قیمت اسپینرها اما در برابر یک چرخش ساده کمی گران به نظر می رسد. ظاهر دلفریب و رنگارنگی که در قلبش تنها یک بلبرینگ پنهان است. هر طور هم که نگاهش کنید به قیمت های بعضا بالای صد هزار تومانی که می فروشندش نمی ارزد. گرچه بعضی از انواع گرانقیمت آن ویژگی های جالبی دارند که ممکن است این قیمت را برای تان توجیه کند. مثلا اسپینر شما فندک یا اسپیکر بلوتوثی هم هست!

دلایل مختلفی برای این عادت ها و حرکات از جمله تمرکز بهتر، تخلیه فشار عصبی و امثالهم ذکر شده است اما به تازگی وسیله هایی ساخته شده که ادعا دارند استرس را از شما دور می کند و باعث می شود که بهتر تمرکز کنید و از شرّ افکار گوناگون خلاص شوید. اما این وسیله نوعی ماساژور، پازل یا حتی چیزی شبیه به مکعب روبیک نیست؛ این وسیله فیجت اسپینر (Fidget spinner) نام دارد و شکل های مختلفی دارد اما ساده ترین و متداول ترین نوع آن دارای سه شاخه است که به یک دایره متصل اند و دور همین دایره می چرخند. 

 

اسپینر نسبت به اندازه کوچکش، سنگین است و این را در اولین برخورد با آن متوجه می شوید. اغلب مدل های آن در دایره مرکزی خود یک بلبرینگ دارند که راز چرخش سریع و روان و طولانی این اسباب بازی است. به همین سادگی فیجت اسپینر کوچک در بین انگشتان شما می چرخد.

 

عامل اعصاب!

 

بیایید دقیق تر به این اسباب بازی نگاه کنیم. گفتیم که اسم آن فیجت اسپینر است؛ کلمه فیجت (Fidget) به معنی حرکت و عملی عادت گونه است که ممکن است ناشی از عصبی بودن، آشفتگی و خستگی یا مجموع اینها باشد. از جمله فیجت های معمول می توان به تکان دادن خودکار، بازی با قسمتی از لباس مانند دکمه های پیراهن یا تکان دادن پاها اشاره کرد. فیجت ها راهی برای رهایی از استرس و آشفتگی هستند اما اغلب به عنوان عادت های بد شناخته می شوند، مخصوصا در بین کودکان.

 

اما بر اساس تحقیقات دانشمندان، کودکانی که این حرکات را انجام می دهند نسبت به کودکانی که از این کار منع می شوند، در یادگیری و یادسپاری عملکرد بهتری دارند. تحقیقات علمی نشان داده اند که انجام این حرکات در موارد بسیاری به تمرکز و دوری از استرس افراد کمک می کند، به خصوص کودکانی که اختلال اوتیسم یا ADHD دارند.

فیجت اسپینر هم با هدف کمک به انجام بهتر همین امر ساخته شده است. اما این روزها بیشتر به عنوان سرگرمی و اسباب بازی شناخته می شود تا یک وسیله تمدد اعصاب! جنس آن می تواند پلاستیکی یا یا فلزهایی نظیر برنج و استیل باشد. طرح ها و رنگ های آن هم هر روز بیشتر می شوند، از آرم BMW و مرسدس بنز تا بتمن و مرد عنکبوتی، از اسپینرهای اصطلاحا رم خور که برای تان آهنگ هم پخش می کنند تا مدل های ضد ضربه که بدون ترس از خراب شدنش به در و دیوار می کوبید! 

 

آن قدر تنوع در مدل ها بالاست که اگر از طرفداران این وسیله باشید، قطعا در انتخاب یک و یا حتی چند مدل برای خرید دچار مشکل خواهید شد. هر چه جنس اسپینر مرغوب تر، طرح و رنگش فانتزی تر و میزان چرخش بیشتر باشد قیمت بالاتری خواهد داشت، که بعضی از آنها حدود پنج دقیقه و حتی بیشتر هم می چرخند. تا این لحظه اسپینرهایی با قیمت حدود 200 هزار تومان هم دیده شده است.

 

 

اما در نهایت و با وجود تمام این صحبت ها یک «خب که چی؟» بزرگ روبروی ما ایستاده است. آیا اسپینر واقعا برای اعصاب مفید است؟ آیا به واسطه مواد سازنده یا حتی وزنش ممکن است برای کودکان خطرناک باشد یا خیر؟ طبق دلایل علمی و تحقیقات بسیار ادعا می شود که فیجت اسپینر و دیگر فیجت ها به رفع استرس و تمرکز کمک می کند، مخصوصا برای کودکان اوتیسم یا بیش فعال بسیار مفید است اما در نهایت قضاوت مفید بودن یا نبودن این وسیله و احساس نیاز به خرید آن یا عدم نیاز به یک شیء چرخان کوچک، تنها به شخص مصرف کننده بستگی دارد.

 

 

نشریاتی مانند گاردین و نیویورک تایمز ادعا کرده اند که خانمی شصت و دو ساله به نام کاترین هتینگر، فیجت اسپینر را ساخته است، در حالی که خانم هتینگر این گفته را نفی کرده. او گفته زمانی به خاطر ابتلا به یک بیماری نادر عصبی قادر به جنب و جوش و بازی کردن با دختر خردسالش نبوده و با استفاده از وسایل ساده ای که در منزل داشته، اسباب بازی مشابه به اسپینر با شمایل بشقاب پرنده را برای فرزندش می سازد و در سال 1993 نیز درخواست خود برای ثبت پتنت آن را تسلیم سازمان مربوطه در آمریکا می کند که البته این پتنت حدودا چهار سال بعد به وی اعطا می شود.

بر اساس این تحقیق آن دسته از کودکانی که به واسطه فعالیت های بدنی خاص دستان و پاهای خود را بیشتر از دیگران تکان می دادند، نسبت به آنها که دائما در جای خود نشسته و فعالیتی نداشتند، بهتر عمل می کردند و در نهایت مشخص نشد که این تمرینات برای کودکان مبتلا به بیش فعالی سودمند هستند. البته تاکنون هیچ مطالعه مستقلی روی فیجت اسپینرها و اثرات سودمند آنها انجام نشده است و در نتیجه نمی توان با قطعیت گفت که این ابزارها هم چنین فایده ای دارند.

 

فیجت ها انواع زیادی دارند که اسپینر تنها یکی از آنهاست

 

 

اسپینر تنها اسباب بازی تخلیه عصبی که با الگو گرفتن از حرکات فیجت ساخته شده نیست. اگر کلمه Fidget را در گوگل سرچ کنید، شاهد پیشنهادهایی مثل Fidget pen یا Fidget cube برای تکمیل عبارت از گوگل خواهید بود. اینجا نگاهی به تعدادی از این اسباب بازی های عجیب که گاهی هم کاملا بیهوده به نظر می آیند، انداخته ایم.

 

 

 

از توپ های ابری ساده تا نوعی جدیدتر که یک توپ را داخل تور می بینید. با فشردن توپ شاهد اشکال عجیب و غریبی خواهید بود. توپ با فشردن تغییر شکل زیادی می دهد و از بین توری که در آن است به شکل جالبی بیرون می آید. کره های پر تعداد کوچک و بزرگی که هر قدر هم توپ را فشار دهید، مثل حباب نمی ترکند.