اظهارات شخصیتهای سیاسی و تحلیلگران ایران نشانگر عدم اطلاع این کشور از تصمیم روسیه برای خروج نیروهایش از سوریه، و تردید و نارضایتی آنها نسبت به این اقدام است.
خبرگزاری آناتولی-گزارشها و تحلیلهای رسانههای مختلف و همچنین واکنش شخصیتهای سیاسی ایران نشان میدهد که مقامات این کشور از تصمیم ناگهانی دیروز ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای خروج بخش اعظم نیروهایش از سوریه آگاهی نداشته و نسبت به تاثیرات این اقدام بر روند تحولات و توازن قوا در این کشور نیز خوشبین نیستند.
علی اکبر ولایتی مشاور امور بینالملل رهبر ایران ساعتی پس از انتشار خبر مذکور اعلام کرد "آنچه در اخبار درباره تقلیل نیروهای روسیه در سوریه منتشر شده است در حقیقت تغییری در کلیات همکاری بین ایران، روسیه، سوریه و نیروهای متحد حزب الله نخواهد داد".
او یکی از دست اندرکاران اصلی ایران در سوریه است. مسئول پرونده منطقه بهویژه سوریه در ایران، رهبر این کشور و سپاه قدس است و وزارت امور خارجه نقش چندانی در این زمینه ندارد. این سخنان ولایتی نشان میدهد وی از طریق رسانهها از این قضیه مطلع شده و تاکید وی بر عدم تغییر "در کلیات همکاری بین ایران و روسیه" نیز میتواند دال بر اختلاف دو کشور در جزییات همکاری (حضور یا خروج نیروهای روسیه از سوریه) باشد.
محمد جواد ظریف این امر را "نشانه مثبتی برای آتشبس در سوریه تلقی" کرده و گفته "آنها" یعنی روسها "نیاز فوری و قریب الوقوع برای توسل به گزینه نظامی برای حفظ آتشبس نمیبینند"، اما به دیدگاه ایران در مورد استفاده از گزینه نظامی برای حفظ آتش بس اشارهای نکرده است.
او ضمن تاکید بر "ادامه مقابله با داعش و دیگر گروههای تروریستی" که از دیدگاه ایران شامل تمام مخالفان رژیم اسد میشود، خطاب به "کشورهای مختلف" و لابد از جمله روسیه گفته "باید سیگنال و پیام واضحی در قبال مقابله با این گروههای تروریستی ارائه دهند". گویی از نگاه ظریف پیام روسیه در این زمینه، وضوح لازم را ندارد.
روزنامه رسمی سپاه پاسداران یعنی «جوان» با جملاتی؛ مانند "تنفس روسيه به آتشبس سوريه"، "حملات عليه تروريستها ادامه مييابد" و "مقامات كرملين میگويند حملات عليه گروههای تروريستی بهويژه جبهه النصره و داعش ادامه خواهد يافت" تمایل خود را به ادامه حضور روسیه در سوریه بروز داده است.
روزنامه کیهان وابسته به دفتر رهبر ایران اما شفافتر در این زمینه موضعگیری کرده و نوشته است: "نظر آن دسته از کارشناسان که معتقدند خروج روسها بر نشست ژنو تاثیر منفی میگذارد، گمانه آنها احتمالا به حقیقت نزدیکتر است. این عقبنشینی، موضع دمشق را در ژنو تضعیف و موضع مخالفان دولت را تقویت خواهد کرد، و ممکن است که نمایندگان دولت سوریه به برخی از شروط طرفهای مقابل گردن نهند".
روزنامه الکترونیکی تابناک وابسته به محسن رضایی فرمانده اسبق سپاه پاسداران که تاکنون حسن نیت چندانی نسبت به روسها نداشته با استناد به سخن وزیر امور خارجه آلمان این تصمیم روسیه را به منظور "فشار" بر "بشار اسد در جریان مذاکرات صلح سوریه" دانسته و نتیجهگیری کرده که "درباره اصل تأثیرگذاری این موضوع بر مذاکرات، تردیدی میان مقامات و منابع مختلف وجود" ندارد.
خبرگزاری «ایرنا» وابسته به دولت ایران تیتر زده "هنوز نمیتوان درباره خروج نیروهای روسی از سوریه اظهارنظر قطعی کرد". دیگر رسانه حامی دولت ایران یعنی روزنامه «قانون» نیز طی مقالهای به قلم مهدی دلروشن بر این غافلگیری و همچنین عدم رضایت ایران نسبت به تصمیم روسیه صحه گذاشته است.
عبارات و جملات «قانون»؛ از قبیل "آنقدر غیرمنتظره"، "شوکه"، "تصمیم خرقالساعه" و "بسیاری از کارشناسان و ناظران بین المللی ظرف دیروز و امروز، هاج و واج ماندهاند که کرملین چه در سر دارد" نشانگر غافلگیری شدید رسانهها و تحلیگران و محافل سیاسی ایران از این تصمیم روسیه است.
این روزنامه در ادامه با "شکننده" دانستن آتشبس سوریه و با بیان اینکه "سوریه تا رسیدن به یک وضعیت پایدار از حیث امنیت، فاصله زیادی دارد" و همچنین این نکته که "سوریه فعلی، خیلی شکنندهتر از این حرفهاست که روسیه ترک میدان کند" مراتب تردید و ناخشنودی خود از این اقدام به وضوح ابراز داشته است.