صفحه نخست
سیاست
عصر ایران ورزشی؛ صادق زیباکلام - درباره واکنش های مردم ایران به شکست سعید عبدولی در المپیک، باید بگویم بسیاری از ما ایرانیان روحیات برتری جویانه نژادی داریم.
من مسابقات المپیک را کمابیش نگاه می کنم. نکته جالبی که متوجه آن شده ام این است که وقتی کشورهای دیگر در المپیک مدال می گیرند، مردم و رسانه های آن کشور خوشال می شوند ولی آن مدال را به حساب آن ورزشکار می گذارند. اما در ایران، وقتی که ورزشکاری در المپیک مدال می برد، بیشتر از ورزشکاران، "ایران" مطرح می شود؛ گویی که آن مدال را "ایران" برده است. این نکته خیلی ظریف است.
چند روز پیش بریتانیا چند مدال برد و در جدول رده بندی المپیک، به مقام سوم رسید. اما در این کشور، فقط درباره آن ورزشکاران برنده مدال حرف زده می شد و اصلاً این بحث ها مطرح نبود که بریتانیا ملت بزرگی است و ما بریتانیایی ها امپراتوری بزرگی در طول تاریخ داشته ایم و خورشید هیچ وقت در امپراتوری ما غروب نمی کند و پرچم "ما" بالا رفت. همه درباره آن دونده و تیرانداز بریتانیایی حرف می زدند. اما در این جا وقتی ورزشکاری مدال می گیرد، دائماً درباره روحیات و دلاوری های "ما ایرانی ها" سخن می رود.
جالب است که رویکرد ایرانی های خارج از کشور به موفقیت ورزشکاران ایرانی هم مثل رسانه های رسمی داخل کشور است. ایرانی های خارج از کشور می گویند علیرغم اینکه برنامه ریزی ورزشی در جمهوری اسلامی خیلی ضعیف بوده و حکومت ایران کاری برای ورزش ایران نکرده است، ولی روحیه و دلاوری مردم ایران موجب این موفقیت ها شده است. یعنی آن ها هم به شکل دیگری به سراغ دلاوری و برتری های ازلی – ابدی ما ایرانیان می روند تا توضیح دهند که چه شد فلان ورزشکار ایرانی در المپیک مدال گرفت! رسانه های رسمی داخل کشور نیز این موفقیت ها را به این جا ختم می کنند که ما ایرانی ها تافته جدابافته و ختم عالم بشریت هستیم!
در المپیک هزاران ورزشکار و صدها داور وجود دارد و طبیعی است که یک داور در یک مسابقه اشتباه کند. داور که کامپیوتر نیست. او هم انسان است. ولی وقتی که اشتباهی در داوری یکی از مسابقات ما پیش می آید، ما سریعاً این اشتباه را به پای بغض و کینه ای می گذاریم که دیگران نسبت به ما ایرانی ها دارند. یعنی نمی گوییم داور اشتباه کرد. و یا حتی نمی گوییم داور به عمد اشتباه کرد بلکه اشتباه عمدی یا غیرعمدی داور را ناشی از بغض و کینه دیگران نسبت به ملت ایران می دانیم.
ما هیچ وقت اشتباه داور را به پای "اشتباهات فردی" داور نمی نویسیم. علی الاغلب اشتباه فردی داور را ناشی از بغض و کینه علیه ایرانیان شجاع و سلحشور می دانیم.
الان آمریکایی ها سفینه ای را به مریخ فرستاده اند. آن ها کلی برنامه ریزی کرده و میلیاردها دلار خرج کرده اند و این سفینه 9 ماه در فضا بوده و سرانجام در مریخ نشسته است. این کار یک نقطه عطف تاریخی در علم نجوم است. یکی از کسانی هم که در این پروژه ناسا سمتی داشته است، یک دانشمند ایرانی بوده است. حالا رسانه های اصولگرا عکس این آقا را با کلی آب وتاب منتشر کرده اند؛ گویی که همه موفقیت این پروژه کلان ناسا، ناشی از وجود این فرد ایرانی در ناسا بوده است!
این روحیه شوونیستی و این گرایش های نژادی در ما وجود دارد. به نظر من، پنهان کردن این روحیه هیچ فایده ای ندارد. ما باید این شهامت و جسارت اخلاقی را داشته باشیم و این روحیه را بپذیریم. نوع نگاه و رفتار ما با عرب ها و افغانی ها به خوبی از این روحیه پرده برمی دارد.
آیا نژادپرستی فقط وقتی بد است که آلمانی ها و آمریکایی ها مبتلا به آن باشند ولی وقتی که ما چنین گرایش هایی از خودمان بروز می دهیم، این کار مصداق حمیت و افتخار و سربلندی و ... است؟ نه! بالابردن نژاد و تمدن ایرانی به این سبک و سیاق، نشانه روحیه برتری جویی نژادی است و ما باید شجاعانه در اصلاح این روحیه بکوشیم. با انکار حقیقت، مشکلات اخلاقی جمعی ما منتفی نمی شود.
