دست از سر پوست و ريه بردار، بهار!
سلامت- سميه مقصودعلي با فرا رسيدن بهار بيشتر افراد زمان بيشتري را به تفريح و گردش اختصاص ميدهند و بهتدريج با گرمتر شدن هوا لباس کمتري ميپوشند و پوستي که تا پيش از فرا رسيدن بهار در جوراب و چکمه و دستکش و لباسهاي بافتني حبس بود، بهتدريج دوباره نور خورشيد را حس ميکند اما فرارسيدن بهار با تمام خوبيهايي که دارد، براي افرادي که زمينه ابتلا به آلرژي دارند، خوشايند نيست.
حساسيتهاي پوستي و تنفسي، آبريزش بيني، سرخي چشم، کهير آفتابي و... مشکلاتي است که برخي افراد با شروع بهار از آن گله ميکنند. با دکتر رضا رباطي، متخصص پوست و دانشيار دانشگاه علومپزشکي شهيد بهشتي درباره آلرژي بهاره، آثار و عوارض پوستي اين مشکل و مراقبتهاي مورد نيازش در فصل بهار گفتوگو کردهايم.
سلامت: آيا آلرژيهاي پوستي در فصل بهار هم مانند آلرژي تنفسي نسبت به ساير فصلها افزايش مييابد؟
بله، يكي از تظاهرات باليني و کلينيکي آلرژيها، تظاهرات پوستي است. برخي افراد مبتلا به حساسيت تنفسي، حساسيت پوستي هم دارند ولي برخي صرفا علائم پوستي و برخي فقط علائم ريوي از خودشان نشان ميدهند. تظاهرات پوستي گاهي به شکل اگزما و گاهي حساسيت و کهير است و با قرمزي و سوزش و خارش همراه ميشود. در فصل بهار به دليل مواجهه بيشتر افراد با محرکهايي مثل گل و گياه و گردههاي آنها يا نور آفتاب، مواد شيميايي، مواد آرايشي بهداشتي و... بيشتر شاهد بروز اگزما و حساسيتهاي پوستي در افرادي هستيم که زمينه ابتلا به آلرژي دارند.
سلامت: ممکن است فردي قبلا هرگز در بهار حساسيت نداشته باشد و ناگهان در سال جديد به آن مبتلا شود؟
به هر حال زمينه ژنتيکي ابتلا به آلرژي بايد در فرد وجود داشته باشد. معمولا علائم ابتلا به آلرژي از همان سن پايين خود را نشان ميدهد و با افزايش سن متفاوت ميشود و تغيير ميکند. فردي که امسال تازه در فصل بهار دچار حساسيت پوستي يا آبريزش ميشود حتما پيش از اين نيز علائمي از آلرژي به شکل ديگري داشته است. البته اين امکان هم وجود دارد که فردي مثلا در30 سالگي بدون هيچ پيشزمينهاي تازه علائم آلرژي را نشان دهد اما اين اتفاق نادر است. با افزايش سن و بعد از
60 سالگي که پوست خشک ميشود نيز احتمال بروز برخي اگزماهاي پوستي بيشتر ميشود بيآنكه زمينه ژنتيكي در كار باشد.
سلامت: در فصل بهار غير از آلرژي چه بيماريهاي پوستي ديگري شايعتر است؟
غير از حساسيتهاي پوستي، کهير آفتابي نمونه ديگري از آلرژيهاي شايع در اين فصل است اما در مورد ساير بيماريهاي پوستي ميتوان به عفونتهاي باکتريايي و ويروسي اشاره کرد. دليل اين مسائل استفاده بيشتر از اماکن عمومي است. رعايت نکردن نکتههاي بهداشتي باعث شيوع بيشتر بيماريهايي مثل زگيل و زردزخم در اين فصل ميشود. کافي است وسايل شخصي همراه داشته باشيد و از وسايل موجود در اماكن عمومي استفاده نکنيد تا از ابتلا به اين بيماريها در امان بمانيد.
سلامت: آيا در بهار پوستمان به مراقبت بيشتر يا خاصتري نياز دارد؟
بله، در فصل بهار به دليل بيشتر شدن تفريح و گردش و به دليل آسيبهاي احتمالي پوست در خانهتکانيها و کارهاي منزل در ديد و بازديدها و مهمانيها، مردم بايد به مراقبت از پوستشان اهميت بيشتري بدهند و دوري از اشعه مضر آفتاب و استفاده از مرطوبکنندهها و محرکها، مخصوصا شويندههاي شيميايي، را جديتر بگيرند. افراد مستعد آلرژي بايد پيشگيري را در صدر برنامههايشان قرار دهند؛ مثلا به گل و گياهي که نميشناسند، دست نزنند، از اماکني که مملو از گرده گياهان است، دور بمانند و هنگام کار با مواد شيميايي دستکش دست کنند و اگر حساسيتي بروز کرد به درمان فوري آن بپردازند تا اوضاع بدتر نشود اما چه براي افراد مستعد آلرژي و چه براي افراد معمولي، مرطوب نگهداشتن پوست و استفاده از ضدآفتاب در اين فصل حرف اول را ميزند. برخي ويتامينهاي موضعي مثل ويتامين B نيز به دليل خاصيت جاذب آب و رطوبتي که ايجاد ميکنند، مفيدند و بهتر است مرطوبکنندههايي را تهيه کنيم که حاوي اين ويتامين باشند. اگر دچار آبريزش بيني يا اشکريزش شديد نيز در کنار مشاوره با پزشک و استفاده از داروهاي ضدآلرژي کافي است از دستمالهاي لطيف استفاده کنيد تا پوست دور چشم يا بيني صدمه نبيند و قرمز نشود. بايد همواره پوست اين نواحي را چرب و مرطوب نگه داريد تا خشکي بيش از حد باعث تحريك، قرمزي و سوزش آن نشود.
توصيههاي پوستي بهاره
يکي از بارزترين علايم پوستي آلرژي بهاره، خشکي و خارش شديد و ناخوشايند پوست دست است. در کنار توصيههاي درماني عمومي براي رفع مشکل آلرژي، ميتوان از راهکارهاي موضعي زير نيز براي کاهش مشکلات پوست دست استفاده کرد:
1. دستکش و مرطوبکننده يادتان نرود
کمتر شخصي به سلامت پوست دست توجه دارد. پوست دست بيشتر افراد در فصل بهار به دليل تغييرات آب و هوايي و افزايش مواجهه با مواد شوينده ممکن است در معرض التهاب قرار بگيرد. به همين دليل بهتر است هنگام شستشو يا مواقع ديگري که پوست دستمان مواجهه طولانيمدتي با آب دارد، دستکش بپوشيم و مصرف کرم مرطوبکننده با چربي بالا را فراموش نکنيم. به هر حال، خشکي پوست دست باعث پيري زودرس آن ميشود و براي رفع اين مشکل بايد با استفاده از کرم، دستها و ناخنها را ماساژ دهيم و در صورت لزوم بعد از استفاده از کرم دستکش نخي دست کنيم تا کرم کاملا جذب پوست شود.
2. هر شب آرايشتان را پاک کنيد
حتي اگر آرايش نداريد، قبل از خواب، صورتتان را با شامپو بچه بشوييد تا تمام ذرات ريز و آلودگيها از روي پوست محو شود. اگر آرايش داريد از شيرپاککن يا پدهاي مناسب استفاده کنيد تا پوستتان دچار التهاب و سوزش و خارش نشود و بعد آن را با آب و شوينده مناسب کاملا تميز کنيد. هرگز از صابونهاي قليايي براي شستن پوست صورت استفاده نکنيد. بعد از شستشو از کرم مرطوبکننده يا ضدچروک يا کرم مخصوص شب استفاده كنيد. متخصصان ميگويند نشستن آرايش قبل از خواب ميتواند در کدر شدن رنگ چهره و بروز جوشهاي سرسياه به مرور زمان دخيل باشد. يادتان باشد در طول شب فعاليتهاي بازسازي پوست آغاز ميشود. استفاده از کرمهاي شب که حاوي عناصر فعال مثل AHA، اسيدساليسيليک، ويتامين A، 5B و اسيدهاي ميوه است، اين روند را تسريع ميکند. در ضمن بعد از شستن پوست صورت ممکن است احساس خشکي شما را اذيت کند و کرم زدن با قرار دادن لايه چربي محافظ روي پوست از هدر رفتن رطوبت آن پيشگيري ميکند.