این هفته به مسئولان بانک مرکزی فرصت داده‌ایم تا اوضاع را اصلاح کنند.»
به گزارش خبرگزاری فارس ندیمی با اشاره به وعده‌های مسئولان بانک مرکزی در مورد کنترل بازار ارز می‌گوید «اگر نتیجه اقداماتشان در بازار دیده نشود ما قطعا از سایر اهرم‌هایمان برای نظارت استفاده می‌کنیم چرا که ما نمی‌توانیم نسبت به سرنوشت مردم بی‌تفاوت باشیم.»
به گفته‌ی مصباحی‌مقدم دولت و مجلس توافق کرده‌اند برای حل نابسامانی بازار «ارز بخش خصوصی با قیمت روز منهای دو درصد» خریداری و جذب شود. خبرگزاری مهر ۲۸ شهریور از قول او نوشت «رئیس جمهور تصمیم مشترک دولت و مجلس برای اصلاح بازار ارز را اجرا نمی‌کند.»
احتمال دوبرابر شدن قیمت بلیت هواپیما
افزایش شدید بهای ارزهای خارجی بسیاری از تولیدکنندگان و شرکت‌های خدماتی را با بحران و خطر ورشکستگی روبرو کرده است. عبدالرضا موسوی، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی با اشاره به تصمیم بانک مرکزی در مورد قطع سهمیه ارزی شرکت‌های هواپیمایی می‌گوید، با این اقدام «یا ایرلاین‌ها تعطیل می‌شوند یا نرخ بلیت ۱۰۰ درصد افزایش می‌یابد.»
خبرگزاری فارس روز سه‌شنبه ۲۸ شهریور از قول موسوی نوشت «سازمان هواپیمایی کشوری طبق هماهنگی با بانک مرکزی، ماهانه مبلغی ارز ۱۲۲۶ تومانی را در راستای حمایت از حمل و نقل هوایی به ایرلاین‌ها اختصاص می‌دادند تا شرکت‌ها حداقل زیان چندانی در نوسانات نرخ ارز نبیند اما این امر در مدت زمان کوتاهی اجرا و سپس منتفی شد.»
عبدالرضا موسوی با اشاره به این که شرکت‌های هواپیمایی بسیاری از هزینه‌های خود را به دلار پرداخت می‌کنند گفته است «مگر می‌توان یک ساعت صندلی پرواز را در اختیار مسافر قرار داد و ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان دریافت کرد اما تمام هزینه‌های ایرلاین را با دلار ۲۵۰۰ تومانی پرداخت؟»
پلیس آگاهی و اوضاع حاد بازار
از ابتدای ماه ژوئیه سال جاری که تحریم‌های شدید مالی و نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه جمهوری اسلامی به اجرا گذاشته شد درآمدهای ارزی ایران کاهش یافته و انتقال دلارهای نفتی به کشور با دشواری‌های فراوانی روبرو شده است.
بانک مرکزی ادعا می‌کند با مشکل کمبود منابع ارزی روبرو نیست اما تخصیص ارز با بهای رسمی را برای بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی متوقف کرده است. ناتوانی مسئولان اقتصادی دولت و بانک مرکزی در ساماندهی بازار ارز چنان ابعادی پیدا کرده که سردار حسن بتولی، رئیس پلیس آگاهی ناجا نیز اوضاع را "حاد" توصیف می‌کند.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از قول حسن بتولی می‌نویسد، نیروی انتظامی در شرایط عادی نیز با دلالان دلار و ارز برخورد می‌کند اما «وقتی كه بازار حاد می‌شود طبیعتا ما نیز منطبق و هماهنگ با درخواست‌های دولت و مقام‌قضایی اقدامات خود را تشدید می‌كنیم.»
رئیس پلیس آگاهی در عین حال تصریح می‌کند که کم رونقی بازار آزاد ارز در روزهای گذشته به دلیل ترس از پلیس نبوده است: «چرا كه در حال حاضر نیز این خرید و فروش انجام می‌شود اما با قیمت بالا كه طبیعی است در این شرایط عده‌ای احتیاط كنند و با این تصور كه ممكن است در آینده قیمت‌ها افت كند ارز خرید نكنند.»